Lấy người nghèo làm trọng tâm

Mới đây, tại Tọa đàm: “Tận dụng cách mạng 4.0: Tạo việc làm phù hợp giúp giảm nghèo bền vững" do Báo NTNN/điện tử Dân Việt tổ chức, các chuyên gia cùng bàn thảo các giải pháp nhằm giúp người nghèo tiếp cận với công nghệ, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Tọa đàm có sự tham gia của 3 diễn giả: Ông Ngô Xuân Liễu - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Quốc gia về việc làm (Cục Việc làm, Bộ Nội vụ); bà Phạm Minh Thu - Chuyên gia giảm nghèo; ông Nguyễn Trần Lâm - Chuyên gia IFAD - Quỹ Quốc tế về Phát triển nông nghiệp.

Để tận dụng những cơ hội và vượt qua thách thức, các chuyên gia đều đồng thuận rằng giải pháp mấu chốt là phải tập trung vào con người.

Bà Phạm Minh Thu - Chuyên gia giảm nghèo cho biết: Trước hết, cần coi việc nâng cao năng lực, trình độ kiến thức về sử dụng công nghệ cho người nghèo là nhiệm vụ hàng đầu. Phải bắt đầu từ những việc rất nhỏ và cụ thể như tăng cường kiến thức, kỹ thuật công nghệ cho họ. Ví dụ, cần có những chương trình dạy người nghèo biết cách sử dụng máy tính, điện thoại thông minh, hay thiết thực hơn là dạy họ cách livestream bán hàng.

Mô hình ứng dụng công nghệ vào bán hàng giúp người nghèo tăng thu nhập

Tiếp nối ý kiến bà Thu, ông Nguyễn Trần Lâm - chuyên gia từ Quỹ Nông nghiệp của Liên hiệp quốc, chia sẻ một câu chuyện truyền cảm hứng về sự thay đổi nhận thức trong xã hội. Ông cho biết có khá nhiều thanh niên có ý chí, nghị lực và kiến thức đã biết tận dụng khoa học công nghệ để phát triển kinh tế.

Một ví dụ điển hình là một nhóm thanh niên ở Phong Thổ (Lai Châu) đã cùng nhau livestream để bán chuối sấy khô và được thị trường đón nhận. Câu chuyện thành công của họ không chỉ dừng lại ở việc bán hàng. “Sau khi được tư vấn các em biết xây dựng bảng số liệu, lập vùng nguyên liệu, kết nối với chính quyền. Sau đó các em làm cùng với nhau, mỗi người vay 50 triệu thì mười người đã vay được năm trăm triệu để đầu tư. Các em còn mặc quần áo người Dao, người Mông bán hàng online nên rất hút khách”, ông Lâm chia sẻ.

Câu chuyện này cho thấy, khi được trang bị kiến thức và có ý chí, người nghèo hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ. Để nhân rộng những mô hình như vậy, cần có các chương trình giáo dục lồng ghép kiến thức công nghệ từ rất sớm, ngay khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Song song với đó, phải liên tục chia sẻ các mô hình phát triển kinh tế, tạo việc làm hiệu quả để giúp người nghèo có thêm niềm tin và động lực.

Bà Phạm Minh Thu - Chuyên gia giảm nghèo nhấn mạnh rằng, kiến thức và kỹ năng liên tục thay đổi, do đó phải đào tạo và tăng cường đào tạo lại. Ví dụ, cần có các chương trình đào tạo về AI cho người lao động để họ thích ứng với xu thế mới.

Một giải pháp mang tầm chiến lược và bền vững hơn được bà Thu đề xuất là xây dựng các mô hình kinh tế dựa trên đặc tính bản sắc văn hóa, vùng miền. Đây chính là những giá trị riêng của địa phương mà công nghệ hay robot không thể thay thế được. Câu chuyện các bạn trẻ ở Lai Châu mặc trang phục dân tộc mình để bán hàng chính là một minh chứng sống động cho hướng đi này.

Các chuyên gia đều cho rằng giảm nghèo trong bối cảnh 4.0 là một bài toán khó nhưng không phải không có lời giải. Thay vì nhìn công nghệ như một mối đe dọa, chúng ta cần chủ động trang bị cho người nghèo những "vũ khí" cần thiết: kiến thức số, kỹ năng linh hoạt và một tư duy kinh tế dựa trên chính những giá trị văn hóa độc đáo của mình. Đó là con đường duy nhất để họ không chỉ thoát nghèo, mà còn có thể vươn lên làm chủ cuộc sống trong kỷ nguyên số, đảm bảo mục tiêu giảm nghèo bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau.

“Trong giai đoạn 2021-2025, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo đã triển khai 10.587 dự án hỗ trợ sinh kế. Trong đó, có 1.501 dự án trồng trọt, 8.216 dự án chăn nuôi, 99 dự án lâm nghiệp và 771 dự án phi nông nghiệp. Tổng cộng có 205.585 hộ tham gia, bao gồm 110.098 hộ nghèo, 63.659 hộ cận nghèo và 31.828 hộ mới thoát nghèo.
Trong lĩnh vực việc làm bền vững, khoảng 134.000 lao động thuộc hộ ngèo, hộ cận nghèo đã được kết nối thành công qua các phiên giao dịch việc làm, nhất là vào làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp. Hơn 40 triệu người lao động đã được cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, góp phần hiện đại hóa hệ thống thị trường lao động và nâng cao hiệu quả kết nối cung - cầu lao động tại các địa phương”.
Báo cáo tổng kết của Văn phòng giảm nghèo quốc gia giai đoạn 2021 - 2025

×