Bài dự thi "Việt Nam trong tôi": Đất nước nhìn từ làng

Tôi sinh ra ở một làng quê đậm chất Bắc Bộ đẹp và thanh bình lắm. Những năm cuối thập niên 80, đất nước đã thống nhất nhưng lũ trẻ chúng tôi vẫn thường thấy các chú đi bộ đội bảo vệ biên giới.

Đứa nào đứa ấy vẫn thức cả đêm khi các chú bộ đội về làng, kể chuyện chiến đấu ở biên giới phía Bắc hay Tây Nam. Nhưng rồi mọi chuyện cũng qua khi tôi lớn và lập nghiệp. Giờ đây, khi đất nước đang đổi thay trong kỷ nguyên vươn mình, thì một đứa trẻ như tôi của hơn 40 năm trước không bao giờ tưởng tượng nổi.

“Đất nước” nhìn từ làng

Hồi bé, tôi vẫn bị nhiều người nói mình là con cháu của địa chủ thời xưa, nên tuổi thơ cũng có những điều thiệt thòi khó diễn tả. Nhưng tôi vẫn nhớ những đêm đông rét, đi xếp hàng mua dầu, mua muối, Tết thì xếp hàng mua lá dong vì thời bao cấp cái gì cũng phải phân phối từ cửa hàng mậu dịch xã. Trong tuổi thơ, có cả những ngày giáp hạt thiếu đói triền miên.

Rồi mọi điều tiếng bị lãng quên khi năm 1986, gia đình tôi được chia ruộng theo Nghị quyết khoán 10. Mẹ tôi, người nông dân chăm chỉ biết cả cày lẫn bừa tận tâm với mùa vụ, công việc vốn của những người đàn ông, nên nhà tôi có gạo đủ ăn quanh năm. Lúc đó, tôi không có nhận thức nhiều về đất nước khi chỉ quanh quẩn trong làng quê, với sân đình, lũy tre và một số ít bạn bè cùng trang lứa. Nhưng nhớ nhất là cứ đến đêm 2/9, lũ trẻ lại rủ nhau ra đầu làng đứng xem hôm nay Hà Nội có bắn pháo hoa hay không? Vì ngày xưa nhà cửa thấp, từ quê tôi đường chim bay cũng chỉ cách bờ hồ Hoàn Kiếm ngót 20km nên nếu có bắn pháo hoa thì nhìn thấy được những vệt xanh đỏ, vàng tím trên bầu trời.

Như khắp các vùng nông thôn, trẻ con quê tôi đều có chung nếp nghĩ nếu muốn được ra thủ đô Hà Nội chỉ có con đường duy nhất là học giỏi, đạt cháu ngoan Bác Hồ mới được huyện tổ chức cho đi thăm Lăng Bác. Nghe các bạn kể vào đó thích lắm vì được thấy Bác Hồ và mát lạnh. Tôi thì học cũng phập phù, nhưng mỗi lần nhìn thấy pháo hoa bắn dịp 2/9, chỉ ước thầm “bao giờ mình được ra Thủ đô chơi, xem pháo hoa trực tiếp một lần thì thích lắm!”. Với tôi, đất nước trong những năm tháng ấy là những câu chuyện của các chú bộ đội, của các bác cựu chiến binh, và cả với mỗi 2/9 được đứng xa cả hàng chục km để xem ánh sáng pháo hoa từ trung tâm Thủ đô chào mừng ngày Quốc khánh…

Đất nước trong những chuyến đi

Tôi rồi cũng lớn, đi học đại học, lúc ra trường đã viết đơn tình nguyện đến một tỉnh miền núi nào đó làm việc? Nhưng số phận lại “phân công” tôi ở lại phố và lựa chọn công việc là đồng hành của những chuyến đi. Tôi cứ miệt mài đi công tác, xây dựng công việc và những sản phẩm của mình bằng một ý thức cao, luôn mang theo niềm tự hào và đất nước. Tôi được tổ chức nhìn nhận, được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Lúc này, tôi mới hiểu Đảng ta rất công bằng, cái suy nghĩ trẻ thơ bao nhiêu năm ở làng là con cháu địa chủ của tôi đã không còn phù hợp. Đảng đã nhìn thấu rõ được những nỗ lực và sự nghiêm cẩn trong thực hiện công việc của tôi, trong cả một quá trình dài công tác bằng những tác phẩm của mình.

Cái nghề “đi” chẳng bao giờ hết chuyện, nhưng trong giới hạn bài viết này, tôi chỉ xin kể về những buổi chào cờ mà tôi đã được dự.

Năm 2007, tôi được dự lễ chào cờ tại đồn biên phòng A Pa Chải, trước kia thuộc huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, nơi ngã 3 biên giới Việt – Trung – Lào. Ở cột mốc số 0, nhìn các chiến sĩ biên phòng đứng nghiêm trang dưới lá cờ Tổ quốc hát bài Quốc ca thiêng liêng, bao mệt mỏi của 4 ngày trời đi xe khách, xe máy và cuốc bộ hơn chục km để di chuyển từ Hà Nội lên tới đây đã tan biến lúc nào không hay. Đặc biệt, những vất vả ấy không thấm tháp gì so với những thiệt thòi mà các chiến sĩ biên phòng đã trải qua. Ở đây, tôi cảm nhận đường biên mốc giới là thời gian, mồ hôi, nước mắt và đôi khi là đánh đổi cả thanh xuân của những anh hùng đang làm nhiệm vụ canh gác.

Rồi năm 2008, tôi có mặt trong buổi chào cờ trên đảo Song Tử Tây thuộc quần đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa. Buổi chào cờ đó dưới ánh nắng chói chang giữa biển, ở một nơi rất xa đất mẹ. Tiếng quốc ca được vang lên từ trong lồng ngực của những người lính hải quân, làm nhiệm vụ canh biển, giữ trời, của những người con đất Việt mang trên mình sứ mệnh bảo vệ đất nước. Họ là những cột mốc sống nguyện sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ tổ quốc trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Không chỉ những vùng biên, buổi chào cờ cùng anh bạn đồng nghiệp cũng khiến tôi không khỏi bất ngờ và rưng rưng xúc cảm. Tôi vẫn còn nhớ, ngày 30/4/2009, khi đang ngồi sau xe máy của anh bạn đồng nghiệp tại TP Hồ Chí Minh chở tôi đi mua trái cây làm quà về Bắc, đúng 11 giờ 30 phút, anh dừng xe bên đường, bảo tôi đứng nghiêm để cùng nhau hát quốc ca. Anh bảo thời khắc này là Sài Gòn được giải phóng, đất nước thống nhất anh - em ta Nam – Bắc mới sum họp một nhà. Vì vậy, chúng ta phải hát chung bài quốc ca để nhớ về sự thống nhất của đất nước.

Cũng do công việc mà ngày 7/5/2014 tròn 60 năm giải phóng Điện Biên tôi cũng có mặt trong buổi lễ kỷ niệm đó và cũng dự lễ chào cờ: ở đây tôi nhìn thấy sự hồ hởi các cô, các mế, sự tự hào của nhân dân tộc vùng Tây Bắc, họ đẹp và trong sáng lắm khi hát quốc ca mà mặc dù vẫn chưa đúng lời nhưng ai cũng nghiêm cẩn.

Rồi năm 2019, tôi đi dự Seagame 30 ở Philippines, khi bài hát “Tiến Quân Ca” được vang lên trên sân vận động Rizal Memorial, xung quanh tôi chỉ có tiếng đồng bào, ai cũng đặt tay lên ngực cùng cất lời ca “Đoàn quân Việt Nam đi. Chung lòng cứu quốc…”. Lúc đó, niềm tự hào về đất nước mạnh mẽ đến khó tả. Và lần đầu Việt Nam giành huy chương vàng môn bóng đá nam ở đấu trường SEAgames. Tôi thầm nghĩ, nếu thiếu sức mạnh dân tộc thì các cầu thủ của chúng ta khó làm được điều kỳ diệu đó.

Khi đã đi khắp đất nước, cả những hải đảo xa xôi đến những miền biên cương hẻo lánh, đứng cả từ xa để nhìn tổ quốc mình, với cá nhân, tôi lại thấy lời tâm sự của người mẹ già hơn 80 tuổi cả một đời lam lũ chân quê rất thực: “Mẹ đã trải qua thời chạy loạn giặc tây, thời dân quân bắn máy bay Mỹ đánh phá miền Bắc, thời đói ăn khi giáp hạt, thời phải nuôi các con khi cơm độn sắn, bo bo… Cho tới bây giờ, có điện, có máy lạnh, có chăn ấm, có tivi để xem và không lo bị đói nữa. Mỗi tháng, người già lại được trợ cấp vài trăm nghìn, đi viện có thẻ bảo hiểm y tế. Mẹ thấy sướng lắm rồi và chẳng thấy nuối tiếc thêm điều gì nữa”.

Tôi xin không cung cấp về những con số phát triển kinh tế xã hội của nước ta, nhưng tôi nghĩ: Đất nước của mẹ tôi, của tôi cũng của đa số người dân Việt Nam đâu phải là cái gì đó xa xôi hay hào nhoáng. Chỉ cần mẹ tôi được sung túc, con tôi được đến trường, được hội nhập với toàn cầu… là quá đủ để chúng tôi đồng lòng cống hiến không mệt mỏi với tổ quốc thân yêu này.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh, Báo NTNN/Điện tử Dân Việt tổ chức cuộc thi viết "Việt Nam trong tôi", nhằm tạo một bức tranh đa sắc về hành trình 80 năm của đất nước – từ ngày khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đến một Việt Nam hòa bình, vươn mình mạnh mẽ hôm nay.

Đối tượng dự thi là toàn bộ công dân Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam và nước ngoài, người nước ngoài đang sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam.

Xem Thể lệ cuộc thi tại đây.

×