Bãi rác thung Quèn Khó (xã Đông Sơn, Tam Điệp, Ninh Bình) là một trong những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1788/QĐ–TTg ngày 01/10/2013 và yêu cầu địa phương phải xử lý triệt để trong thời hạn từ năm 2013 đến 2016, thành phố đã có phương án như thế nào để xử lý "điểm đen" ô nhiễm này?

-Bái rác thung Quèn Khó là bãi chứa rác thải sinh hoạt lớn của tỉnh Ninh Bình nhưng không được chôn lấp đúng quy trình kỹ thuật hợp vệ sinh từ năm 1999 và chỉ mới đóng cửa được vài năm gần đây, vì thế bãi rác này đã trở thành “điểm đen” về ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.

Trong những năm qua, tỉnh đã triển khai nhiều dự án nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm ở Quèn Khó.

Cụ thể, năm 2009, UBND tỉnh đã phê duyệt Dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình, đến tháng 6/2014, nhà máy đã được khánh thành và đi vào hoạt động. Đây là nhà máy có vốn ODA lớn nhất tỉnh hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi trường vì mục đích an sinh xã hội.

Nhà máy được xây dựng tại thôn 1 (thung Quèn Khó) xã Đông Sơn, trong diện tích 23,1ha. Nhà máy có chức năng thu gom, phân loại, xử lý chất thải rắn thành phân hữu cơ chất lượng cao, không chỉ góp phần bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh mà còn tạo ra nguồn phân vi sinh cung cấp cho sản xuất nông, lâm nghiệp trên địa bàn. Công suất của nhà máy là 200 tấn rác/ngày và 40 tấn bùn/ngày đêm; ngoài ra nhà máy còn có bãi chôn lấp rác theo tiêu chuẩn hiện đại của Hàn Quốc diện tích 6ha.

Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình được bàn giao và sử dụng trên 23ha, được phân thành 2 phân khu chính gồm: diện tích đất trong nhà máy và diện tích đất hạ tầng ngoài hàng rào (gồm đất giao thông, diện tích đất khu chôn lấp và khu xử lý nước chiết).

Theo đó, nhà máy xử lý rác cho 8 huyện, thành phố của tỉnh. Năm 2014, khi đi vào hoạt động chính thức, lượng rác được vận chuyển vào Nhà máy khoảng 150 tấn/ngày, phù hợp với công suất thiết kế xử lý rác thải theo Dự án.

Tuy nhiên, những năm gần đây, lượng rác được vận chuyển đến đơn vị tăng dần theo thời gian, có thời điểm lên đến khoảng 380 tấn/ngày, tức là gấp gần 3 lần so với thời điểm mới đưa vào hoạt động.

Điều này kéo theo nhiều hệ lụy về môi trường, ảnh hưởng lớn đến việc chôn lấp và xử lý rác. Theo dự án, nhà máy sẽ chôn lấp và xử lý rác trong vòng 30 năm mới đầy khu chôn lấp nhưng chỉ sau gần 10 năm hoạt động, khu chôn lấp rác có dấu hiệu quá tải.

Để đảm bảo cho hoạt động của nhà máy, UBND thành phố Tam Điệp đề xuất, UBND tỉnh xem xét giao đơn vị chuyên môn thuộc tỉnh chủ trì, hướng dẫn Ban Quản lý và xử lý chất thải rắn tỉnh Ninh Bình và các đơn vị có liên quan quyết toán, bàn giao toàn bộ giá trị tài sản để Nhà máy ghi chép đầy đủ giá trị tài sản vào sổ sách theo dõi, quản lý tài sản đảm bảo đúng quy định của Luật Quản lý và sử dụng tài sản công.

UBND tỉnh giao cho cơ quan chuyên môn tham mưu xây dựng và sớm ban hành giá dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với thực tế, đảm bảo nhà máy tự cân đối thu - chi, giảm thiểu việc xử lý rác thải sinh hoạt theo hình thức chôn lấp hợp vệ sinh. UBND tỉnh xem xét hỗ trợ về kinh phí cho Nhà máy để đảm bảo ổn định với mức hụt cân đối khoảng 2,28 tỷ đồng năm 2023.

Đồng thời, UBND tỉnh cũng xem xét mở rộng thêm hố chôn rác hoặc cải tạo hố rác cũ làm nơi chôn lấp.

Đến năm 2024, thành phố Tam Điệp có quyết định đầu tư dự án Cải tạo hố chôn rác cũ "Hố B" thuộc thung Quèn Khó, xã Đông Sơn, thành phố Tam Điệp. Dự án có tổng mức đầu tư 8 tỷ đồng nhằm đảm bảo kịp thời xử lý cấp bách nhu cầu tiếp nhận, xử lý rác tạm thời trong thời gian chờ nhà máy điện rác triển khai, đi vào hoạt động.

Việc đầu tư dự án cải tạo hố chôn rác cũ cũng nhằm góp phần bảo vệ môi trường, tránh nguy cơ xảy ra sự cố môi trường, bảo vệ sức khỏe và tài sản người dân khu vực lân cận, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Theo đó, diện tích hố chôn rác cải tạo rộng khoảng 3ha được lót lớp đáy bằng lớp phối đá dăm đầm chặt, bọc lớp màng HDPE, lớp vải kỹ thuật, bố trí rãnh thu nước rác hở xung quanh và rãnh hở thu nước mưa chân núi…

Dù địa phương đã triển khai nhiều dự án xử lý nhưng mới đây, theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng ô nhiễm tại Quèn Khó không những chưa được giải quyết mà còn đang gây ô nhiễm nghiêm trọng hơn, ảnh hương đến cuộc sống, sinh hoạt, sản xuất của hàng trăm hộ dân ở thôn 1, xã Đông Sơn, sắp tới, thành phố có thêm giải pháp gì để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm này?

-Ngày 24/3/2023, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 164/QĐ – UBND về chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư đối với Công ty CP Môi trường SUS Thượng Hải, Công ty Cổ phần công nghệ năng lượng tái tạo và môi trường để thực hiện Dự án Nhà máy điện rác Ninh Bình.

Dự án có quy mô gần 37.000m2 với tổng mức đầu tư là 60 triệu USD, công suất xử lý 500 tấn/ngày đêm đối với rác thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2022 - 2026.

Hiện nay, UBND tỉnh Ninh Bình đã giao đất cho chủ đầu tư để thực hiện dự án với thời gian hoạt động của Dự án là 49 năm kể từ ngày được cấp quyết định chủ trương đầu tư.

Tuy nhiên, việc triển khai Dự án đang gặp một số khó khăn, vướng mắc trong việc hoàn thiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, đặc biệt là việc hoàn thiện Hợp đồng dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt giữa chủ đầu tư và UBND tỉnh Ninh Bình.

Bên cạnh đó, hiện nay tỉnh đang thu hút thêm doanh nghiệp để tiếp tục đầu tư cải tạo "hố B". Mong rằng, khi 2 dự án trên được triển khai và đi vào hoạt động sẽ giải quyết được dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường ở đây.

Trong quá trình giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình năm 2009, 22 hộ dân nằm trong quy hoạch dự án được nhận thông báo thu hồi đất nhưng chỉ có 21 hộ được bồi thường hỗ trợ tái định cư. Còn lại hộ gia đình anh Nguyễn Mạnh Đạt không được giải quyết bồi thường, đến giờ hộ gia đình chính sách này đang bị kẹt lại ở giữa bãi chôn lấp rác và nhà máy, chịu cảnh ô nhiễm rất nặng nề, thành phố đã có giải pháp gì giúp hộ dân này chưa?

-Các cơ quan chức năng của thành phố đã nhiều lần về làm việc và yêu cầu gia đình anh Nguyễn Mạnh Đạt và bà Đinh Thị Thu (mẹ ruột của anh Đạt) phối hợp thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, phía hộ dân này chưa thống nhất được phương án bồi thường nên đến giờ công tác giải phóng mặt bằng đối với gia đình này vẫn còn gặp khó khăn.

Phản ánh với phóng viên, anh Đạt cho rằng, thời điểm giải phóng mặt bằng để xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn Ninh Bình năm 2009, các cơ quan của thành phố đã thực hiện kiểm đếm cây trồng, tài sản. Nhưng sau đó lại không thực hiện đề bù cho hộ anh Đạt.

Sau nhiều năm bị ô nhiễm từ bãi rác, đến giờ, nhiều diện tích cây trồng, trang trại, nhà cửa bị hư hỏng, các cơ quan của thành phố lại yêu cầu làm biên bản kiểm đếm lại mới giải quyết bồi thường, thành phố ra yêu cầu như vậy liệu có đảm bảo quyền lợi cho gia đình anh Đạt không?

-Các công tác đền bù giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án phải đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

Theo đó, khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, các cơ quan chức năng của thành phố phải kiểm đếm lại theo đúng hiện trạng đất, cây trồng, nhà cửa, tài sản mà người dân đang canh tác.

Xin cảm ơn ông!

×