Cần đột phá, mở rộng phạm vi và không gian miễn thuế

Sáng nay 16/5 tại Hội trường Diên Hồng, Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết cơ chế đặc biệt cho kinh tế tư nhân, hiện thực hoá Nghị quyết 68 về đột phá phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị.

Theo Đại biểu Trần Thị Vân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh những chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp tư nhân trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội do Chính phủ xây dựng đã mở ra không gian phát triển, đột phá nhiều chính sách.

Tuy nhiên, để hoàn thiện hơn, bà Vân đề xuất mở rộng phạm vi miễn, giảm thuế. Bà Vân đề nghị nâng thời hạn miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên 5 năm, sau đó tiếp tục giảm 50% số thuế phải nộp trong 5 năm tiếp theo thay vì miễn thuế 2 năm và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo như khoản 1 Điều 10 dự thảo Nghị quyết. 

Theo Đại biểu Vân, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa những năm đầu tiên rất khó khăn. Doanh nghiệp có thể không có lãi trong 5-7 năm đầu, trong khi đó dự thảo Nghị quyết chỉ miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 2 năm đầu, giảm 50% cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 4 năm tiếp theo là quá ngắn so với chu kỳ phát triển của doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo, chưa đủ mạnh để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, phát triển kinh doanh.

“Chính sách thuế cần thiết kế theo hướng đồng hành cùng doanh nghiệp. Kéo dài thời gian giảm thuế sẽ giúp doanh nghiệp tích tụ được vốn, kỹ năng, tập trung nguồn lực cho đổi mới sáng tạo. Đây cũng là giải pháp Chính phủ kiến tạo, nuôi dưỡng hệ sinh thái khởi nghiệp”, đại biểu đoàn Bắc Ninh cho hay.

Đặc biệt, nữ đại biểu đề xuất nâng thời hạn miễn thuế thu nhập cá nhân lên 5 năm từ tiền công, tiền lương của chuyên gia, nhà khoa học nhận được của doanh nghiệp đổi mới khoa học, công nghệ.

Hiện, tại khoản 3, Điều 10, dự thảo Nghị quyết cơ chế đặc biệt chỉ quy định: Miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 04 năm tiếp theo đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học nhận được từ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo, các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Lấy ví dụ, tại Thái Lan hiện miễn thuế thu nhập cá nhân tới 10 năm cho nhà đầu tư và chuyên gia làm việc trong 10 lĩnh vực công nghệ - sáng tạo chiến lược, bà cho rằng nếu chúng ta không có chính sách đủ hấp dẫn, cạnh tranh thì sẽ bỏ lỡ cơ hội thu hút nhân tài và khó tạo được bước đột phá về công nghệ trong tương lai.

Bà Vân cho rằng: “Các chuyên gia, nhà khoa học là nhân sự nòng cốt, trực tiếp tạo ra giá trị công nghệ, đổi mới sáng tạo và đưa sản phẩm ra thị trường”.

Tránh miễn thuế hình thức, không hiệu quả

Về thuế thu nhập doanh nghiệp doanh nghiệp nhỏ và vừa, đại biểu Vân cho biết, dự thảo Nghị quyết quy định doanh nghiệp nhỏ và vừa được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu tiên kể từ khi họ được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Vị đại biểu cho rằng, điều này “đồng nghĩa với việc khi doanh nghiệp bắt đầu có lãi, thời gian miễn thuế đã hết, chính sách thuế trở thành hình thức, không có hiệu quả”.

Bà Vân cho rằng, giai đoạn đầu doanh nghiệp thường không có lợi nhuận do đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nghiên cứu thị trường, tuyển dụng chuyên gia, nhân công, phát triển sản phẩm,…

Vì vậy, bà Vân đề xuất miễn thuế thu nhập cho doanh nghiệp nhỏ và vừa 3 năm kể từ thời điểm doanh nghiệp phát sinh lợi nhuận thay vì 3 năm kể từ sau khi họ nhận giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu.

“Chúng ta cần thu thuế đúng thời điểm doanh nghiệp có khả năng đóng thuế, tức là khi họ có lợi nhuận”, bà Vân nói.

Theo bà Vân, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chuyển mạnh sang mô hình kinh tế tri thức, tài sản vô hình, đặc biệt là quyền sở hữu trí tuệ – ngày càng đóng vai trò quan trọng, quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia. Với các startup, sản phẩm cốt lõi là công nghệ, thuật toán hoặc ý tưởng độc quyền; nếu không được bảo hộ kịp thời, doanh nghiệp dễ bị mất thị trường, bị sao chép công nghệ hoặc gặp rủi ro pháp lý.

Tại Việt Nam, phần lớn các doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đủ năng lực tài chính, pháp lý để thực hiện đăng ký sở hữu trí tuệ đúng chuẩn và đúng thời điểm.

Nhiều trường hợp đã bị mất nhãn hiệu, bị chiếm tên miền, hoặc không thể gọi vốn do thiếu chứng nhận quyền sở hữu – ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị doanh nghiệp và khả năng phát triển ra thị trường quốc tế.

Vì vậy, bảo vệ tài sản trí tuệ không chỉ để phòng ngừa rủi ro pháp lý, mà là chiến lược phát triển doanh nghiệp. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo bổ sung một điều khoản về hỗ trợ chi phí đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ vào Chương 5 của dự thảo Nghị quyết.

×