Phóng viên Báo điện tử Dân Việt đã có cuộc trao đổi với ông Lã Văn Đoàn - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang về chương trình OCOP, vai trò của Hội Nông dân và hội viên nông dân trong phát triển các sản phẩm OCOP.

Thưa ông, Bắc Giang những năm qua đã có những bước tiến vượt bậc trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt là Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Ông có thể chia sẻ những thành tựu nổi bật mà tỉnh đã đạt được, đặc biệt là về số lượng và chất lượng sản phẩm OCOP?

- Trong những năm qua, tỉnh Bắc Giang luôn xác định phát triển kinh tế nông nghiệp là nền tảng bảo đảm, trụ đỡ cho nền kinh tế. Tỉnh đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng để đẩy mạnh phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, bao gồm chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, chính sách hỗ trợ sản xuất giống, chính sách khuyến khích phát triển hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP...

Nhờ đó, sản xuất nông nghiệp của tỉnh tiếp tục được cơ cấu lại theo hướng sinh thái, bền vững, nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng. Bắc Giang tự hào đã hình thành được các vùng sản xuất nông sản hàng hóa lớn, tập trung, có tiếng cả nước như vùng vải thiều lớn nhất toàn quốc với quy mô 29.959 ha, vùng chăn nuôi gà đồi Yên Thế; vùng chăn nuôi lợn với tổng đàn đứng thứ 4 toàn quốc.

Đặc biệt, về chương trình OCOP, tính đến tháng 11/2024, toàn tỉnh Bắc Giang có 347 sản phẩm OCOP, trong đó có 1 sản phẩm OCOP đạt 5 sao, 2 sản phẩm tiềm năng 5 sao đã hoàn thiện hồ sơ trình Hội đồng Trung ương đánh giá phân hạng, 33 sản phẩm đạt 4 sao, còn lại là sản phẩm đạt 3 sao. Với kết quả này, Bắc Giang đứng vị trí thứ 2 khu vực miền núi phía Bắc và thứ 7 cả nước về số lượng sản phẩm OCOP.

Hội Nông dân Bắc Giang chủ động tham mưu, tạo cơ chế cho OCOP phát triển

Những con số đó thực sự ấn tượng. Vậy, Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang đã đóng vai trò như thế nào trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hợp tác, liên kết chuỗi giá trị và đặc biệt là xây dựng các sản phẩm OCOP, thưa ông?

- Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang xác định vai trò nòng cốt trong việc này. Chúng tôi đã chủ động tham mưu Tỉnh uỷ, UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách tạo điều kiện cho các cấp Hội Nông dân trong tỉnh trực tiếp tham gia phát triển kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Trong nhiệm kỳ qua, một dấu ấn quan trọng là Hội Nông dân tỉnh đã tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt 4 đề án giao Hội Nông dân tỉnh chủ trì thực hiện.

Trong đó, Đề án “Hội Nông dân các cấp là nòng cốt trong tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng hợp tác, liên kết chuỗi giá trị, xây dựng và nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP” được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Việc tham mưu này luôn bám sát quy hoạch phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn của tỉnh, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, sát tình hình thực tế và gắn với nhu cầu, mong muốn tổ chức lại sản xuất của nông dân. Nòng cốt thực hiện là Hội Nông dân các cấp, còn hội viên, nông dân đóng vai trò chủ thể, vừa là lực lượng thực hiện vừa là người được thụ hưởng thành quả.

Để đảm bảo sự thống nhất và hiệu quả, Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh đã tham mưu Thường trực Tỉnh ủy ban hành văn bản chỉ đạo Hội Nông dân và cấp ủy, chính quyền các cấp thực hiện, đảm bảo rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ giải pháp, rõ nguồn lực và rõ thời gian hoàn thành. Điều này tạo cơ sở quan trọng cho sự đồng thuận, thống nhất ý chí và hành động, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Công tác tuyên truyền, thay đổi nhận thức cho nông dân về sản xuất theo chuỗi giá trị và OCOP có vai trò rất lớn. Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang đã triển khai hoạt động này như thế nào, thưa ông?

- Đúng vậy, công tác tuyên truyền được Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Chúng tôi đã thực hiện đa dạng các hình thức tuyên truyền như phối hợp mở các chuyên trang, chuyên mục trên báo, đài, tạp chí của tỉnh và Trung ương Hội; tuyên truyền trực tiếp thông qua hội nghị, hội thảo, diễn đàn, sinh hoạt chi hội; và tuyên truyền thông qua ứng dụng mạng xã hội Zalo, Facebook.

Kết quả rất đáng khích lệ, chúng tôi đã phối hợp tuyên truyền trên 2.500 buổi cho trên 220.000 lượt người; xây dựng nhiều chuyên trang trên Báo Nông thôn Ngày nay và Báo điện tử Dân Việt; cùng nhiều tin bài, phóng sự trên các phương tiện truyền thông khác.

Quan trọng nhất, công tác tuyên truyền đã làm thay đổi nhận thức của nông dân về vai trò của hợp tác, liên kết để sản xuất nông sản hàng hóa trong giai đoạn hiện nay; thúc đẩy việc hợp tác, liên kết các hộ nông dân sản xuất nhỏ lại để tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn và phát huy thế mạnh của địa phương thông qua thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm, tập trung xây dựng và phát triển các sản phẩm OCOP.

Đồng hành cùng nông dân từ ý tưởng đến sản phẩm OCOP hoàn chỉnh

Khi nông dân đã có nhận thức đúng, việc hỗ trợ cụ thể để họ xây dựng sản phẩm OCOP theo các tiêu chuẩn là rất quan trọng. Ông có thể chia sẻ chi tiết hơn về cách Hội Nông dân tỉnh tư vấn, hỗ trợ các chủ thể OCOP, đặc biệt là việc áp dụng "5 yếu tố cốt lõi" và "3 nguyên tắc" của sản phẩm OCOP không?

Trong tổ chức triển khai xây dựng các sản phẩm OCOP, Hội Nông dân các cấp tập trung tư vấn, hỗ trợ các chủ thể (nông dân, HTX, doanh nghiệp) hiểu thấu đáo và thực hiện đúng 5 yếu tố cốt lõi của sản phẩm và 3 nguyên tắc của Chương trình OCOP.

5 yếu tố cốt lõi bao gồm:

Thứ nhất, chất lượng và đặc tính sản phẩm: Đây là yếu tố nền tảng, đảm bảo sản phẩm có sự khác biệt, mang đậm dấu ấn địa phương.

Thứ hai, bao bì và kiểu dáng: Thiết kế bao bì hấp dẫn, chuyên nghiệp, phù hợp với thị hiếu và tiện lợi cho người tiêu dùng.

Thứ ba, xây dựng thương hiệu: Gồm logo, slogan, và đặc biệt là "câu chuyện sản phẩm" – giúp người tiêu dùng hiểu và cảm nhận giá trị văn hóa, lịch sử gắn với sản phẩm.

Thứ tư, truy xuất nguồn gốc và sở hữu trí tuệ: Đảm bảo tính minh bạch, tạo niềm tin cho khách hàng và bảo vệ thương hiệu sản phẩm.

Thứ năm, chiến lược marketing và bán hàng: Xây dựng kế hoạch quảng bá, tiếp cận thị trường hiệu quả, bao gồm cả các kênh trực tuyến.

3 nguyên tắc của sản phẩm OCOP là: sản xuất tại địa phương hướng đến tiêu chuẩn toàn cầu; phát huy tinh thần tự lực, tự tin, sáng tạo của các chủ thể; và chú trọng phát triển nguồn nhân lực.

Để hỗ trợ các chủ thể, chúng tôi triển khai nhiều hoạt động cụ thể: Về tổ chức sản xuất và liên kết: Chúng tôi tư vấn, hỗ trợ các HTX kiện toàn tổ chức bộ máy, mở rộng quy mô sản xuất; tổ chức lại phương án sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu, sản xuất theo chuỗi liên kết. Đồng thời, trang bị kiến thức, kỹ năng cho các giám đốc HTX trong đàm phán, ký kết hợp đồng kinh tế; giúp họ chuyển từ sản xuất theo kinh nghiệm sang sản xuất theo nhu cầu thị trường.

Về ứng dụng công nghệ số: Hội Nông dân tỉnh tư vấn, hỗ trợ các chủ thể, HTX làm việc trên môi trường số để quản trị sản xuất, quảng bá và tiêu thụ sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử như Postmart.vn, Sendo.vn. Chúng tôi đã ký kết chương trình phối hợp với Bưu điện tỉnh để tập huấn về đăng ký gian hàng, tác nghiệp trên sàn; hướng dẫn quy trình đóng gói, kết nối, giao nhận.

Về bao bì và truy xuất nguồn gốc: Tư vấn, hỗ trợ thiết kế mẫu bao bì, nhãn hàng hóa phù hợp; hỗ trợ xây dựng tem truy xuất nguồn gốc để đảm bảo niềm tin của khách hàng.

Về nguồn vốn và khoa học kỹ thuật: Chủ động tư vấn, hỗ trợ các chủ thể tiếp cận nguồn vốn tín dụng, vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ nông dân. Tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật tiên tiến, thực hiện tốt quy định về an toàn thực phẩm để nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP.

Với sự hỗ trợ toàn diện như vậy, Hội Nông dân tỉnh đã gặt hái được những kết quả cụ thể nào trong việc phát triển các chủ thể và sản phẩm OCOP, thưa ông?

- Đến nay, các cấp hội đã đạt được những con số rất tích cực: tư vấn, hướng dẫn thành lập được 95 THT và 46 HTX mới nâng tổng số THT, HTX do Hội hướng dẫn thành lập lên 372 THT và 133 HTX. Đặc biệt, trong 3 năm qua, các cấp Hội Nông dân Bắc Giang đã hướng dẫn, xây dựng mới 87 sản phẩm OCOP; duy trì, củng số 60 sản phẩm đã được phân hạng.

Đáng mừng là có nhiều chủ thể là nông dân, nhất là nông dân trẻ, đã mạnh dạn, sáng tạo khởi nghiệp từ chương trình OCOP và đạt được thành công. Có thể kể đến anh Thân Trường Giang ở huyện Yên Dũng với các sản phẩm OCOP từ cây sen; anh La Văn Thành ở huyện Lục Ngạn với các sản phẩm OCOP chế biến sâu từ quả Na; HTX nông nghiệp sạch Thuỳ Dương ở thị trấn Nham Biền, huyện Yên Dũng có 4 sản phẩm OCOP; HTX thương mại dịch vụ nông nghiệp Bảo Ngọc, xã Xuân Phú, huyện Yên Dũng có sản phẩm đạt giải nhì cuộc thi Khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất.

Những kết quả này khẳng định vai trò nòng cốt của Hội Nông dân trong phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hợp tác, liên kết chuỗi giá trị. Đây cũng là nội dung quan trọng trong việc đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt của Hội Nông dân các cấp theo hướng thiết thực, hiệu quả, hướng mạnh về cơ sở; góp phần tập hợp, thu hút nông dân vào tổ chức Hội và xây dựng tổ chức Hội Nông dân ngày càng vững mạnh.

Phát huy kết quả đạt được, năm 2025 Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ chủ thể hoàn thiện hồ sơ đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP theo quan điểm đồng hành, sát cánh, tiến tới để nông dân làm chủ và thành thạo các bước.
Cùng đó, lựa chọn, phê duyệt cho các chủ thể tham gia Chương trình OCOP được vay vốn ưu đãi từ nguồn quỹ hỗ trợ; hướng dẫn hội viên nông dân ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào các khâu từ sản xuất đến tiêu thụ.
Năm 2025, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh Bắc Giang phấn đấu hướng dẫn cho 10 sản phẩm mới hoàn thiện hồ sơ tham gia đánh giá, phân hạng đạt sản phẩm OCOP; 20 sản phẩm duy trì, củng cố nâng cao chất lượng.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

×