Thời kỳ mới cho dự án PPP Việt Nam

Gỡ nút thắt, tăng hấp dẫn cho dòng vốn tư nhân

Thông tin từ Bộ Tài chính cho biết, Luật PPP được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và tiếp tục hoàn thiện trong Luật số 90/2025/QH15 đã xóa bỏ hàng loạt rào cản từng kìm hãm tiến trình phát triển các dự án PPP.

Đáng chú ý nhất là việc mở rộng phạm vi áp dụng PPP cho mọi lĩnh vực, bãi bỏ quy mô vốn tối thiểu với dự án PPP và nâng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia lên tới 70% tổng mức đầu tư đối với một số nhóm dự án trọng điểm – động thái chưa từng có nhằm hút dòng vốn xã hội hóa vào các lĩnh vực quốc gia ưu tiên.

Cải cách lần này không chỉ đơn thuần về thủ tục. Quyền quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án PPP được phân cấp tối đa cho các bộ, ngành và địa phương, giúp cắt giảm tình trạng "thắt nút cổ chai" ở Trung ương.

Thủ tục thành lập Hội đồng thẩm định dự án PPP không còn bắt buộc, các cơ quan được tự quyết tùy thực tế dự án. Một số nhóm dự án cũng được miễn yêu cầu quyết định chủ trương đầu tư, một bước cắt giảm đáng kể thời gian phê duyệt.

Các quy định mới mang tính bước ngoặt với khu vực tư nhân. Điều kiện về kinh nghiệm thực hiện dự án tương tự chính thức được dỡ bỏ, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp mới, đặc biệt là khối công nghệ, tham gia PPP.

Quy trình lựa chọn nhà đầu tư cũng linh hoạt hơn với nhiều hình thức như chỉ định, lựa chọn đặc biệt, đặt hàng – đặc biệt ưu ái cho các dự án khoa học, công nghệ, nơi tốc độ và đổi mới là yếu tố quyết định.

Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung 08 Luật thuộc lĩnh vực tài chính tiếp tục sửa đổi, bổ sung Luật PPP trên tinh thần tăng cường phân cấp phân quyền, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính trung gian không cần thiết, bổ sung nhiều chính sách hỗ trợ, ưu đãi vượt trội cho dự án khoa học công nghệ nói riêng và các dự án thuộc lĩnh vực khác.

Đáng chú ý, các doanh nghiệp công nghệ sở hữu hoặc sử dụng công nghệ chiến lược sẽ được Nhà nước đầu tư tối đa tới 70% tổng vốn xây dựng công trình, kèm theo cơ chế chia sẻ rủi ro doanh thu trong 3 năm đầu vận hành – động thái rõ rệt khuyến khích đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế đất đai

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 180/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 về cơ chế, chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị định này có hiệu lực ngay từ thời điểm ký ban hành.

Theo Nghị định này, hợp tác công tư không chỉ được khuyến khích thực hiện theo các hình thức truyền thống quy định tại Luật PPP mà còn được mở rộng áp dụng đối với tất cả các hình thức hợp tác giữa khu vực công và khu vực tư phù hợp các mô hình đầu tư công – quản trị tư, đầu tư tư – sử dụng công, lãnh đạo công – quản trị tư.

Nghị định quy định các hình thức hợp tác công tư gồm Đầu tư theo Luật PPP (như hợp đồng BOT, BTO, BTL, O&M, BT). Các hình thức liên doanh liên kết theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Các hình thức hợp tác công tư khác như hợp tác theo hình thức tài trợ, đặt hàng của Nhà nước, hợp tác 3 nhà.

Nghị định đã xác định cụ thể loại hình công nghệ, sản phẩm theo hướng ưu tiên khuyến khích hợp tác công tư trong các lĩnh vực chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực, hạ tầng số, đồng thời có quy định mở để các bên lựa chọn các loại hình, sản phẩm khác phù hợp với định hướng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Nghị định quy định các chính sách ưu đãi, bảo đảm đầu tư có tính đặc thù, vượt trội nhằm khuyến khích khu vực tư tham gia hợp tác nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ như hỗ trợ nguồn tài chính từ ngân sách nhà nước, ưu đãi đặc biệt về thuế thu nhập doanh nghiệp, đất đai, chia sẻ rủi ro, miễn nộp khoản doanh thu tối thiểu trong hoạt động liên doanh, liên kết.

Nghị định quy định cụ thể trình tự, thủ tục thực hiện từng hình thức hợp tác theo hướng đơn giản hóa tối đa các thủ tục, đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong quản lý thực hiện các hoạt động này.

Bộ Tài chính cho biết, ngay trong quá trình xây dựng đã chủ động phối hợp với các bộ ngành, tập đoàn công nghệ nghiên cứu chuẩn bị một số dự án, hoạt động hợp tác công tư để có thể triển khai sau khi Nghị định được ban hành.
Như Trung tâm ươm tạo, phát triển bán dẫn tại Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia; Dự án sử dụng tài sản công để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại NIC Hòa Lạc thực hiện theo Luật PPP (do NIC thuộc Bộ Tài chính chủ trì thực hiện); Xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội thực hiện theo hình thức hợp tác 3 bên (do Ban Quản lý dự án công nghệ cao Hòa Lạc, Tập đoàn CMC, Đại học Bách Khoa thực hiện)…

×