"Madam Ngô" bị cảnh sát Thái Lan bắt giữ vì lừa đảo đầu tư tiền mã hóa 300 triệu USD

Lực lượng Công an Việt Nam vừa phối hợp với Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) và Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan bắt giữ Ngô Thị Theu (30 tuổi, còn gọi là "Madam Ngô" hoặc "Bà Ngô") tại một khách sạn ở quận Watthana, Bangkok, Thái Lan. Đối tượng bị truy nã vì liên quan đến vụ lừa đảo tiền mã hóa và đầu tư ngoại hối với tổng thiệt hại ước tính hơn 300 triệu USD.

Theo thông tin từ cơ quan chức năng, Ngô Thị Theu là đối tượng cầm đầu hoặc giữ vai trò chủ chốt trong đường dây lừa đảo hơn 2.000 nạn nhân Việt Nam. Cùng bị bắt giữ với Theu còn có hai người đàn ông được cho là vệ sĩ hoặc đồng phạm.

Đường dây do Theu điều hành hoạt động theo mô hình đa cấp, hứa hẹn lợi nhuận từ 20–30% mỗi tháng để thu hút nhà đầu tư. Nhóm này thuê người nổi tiếng hoặc những người có ảnh hưởng để tạo niềm tin, tổ chức các hội thảo quảng bá là "đầu tư an toàn, không rủi ro". Nạn nhân ban đầu có thể rút khoản lợi nhuận nhỏ, nhưng sau khi nộp số tiền lớn hơn thì không thể liên lạc với thủ phạm.

Cơ quan điều tra xác định, hoạt động này do một người quốc tịch Thổ Nhĩ Kỳ cầm đầu, cùng 35 đối tượng người Việt tham gia điều hành. Mạng lưới này có 44 văn phòng trên toàn quốc, từ Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hội An đến các địa phương khác, đồng thời mở rộng sang Phnom Penh (Campuchia) với hơn 1.000 nhân viên.

Sau khi phát hiện Theu bỏ trốn sang Thái Lan, Công an Việt Nam đã phối hợp với Interpol và cảnh sát sở tại để truy bắt. Hiện đối tượng và hai người đi cùng đang bị tạm giữ để phục vụ công tác điều tra, làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Phạm tội trong nước nhưng bị bắt ở nước ngoài có thể bị xử lý theo pháp luật Việt Nam?

Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, pháp luật Việt Nam hiện nay chưa công nhận tiền ảo, tài sản ảo là tài sản theo quy định pháp luật dân sự. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người Việt Nam tham gia đầu tư vào các loại tiền mã hóa, tiền ảo và tài sản ảo trên không gian mạng, với tỷ lệ tham gia khá lớn.

Theo ông Cường, đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng. Các đối tượng đã thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian dài, chiếm đoạt số tiền rất lớn với số lượng người bị hại đông đảo, trong đó phần lớn là công dân Việt Nam.

Hầu hết nạn nhân là những người nhẹ dạ cả tin, thiếu hiểu biết về tiền ảo, bị hấp dẫn bởi những lời hứa hẹn về lợi nhuận cao. Nhiều người bị lôi kéo vào mô hình đầu tư tài chính thông qua các nền tảng giao dịch tiền mã hóa và đã mất đi số tiền thật lớn.

Về nguyên tắc, pháp luật chỉ bảo vệ quyền sở hữu đối với các tài sản được pháp luật công nhận. Do đó, tiền ảo, tài sản ảo hiện chưa được coi là tài sản được pháp luật bảo vệ. Tuy nhiên, trong các vụ việc như thế này, nạn nhân thực chất bị chiếm đoạt tiền thật là tiền Việt Nam hoặc ngoại tệ, những loại tài sản được pháp luật Việt Nam thừa nhận và bảo hộ. Vì vậy, hành vi lừa đảo thông qua tiền ảo vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Cũng theo ông Cường, trong vụ án này, đối tượng có vai trò chủ chốt mang quốc tịch Việt Nam. Việc bắt giữ được thực hiện nhờ sự phối hợp giữa lực lượng chức năng Việt Nam và cảnh sát Thái Lan, trên cơ sở các thỏa thuận về tương trợ tư pháp hình sự giữa hai quốc gia.

Trong trường hợp vụ án đã được cơ quan điều tra Việt Nam khởi tố và có quyết định truy nã, cơ quan công an Việt Nam sẽ tiếp tục thụ lý điều tra. Theo quy định của pháp luật, cơ quan điều tra Việt Nam có thẩm quyền điều tra các hành vi phạm tội: Xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam; Do công dân Việt Nam thực hiện; Hoặc có nạn nhân là công dân Việt Nam.

Do đây là vụ án có yếu tố xuyên quốc gia, cảnh sát Thái Lan có thể chuyển giao bị can, tài liệu và hồ sơ vụ án cho cơ quan chức năng Việt Nam tiếp tục điều tra, xử lý theo đúng quy định pháp luật và các cam kết hợp tác quốc tế mà hai bên là thành viên.

Trong trường hợp cảnh sát Thái Lan đã khởi tố vụ án, đang tiến hành điều tra và có sự thống nhất giữa cơ quan bảo vệ pháp luật hai quốc gia, thì việc tiếp tục điều tra và xử lý vụ án tại Thái Lan là hoàn toàn có thể xảy ra.

Việc điều tra, truy tố và xét xử sẽ căn cứ vào kết quả điều tra, thỏa thuận tương trợ tư pháp giữa Việt Nam và Thái Lan, cũng như nguyên tắc chung của pháp luật quốc tế: hành vi phạm tội phải được xử lý, bất kể người thực hiện là công dân của quốc gia nào.

Trong một số trường hợp, cả hai quốc gia đều có thể khởi tố vụ án, tiến hành điều tra đối với các hành vi có liên quan xảy ra tại lãnh thổ của mỗi bên. Khi đó, hai quốc gia sẽ phối hợp để tránh xử lý một hành vi phạm tội hai lần (một người không bị truy tố hoặc xét xử hai lần vì cùng một tội danh).

Do đó, có thể xảy ra tình huống: nếu một đối tượng đã bị xử lý tại Thái Lan thì sẽ không bị xử lý lại tại Việt Nam và ngược lại, trừ trường hợp phát sinh hành vi phạm tội riêng biệt thuộc thẩm quyền điều tra của nước còn lại. Việc quốc gia nào xử lý sẽ phụ thuộc vào thỏa thuận hợp tác tư pháp, diễn biến điều tra và phạm vi hành vi phạm tội của từng cá nhân.

Trường hợp vụ án được xử lý tại Việt Nam, các đối tượng trong đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 174 Bộ luật Hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Khung hình phạt cao nhất có thể áp dụng là 20 năm tù hoặc tù chung thân, tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi.

Ngoài ra, nếu có căn cứ cho thấy các đối tượng đã sử dụng tiền chiếm đoạt được để hợp pháp hóa tài sản, cơ quan điều tra có thể khởi tố thêm về tội "Rửa tiền" hoặc các tội danh khác có liên quan, nếu hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm.

Toàn bộ tài sản do phạm tội mà có, tài sản sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội hoặc có liên quan đến tội phạm đều sẽ bị thu giữ, kê biên, tịch thu để xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với các nạn nhân, họ có quyền cung cấp thông tin, tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án và đưa ra yêu cầu bồi thường. Các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét giải quyết theo đúng trình tự, thủ tục quy định trong pháp luật Việt Nam.

Theo Điều 6 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), quy định về hiệu lực của Bộ luật hình sự đối với hành vi phạm tội xảy ra ngoài lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cụ thể như sau:
Công dân Việt Nam hoặc pháp nhân thương mại Việt Nam có hành vi phạm tội ở nước ngoài, nếu hành vi đó được quy định là tội phạm theo Bộ luật Hình sự Việt Nam, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam.
Quy định này cũng được áp dụng đối với người không quốc tịch nhưng thường trú tại Việt Nam.
Trường hợp người nước ngoài hoặc pháp nhân thương mại nước ngoài phạm tội ở ngoài lãnh thổ Việt Nam, thì cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam, nếu: Hành vi đó xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam; Hoặc xâm hại lợi ích của Nhà nước Việt Nam; Hoặc trong trường hợp được quy định tại điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Ngoài ra, đối với hành vi phạm tội hoặc hậu quả của hành vi phạm tội xảy ra trên tàu bay, tàu biển không mang quốc tịch Việt Nam đang hoạt động trên biển cả hoặc vùng trời quốc tế, người phạm tội vẫn có thể bị xử lý theo pháp luật Việt Nam, nếu điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia có quy định.
Như vậy, theo quy định nêu trên, công dân Việt Nam thực hiện hành vi phạm tội ở nước ngoài hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Việt Nam, nếu hành vi đó được Bộ luật Hình sự Việt Nam xác định là tội phạm.

×