Tỉnh không sáp nhập này gây bất ngờ khi thác đổ trắng trời, suối ngả nâu đục như “cà phê sữa đá”

Du lịch Cao Bằng: “Nổi da gà” trước vẻ đẹp mùa mưa ở miền biên viễn

Giữa làn sóng sắp xếp hành chính trên cả nước, Cao Bằng là một trong số ít tỉnh giữ nguyên tên gọi và ranh giới địa lý, tiếp tục hiện diện như một vùng đất có cá tính rõ nét: hệ sinh thái núi rừng, sông suối uốn lượn và những di sản bản địa được lưu giữ bền bỉ qua nhiều thế hệ.

Mặc dù mùa mưa thường được xem là thời điểm khó khăn cho các chuyến du lịch miền núi, nhưng với những tín đồ xê dịch luôn tìm kiếm trải nghiệm độc đáo, nhưng đây lại là lúc du lịch Cao Bằng bộc lộ một vẻ đẹp khác: dữ dội, sống động và khó đoán. Những con đường quanh co, thác nước đổ mạnh mẽ, những làn sương mù bao phủ đỉnh đèo,… là chất liệu làm nên một bức tranh đầy sức hút: vừa thử thách, vừa thôi thúc khám phá.

Là người con của núi rừng, chị Bế Thị Hoàng Nhật (sinh năm 1998, quê xã Quang Trung, huyện Hòa An cũ, nay là xã Nguyễn Huệ tỉnh Cao Bằng đã đặt chân đến nhiều vùng đất trên dải đất hình chữ S. Nhưng vào tháng 6 - thời điểm Cao Bằng bắt đầu bước vào mùa mưa, chị lại chọn trở về.

Chia sẻ với Dân Việt, chị Nhật cho biết: “Khi những cơn mưa đổ xuống, cỏ cây mới vươn lên mạnh mẽ, không khí mới thực sự trong lành sau nhiều ngày oi ả. Giữa những cơn mưa lớn kéo dài, suối chảy cuồn cuộn, thác nước phủ trắng xoá, dòng nước mang theo màu nâu của đất và phù sa, tôi cảm thấy mình đang chứng kiến một khung cảnh ít người có cơ hội nhìn thấy. Tôi không coi đó là sự “nổi giận” của thiên nhiên. Trái lại, tôi nhìn thấy ở đó một vẻ đẹp hùng vĩ, nguyên sơ.

Việc di chuyển trong mùa mưa không quá khó khăn, dù tốc độ hành trình chậm hơn do đường trơn và một vài đoạn có dấu hiệu sạt lở nhẹ. Tuy nhiên, những trở ngại đó không làm ảnh hưởng đến kế hoạch chung, cũng không làm giảm hứng thú của tôi với chuyến đi. Càng vào sâu, tôi càng có cảm giác như đang bước vào một không gian tách biệt - nơi từng dòng nước, từng vệt sương đều mang một câu chuyện riêng.”

Trong hành trình tác nghiệp, chị Bế Thị Hoàng Nhật ưu tiên góc máy có thể phản ánh cảnh quan thiên nhiên và con người địa phương. Những khung hình rộng thường được chị sử dụng để ghi lại không gian đặc trưng của Cao Bằng như: núi đá, sông suối, ruộng bậc thang và kiến trúc bản địa hòa quyện vào nhau tạo thành bản sắc thị giác rõ nét. Bên cạnh đó, chị cũng dành sự quan tâm đặc biệt cho những khoảnh khắc đời thường: ánh mắt, nụ cười hay đôi bàn tay đang lao động. Đó là những chi tiết mang tính “chất liệu sống” cho mỗi bức ảnh.

“Tôi thường chọn góc thấp hoặc ngang tầm mắt để nhân vật trong ảnh không bị thu nhỏ, đồng thời tạo cảm giác gần gũi và tôn trọng”, cô gái 9X cho hay.

Du lịch Cao Bằng: Đôi bàn tay nhẫn nại nhuộm được cả ký ức núi rừng, họa thành những kiệt tác truyền đời

Với mỗi bài đăng, chị Bế Thị Hoàng Nhật không đặt mục tiêu gây ấn tượng bằng khung cảnh hùng vĩ hay màu sắc bắt mắt. Thay vào đó, điều chị mong muốn là người xem có thể cảm nhận được hơi thở cuộc sống, sự mộc mạc, chân thành và thân thiện của người dân vùng cao. Cao Bằng không chỉ là một địa danh đẹp, mà còn là nơi chứa đựng những câu chuyện văn hoá, những di tích lịch sử cách mạng cần được gìn giữ và kể lại.

Trong một lần ghé vào bản nhỏ để tìm góc chụp, chị Nhật gặp một cụ bà sống gần lối mòn. Cuộc trò chuyện ban đầu chỉ xoay quanh vài câu hỏi xã giao, nhưng sau đó kéo dài tới tận bữa tối. Cụ mời chị vào nhà, nấu bữa cơm đơn giản và rót chén rượu ngô ủ sẵn. Không có khoảng cách giữa người khách lạ và chủ nhà, chỉ còn lại những câu chuyện về cuộc đời, những ký ức gắn liền với vùng đất.

Chị Nhật cho biết: “Đó là một trong những khoảnh khắc khiến tôi xúc động trong chuyến đi lần này. Không phải vì điều gì đặc biệt, mà vì sự mộc mạc, cởi mở hiếm gặp trong đời sống đô thị. Tôi thấy người dân ở đây giữ được một nét chất phác rất riêng. Họ không giấu giếm sự khó khăn, cũng không toan tính khi chia sẻ tình cảm.

Chính từ những lần tiếp xúc như vậy, tôi bắt đầu đặt câu hỏi với chính mình, phải kể lại câu chuyện của họ như thế nào để không làm sai lệch bản chất? Để những hình ảnh ấy không biến người trong ảnh thành “đối tượng hấp dẫn” cho du lịch thương mại, mà là những con người thật - đang sống, đang yêu thương, đang gắn bó với mảnh đất của mình.”

Cũng từ những lần lắng nghe người dân chia sẻ, chị tìm đến một ngôn ngữ khác để kể lại câu chuyện Cao Bằng - ngôn ngữ của màu sắc, chất liệu và những nghề thủ công cổ xưa, như nghề nhuộm chàm của người Nùng An tại xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa cũ, sau tinh gọn, sáp nhập được gọi là xã Quảng Yên. Giữa bối cảnh hiện đại hóa diễn ra nhanh chóng ở vùng cao, đây vẫn là một trong số ít cộng đồng còn gìn giữ nhiều nghề truyền thống gắn liền với bản sắc dân tộc: từ rèn dao đến dệt vải, nhuộm chàm.

Theo thống kê, hiện xã Quảng Uyên còn khoảng 35 hộ đang duy trì nghề nhuộm vải chàm, tập trung tại các xóm Khào A, Khào B, Lũng Vài và Phja Chang. Công việc này vốn đòi hỏi thời gian dài và nhiều công đoạn, từ trồng cây chàm - cây sản, ủ thuốc nhuộm, xử lý vải, đến pha màu và phơi nắng.

Mỗi công đoạn đều gắn liền với kinh nghiệm dân gian và đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ bản địa, để tấm vải có màu xanh tím than đậm. Một tấm vải đẹp không chỉ thể hiện kỹ thuật mà còn là dấu chỉ của phẩm chất: sự nhẫn nại, tỉ mỉ và đạo đức nghề.

Điều khiến chị Hoàng Nhật ấn tượng không phải là kỹ thuật phức tạp, mà là cách những người làm nghề giữ được nhịp sống chậm rãi và chuẩn xác trong từng thao tác.

“Mùi chàm nồng, bám rất lâu trên tay, nhưng mọi người ở đó làm việc một cách nhẹ nhàng, gần như theo bản năng. Nhìn họ, tôi hiểu đây không chỉ là nghề mà là một phần nếp sống.

Kỹ thuật khó nhất với tôi là công đoạn vẽ họa tiết bằng sáp ong, nếu không cẩn thận, hoa văn sẽ lem màu khi ngâm vải. Điểm khác biệt của vải chàm Cao Bằng nằm ở tính thủ công thuần túy.

Màu xanh trầm được tạo ra từ quá trình lên men lá chàm tự nhiên, hoa văn vẽ tay hoàn toàn không có sự can thiệp của máy móc, giữ trọn tinh thần văn hóa của người Nùng An qua từng đường nét. Càng tham gia, tôi càng thấm thía sự công phu của nghề và hiểu vì sao nó đáng được trân trọng như một di sản sống của vùng cao.”

Từ góc nhìn của một người trẻ từng trải nghiệm thực tế, chị Bế Thị Hoàng Nhật cho rằng, các nghề thủ công truyền thống sẽ khó tồn tại nếu chỉ được lưu giữ trong không gian bảo tàng hay dưới dạng trưng bày. Theo chị, điều cốt lõi là phải tạo được sự kết nối với thế hệ trẻ - những người đang định hình lại cách nhìn nhận về văn hóa và du lịch.

“Tôi nghĩ cần giữ nguyên quy trình truyền thống, nhưng nên mở các hoạt động trải nghiệm như workshop, kết hợp thiết kế sản phẩm mang tính ứng dụng cao hơn. Quan trọng nhất là phải kể được câu chuyện của nghề trên mạng xã hội - nơi người trẻ tìm kiếm cảm hứng mỗi ngày. Đó không chỉ là hướng đi cho du lịch cộng đồng, mà còn là cách giúp các làng nghề bước ra khỏi vùng khu trú, tiếp cận với thế hệ mới một cách tự nhiên và bền vững”, cô gái 9X cho biết thêm.

Với đặc thù khí hậu khắc nghiệt, địa hình hiểm trở và nền văn hóa bản địa đậm nét, Cao Bằng không phải là điểm đến dễ tiếp cận. Nhưng cũng chính điều đó đã giúp nơi đây giữ được nhiều giá trị nguyên bản mà không ít vùng đất du lịch hóa dần đánh mất. Từng thác nước mùa lũ, từng phiên chợ sương mù hay những tấm vải nhuộm chàm thủ công đều có tiếng nói riêng.

Khi người làm du lịch, người kể chuyện và cộng đồng địa phương có thể cùng chia sẻ trách nhiệm bảo tồn bản sắc, những mô hình du lịch sinh thái, văn hóa hay cộng đồng sẽ không còn là khái niệm trên giấy, mà trở thành hướng đi thực tế, có khả năng nuôi dưỡng cả kinh tế lẫn ký ức địa phương.

×