Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vừa ban hành Kế hoạch số 195-KH/HNDTW của Hội Nông dân Việt Nam thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2025.

Kế hoạch nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong hệ thống Hội Nông dân Việt Nam; phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của hội viên, nông dân chủ động tham gia phát hiện, tố giác, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Trong đó, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam giao nhiệm vụ cho Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt thực hiện một số nội dung quan trọng trong Kế hoạch. Để có góc nhìn đa chiều về vị trí, vai trò của người nông dân nói chung, hội viên nông dân, Hội Nông dân Việt Nam nói riêng và cả Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, cũng như công tác giám sát, phản biện xã hội, PV Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt đã có cuộc trò chuyện với Tiến sĩ (TS) Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hóa - Xã hội (Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam); nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (nay là Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục).

Đoàn kết tất cả nông dân lại để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Thưa Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới. Vậy trong bối cảnh lịch sử hiện nay, người nông dân có vai trò như thế nào trong công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực?

- Đối với tiến trình cách mạng Việt Nam nông dân có vai trò rất quan trọng. Đảng ta cũng nói rằng là Đảng của giai cấp công nông, chứ không phải chỉ có công nhân. Công nông mới là nền tảng. Trong tác phẩm Đường Kách mệnh, Bác Hồ cũng đã khẳng định “công nông là gốc gác của cách mệnh”. Nông dân của mình lớn hơn rất nhiều về số lượng và lực lượng. Làng, xã có vững vàng được là do nông dân. Chúng ta phải xác định một cách ngắn gọn như thế để thấy được vai trò, vị trí rất lớn của nông dân.

Cũng phải nói rằng, trong suốt chiều dài lịch sử của nước ta, đời sống và sản xuất của giai cấp nông dân luôn là cội nguồn của nền văn hóa dân tộc; nông dân luôn là lực lượng chủ lực trong cuộc đấu tranh chống lại các thế lực ngoại xâm, giành và giữ vững nền độc lập dân tộc của nước nhà. Thắng lợi của các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc trong thế kỷ XX có sự đóng góp to lớn của giai cấp nông dân Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, kinh tế nông nghiệp, nông thôn có vai trò quan trọng, là “trụ đỡ” cho nền kinh tế và là “tiền đề” cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên các lĩnh vực khác thành công. Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới hiện nay, nông dân cũng đóng vai trò rất lớn trong xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát, đảm bảo an ninh lương thực… Chúng ta có kinh tế ngoạn mục như ngày hôm nay cũng là một phần lớn nhờ nông dân. Có thể thấy rằng, về nông nghiệp số lượng không lớn về xuất khẩu nhưng “được đồng nào là của mình”, chứ các sản phẩm công nghiệp phải nhập và chi phí nhiều cho nguyên liệu thô và trang thiết bị máy móc, nhất là khi phần lớn phải nhập ở nước ngoài nên không hoàn toàn là của mình.

Nói để thấy rằng vai trò của nông dân rất là lớn trong tiến trình cách mạng và trong đổi mới của chúng ta. Tuy nhiên, hiện nay, trong cuộc sống hiện đại có một bộ phận không nhỏ việc làm sai trái và thường ảnh hưởng trực tiếp đến nông dân. Bởi vì những sai trái, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vừa qua chủ yếu diễn ra trong lĩnh vực đất đai, mà đất đai lại liên quan đến nông thôn, nông dân. Cho nên chúng ta phải xác định người nông dân có vai trò rất lớn trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Bởi vì nông dân có hoàn cảnh, vị trí đặc biệt, nhất là trong việc xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao trong đó liên quan rất nhiều đến công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực.

Thưa ông, nhìn lại chặng đường truyền thống vẻ vang trong gần 95 năm qua, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã thể hiện được vai trò quan trọng của mình trong việc tập hợp và giữ đoàn kết trong phần lớn nông dân. Vậy tới đây, Hội Nông dân Việt Nam cần phải làm gì để phát huy vai trò của mình hơn nữa đối với người nông dân trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực?

- Hội Nông dân Việt Nam với chức năng, nhiệm vụ chính là tập hợp lực lượng nông dân và chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người nông dân. Hiện nay lại càng gắn liền mật thiết hơn với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì nhiệm vụ lớn nhất là phải tạo sự đoàn kết rộng rãi trong toàn bộ nông dân trên cả nước. Nông dân từ miền xuôi đến miền ngược, nông dân từ hải đảo xa xôi, biên giới cho đến vùng trung tâm đều phải đoàn kết và vì sự nghiệp cách mạng của dân tộc, vì đường lối đổi mới đúng đắn của Đảng và Nhà nước.

Do đó, Hội Nông dân phải vận động, tuyên truyền, cung cấp thông tin cho người nông dân về công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực. Bên cạnh đó tạo điều kiện để người nông dân phấn đấu vươn lên có năng lực và trình độ nhất định để hiểu rõ hơn về công tác này. Hiện nay, người nông dân sống trong thời đại công nghệ hiện đại, “châm lấm tay bùn” trong công nghệ số thì chúng ta phải có những hình thức tuyên truyền, vận động cho phù hợp.

Cho nên Trung ương Hội Nông dân nói chung và Hội Nông dân các cấp địa phương nói riêng có trách nhiệm rất lớn trong việc giúp những người nông dân nâng cao năng lực, trình độ của mình, thích ứng với đời sống hiện đại. Việc này có ý nghĩa rất là lớn, rất là sâu sắc, phải cùng nhau thực hiện một cách kiên trì vì không thể nhìn thấy hiệu quả ngay lập tức được.

Chúng ta phải tập trung đẩy mạnh việc này, phải làm thường xuyên để nâng cao năng lực, trình độ của người nông dân, đồng thời phải thực hiện chức năng bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người nông dân để người nông dân tin tưởng vào đường lối, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam. Ngoài ra, các cán bộ trưởng đơn vị, tổ chức trong hệ thống Hội Nông dân Việt Nam cũng phải gương mẫu đi đầu, nhất là ở nơi người nông dân thấm đẫm văn hóa làng xã sâu sắc, chúng ta phải xuất phát từ cái rất thật của cuộc sống thì mới tạo ra được một cái phong trào tốt, đoàn kết tất cả những người nông dân lại để cùng nhau phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực đạt hiệu quả nhất.

Tranh thủ lực lượng to lớn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm tốt hơn nữa

Hội Nông dân Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp nông dân do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, cơ sở chính trị của Nhà nước và là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Hiện nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đang tổ chức tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, trong đó sắp xếp lại các tổ chức chính trị - xã hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ về trực thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Như vậy Hội Nông dân, hội viên, nông dân có thuận lợi gì trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, thưa ông?

- Bây giờ theo một cơ cơ chế mới, một tổ chức bộ máy mới. Tuy nhiên, chức năng, nhiệm vụ của Hội Nông dân nói riêng và của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nói chung thì đây là một tổ chức chính trị rất là đặc biệt. Với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì có vị trí, vai trò rất quan trọng trong tiến trình cách mạng Việt Nam và phải khẳng định rằng trên thế giới chỉ có Việt Nam mới có điều này. Trước đây, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Việt Minh đã hoàn thành sứ mệnh Cách mạng Tháng Tám rất vẻ vang, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Mặt trận Dân tộc Thống nhất đất nước, tiền thân của Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam đều có vai trò rất lớn trong việc Giải phóng miền Nam thống nhất non sông vào ngày 30/4/1975. Và hiện nay, trong công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có vị trí, vai trò rất lớn bởi đây là trung tâm đoàn kết tất cả người dân Việt Nam trong nước và ngoài nước thành “một nhà”.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ quan tổ chức đại đoàn kết dân tộc mà lịch sử Việt Nam khẳng định rằng, nhờ có đại đoàn kết mà chúng ta trường tồn và khi trở về với tư cách là một thành viên, một bộ phận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì Hội Nông dân càng phải phát huy cao độ hơn nữa tinh thần đoàn kết. Đoàn kết là tinh thần quan trọng nhất, chức năng, nhiệm vụ cũng không thay đổi nhiều. Bởi vì Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng là tổ chức mà đại diện cho quần chúng, đại diện cho nhân dân, đại diện cho quyền lợi hợp pháp, chính đáng của nhân dân, bảo vệ quyền lợi của người dân về mọi mặt.

Chúng ta gọi là tiếp tục công việc chứ không phải là có gì thay đổi lớn đấy. Chỉ có điều là đã trở thành một mái nhà chung trong Mặt trận này thì với sức mạnh của Mặt trận, Hội nông dân, hội viên, nông dân phải phát huy, tranh thủ lực lượng to lớn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để làm tốt hơn nữa, thực hiện hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình, đặc biệt là tăng cường phối hợp mạnh mẽ việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội góp phần phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Những chỗ làm tốt phải đặc biệt khuyến khích, động viên, tuyên truyền

Thưa ông, Báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt là cơ quan ngôn luận của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam những năm qua đã góp phần không nhỏ trong công tác tuyên truyền đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí nói chung với nhiều Giải Báo chí quan trọng, đặc biệt đã giành Giải A Giải Báo chí phòng chống tham nhũng, tiêu cực; nhiều Giải A Giải Báo chí Quốc gia với các tác phẩm điều tra, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Tới đây, đứng trong hàng ngũ cơ quan tuyên truyền của MTTQ Việt Nam thì công tác giám sát, phản biện xã hội liệu sẽ thuận lợi hơn đặc biệt trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực?

- Trước tiên chúng ta phải theo Luật, ở đây chúng ta có Luật Phòng, chống tham nhũng. Theo tôi tất cả các cơ quan báo chí dù là Nông thôn Ngày nay/Dân Việt hay là bất kỳ cơ quan báo chí Trung ương, báo chí địa phương đều phải có trách nhiệm thực hiện Luật và thông tin, phản ánh kịp thời. Báo chí là một trong những lực lượng quan trọng để phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực. Kinh nghiệm đúc kết từ những năm qua cho thấy nhiều khi báo chí đi trước một bước, nhờ có báo chí thông tin mà cuối cùng cơ quan chức năng thực hiện rất tốt nhiệm vụ của mình.

Ở đây, đối với Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt cũng thế, phải đi sâu, đi sát, phải xuống từng cơ sở, từng địa phương, phản ánh chân thực cuộc sống thì sẽ góp phần phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thấy ở đâu có những hiện tượng để lãng phí, tiêu cực thì ở đó Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phải có mặt và phát huy tinh thần của mình, đặc biệt là vùng nông thôn. Đặc biệt, Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phải bám sát vào Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong đó có việc giám sát và phản biện xã hội, giám sát hoạt động của chính quyền cấp cơ sở.

Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mang tính xã hội; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, kịp thời phát hiện và kiến nghị xử lý sai phạm, khuyết điểm; kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật; phát hiện, phổ biến những nhân tố mới, các điển hình tiên tiến và những mặt tích cực; phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, góp phần xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh.

Hiện nay, xây dựng nông thôn mới là một cuộc vận động lớn trong toàn dân, được nhân dân đặc biệt ủng hộ. Vậy thì nơi nào làm tốt thì chúng ta phải tuyên truyền, vận động và khích lệ động viên. Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không có nghĩa là cứ phải “moi” ra bằng được chỗ nào tham nhũng.

Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là biết khuyến khích những địa phương, những cá nhân, tổ chức làm tốt để nhân rộng ra nhiều người làm tốt, nhiều tổ chức làm tốt, nhiều địa phương làm tốt thì tham nhũng sẽ bị đẩy lùi, chứ không có nghĩa là cứ phải tìm cho bằng được người tham nhũng thì như thế mới gọi là phòng, chống tham nhũng.

Chúng ta có “phòng” và “chống” chứ không phải chỉ có “chống”. Người ta bảo “phòng” còn hơn “chống”. Do đó Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phải tăng cường “phòng”, thấy hiện tượng gì là phải nhắc nhở ngay. Nhưng những chỗ làm tốt mình phải đặc biệt khuyến khích, động viên, tuyên truyền.

Câu chuyện ở đây tức là nhiều đơn vị, nhiều tổ chức, nhiều cá nhân, nhiều địa phương làm tốt, nhiều nông dân làm tốt thì mọi việc sẽ tốt lên, mà tốt lên thì tham nhũng ít đi. Vấn đề ở chỗ đấy, cho nên nhiệm vụ của Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt hơn chỗ nào hết là phải đi vào cuộc sống của nông dân, nông thôn, nông nghiệp, khuyến khích tuyên truyền, vinh danh những cá nhân, những tổ chức làm tốt, làm cho thế giới biết đến nông nghiệp Việt Nam. Trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn có nhiều cá nhân, hình mẫu như vậy cần lắm được ca ngợi. Báo cứ đi vào với phương châm là “đi để chống”, xây dựng một công việc thật tốt thì mình sẽ chống được những cái điều xấu và làm tốt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Trân trọng cảm ơn ông!

×