Từ sản xuất truyền thống đến thương hiệu OCOP Sơn Động

Huyện vùng cao Sơn Động, tỉnh Bắc Giang, từ lâu đã được biết đến với nhiều sản vật quý, mang đậm hương vị núi rừng. Tuy nhiên, giá trị của những nông sản này chưa tương xứng với tiềm năng do phương thức sản xuất chủ yếu vẫn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, thiếu liên kết và chưa chú trọng xây dựng thương hiệu. Chương trình OCOP đã đánh thức tiềm năng, khơi dậy sự sáng tạo và thay đổi căn bản nhận thức của người nông dân nơi đây.

Một trong những đặc sản vùng cao Sơn Động là sản phẩm trứng gà Lục Đinh (gà 6 ngón) Vân Sơn của HTX Phú Cường ở xã Vân Sơn. Giống gà 6 ngón nổi tiếng của địa phương với thịt chắc, thơm ngon, da giòn, nay đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao.

Anh Vi Văn Giới (SN 1990), dân tộc Tày, Giám đốc HTX Phú Cường tự hào chia sẻ: “Trước đây, bà con nuôi giống gà này số lượng còn hạn chế, chủ yếu phục vụ gia đình và bán nhỏ lẻ. Từ khi thành lập HTX và tham gia OCOP, chúng tôi đã quy hoạch lại vùng nuôi, áp dụng quy trình kỹ thuật chặt chẽ hơn”.

Hiện HTX Phú Cường có 7 thành viên với 3.000 con gà thương phẩm, 400 con gà đẻ, trung bình mỗi tháng cung cấp 6.000 quả trứng và hơn 2.000 con gà giống ra thị trường. Việc sản phẩm được công nhận OCOP đã mở ra cơ hội lớn để trứng gà Lục Đinh đến với nhiều người tiêu dùng hơn.

Hay như gia đình ông nông dân Nông Văn Bình ở thôn Chào, xã An Lập, huyện Sơn Động có gần 10 năm gắn bó với nghề làm mỳ gạo.

Ông Bình chia sẻ: “Hạt gạo bao thai trồng trên đồng đất vùng cao Sơn Động khá đậm vị, nên sợi mỳ làm từ gạo bao thai nơi đây cũng khá ngon, dai và không bị nát. Trước đây, chúng tôi chủ yếu bán cho bà con trong xã, trong huyện là chính”.

Bước ngoặt đến khi được cấp ủy, chính quyền địa phương hướng dẫn, tháng 11/2024, gia đình ông Bình mạnh dạn đăng ký tham gia chương trình OCOP. Sản phẩm mỳ gạo của gia đình đã xuất sắc được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP huyện chứng nhận đạt OCOP 3 sao.

“Từ khi được chứng nhận OCOP, thông tin lan tỏa rộng rãi nên nhiều khách ở các tỉnh xa biết đến đã liên hệ đặt mua ngày càng nhiều”- ông Bình phấn khởi cho biết.

Để đáp ứng nhu cầu thị trường, gia đình ông đã đầu tư cải tạo sân phơi, mở rộng khu vực sản xuất, trang bị máy làm mỳ công suất 100 kg gạo/giờ. Trung bình mỗi ngày, gia đình sản xuất 4 tạ mỳ, sản phẩm làm ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó.

Đặc biệt, ông Bình rất chú trọng đến “vỏ ngoài” của sản phẩm. Ông đã cải tiến hình thức bao bì trên cả hai loại ni lông và giấy in, ghi rõ nguồn gốc xuất xứ và mã QR để khách hàng thuận tiện tra cứu thông tin. Đây là điều mà trước đây ông chưa từng nghĩ tới.

Nâng tầm giá trị, lan tỏa thương hiệu nông sản vùng cao Sơn Động

Không chỉ dừng lại ở những sản phẩm kể trên, làn sóng OCOP đang lan tỏa mạnh mẽ khắp huyện Sơn Động. Mới đây, Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP huyện Sơn Động đã chứng nhận đạt 3 sao đối với 4 sản phẩm đợt 1 năm 2025, bao gồm: Mật ong Cẩm Đàn của HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Bằng Hiền (xã Cẩm Đàn); rượu ngô men lá Đồng Cao của hộ gia đình ông Đào Đình Nghĩa (xã Vân Sơn); rượu Sơn Trà của hộ gia đình ông Thân Hữu Tuyên (xã Lệ Viễn) và rượu Mao Sơn Tửu của hộ gia đình ông Ngọc Văn Lực (xã Vĩnh An).

Tính đến nay, Sơn Động đã có 25 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, một con số ấn tượng cho thấy sự nỗ lực và tiềm năng to lớn của địa phương.

Theo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Sơn Động, các chủ thể sản xuất ngày càng quan tâm đến chương trình OCOP, với số lượng sản phẩm đăng ký tham gia phân hạng tăng theo từng năm. Điều này cho thấy sức hút và lợi ích thiết thực mà OCOP mang lại.

Tuy vậy, Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP của huyện vẫn chú trọng xét duyệt chặt chẽ, lựa chọn những mặt hàng thực sự chất lượng, đảm bảo uy tín cho sản phẩm OCOP.

Khi nông sản được gắn “sao”, một trong những thay đổi rõ nét nhất chính là tư duy sản xuất hàng hóa của người dân. Thay vì sản xuất manh mún, tự phát, các hộ sản xuất đã chủ động tăng cường liên kết, tạo nguồn cung ổn định. Việc tiêu thụ sản phẩm cũng thuận lợi hơn, giá bán cao hơn đáng kể.

Đơn cử như sản phẩm OCOP 3 sao nấm lim xanh của HTX Nấm lim xanh Sơn Động, xã Cẩm Đàn, đang mang lại thu nhập cao cho thành viên và nông dân liên kết, với giá bán trung bình từ 700.000 - 950.000 đồng/kg. Đây là mức thu nhập mơ ước đối với nhiều nông hộ ở vùng cao.

Sự thay đổi trong tư duy không chỉ dừng lại ở việc nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn thể hiện rõ nét ở khâu hoàn thiện bao bì, nhãn mác và quảng bá thương hiệu. Các chủ thể OCOP giờ đây hiểu rằng, một sản phẩm tốt cần có một “chiếc áo” đẹp, chuyên nghiệp để thu hút người tiêu dùng và khẳng định giá trị. Họ không ngần ngại đầu tư thiết kế logo, bao bì bắt mắt, cung cấp đầy đủ thông tin sản phẩm, truy xuất nguồn gốc, thậm chí là kể những câu chuyện hấp dẫn về sản phẩm của mình. Đây chính là bước chuyển mình quan trọng từ sản xuất nông nghiệp đơn thuần sang làm kinh tế nông nghiệp.

Để có được những kết quả tích cực này, huyện Sơn Động đã bám sát mục tiêu của chương trình OCOP, ban hành các nghị quyết, kế hoạch tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, khuyến khích các chủ thể khai thác tiềm năng về đất đai, sản vật truyền thống.

Huyện Sơn Động đã có chính sách hỗ trợ cụ thể: tối đa không quá 100 triệu đồng/sản phẩm đạt OCOP 3 sao; 150 triệu đồng/sản phẩm 4 sao; và 250 triệu đồng/sản phẩm 5 sao. Trong 3 năm qua, ngân sách địa phương đã trợ lực cho các chủ thể gần 1,8 tỷ đồng để hoàn thiện chu trình sản xuất, chế biến, đổi mới mẫu mã.

Ông Lê Đức Thắng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Sơn Động khẳng định: “Huyện ưu tiên 6 nhóm sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ đặc sắc, truyền thống mang đặc trưng của mỗi địa bàn để xây dựng sản phẩm OCOP. Đồng thời, chúng tôi tập trung xây dựng sản phẩm OCOP làm quà tặng, đặc sản của địa phương gắn với phát triển du lịch nông thôn”.

Ông Thắng cũng nhấn mạnh việc khuyến khích các chủ thể đầu tư máy móc, thiết bị, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, sơ chế, bảo quản, chế biến để nâng cao năng suất, chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

×