Trong các báo cáo cập nhật mới đây, một số tổ chức lớn đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 do Mỹ, Trung Quốc và các nền kinh tế lớn khác đã chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn so với dự báo.

Cụ thể, World Bank nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2023 lên 2,1% so với dự báo trước đó là 1,7%; trong khi OECD nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2023 lên 2,7% (dự báo trước đó là 2,6%). Tuy nhiên, các dự báo tăng trưởng cho năm 2023 vẫn thấp hơn đáng kể so với mức tăng trưởng của năm 2022, đặc biệt là ở các nước phát triển.

Riêng trong nửa cuối năm 2023 và 2024, nền kinh tế toàn cầu có thể tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm: môi trường lãi suất cao, những tác động kéo dài của đại dịch Covid-19 và xung đột Nga-Ukraine và sự thắt chặt tín dụng do bất ổn của lĩnh vực ngân hàng tại Mỹ và Châu Âu. Do đó, hầu hết các tổ chức nghiên cứu chỉ kỳ vọng vào một sự hồi phục nhẹ của tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2024.

Trong nước, theo nhận định của ông Đinh Quang Hinh – Trưởng bộ phận Vĩ mô và Chiến lược thị trường khối phân tích (VnDirect), chính sách nới lỏng tài khóa và lãi suất trong nước giảm là hai yếu tố chính thúc đẩy kinh tế Việt Nam phục hồi trong nửa cuối năm 2023.

Ông dự báo, GDP của Việt Nam tăng 7,1% so với cùng kỳ trong nửa cuối năm 2023 (so với mức tăng 3,7% so với cùng kỳ trong nửa đầu năm nay), qua đó nâng tốc độ tăng trưởng cả năm 2023 lên 5,5% so với cùng kỳ (biên độ dao động 0,2 điểm %).

"Chúng tôi kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam sẽ duy trì đà phục hồi trong năm tới và dự báo tăng trưởng GDP đạt 6,9% so với cùng kỳ trong năm 2024 nhờ các yếu tố hỗ trợ chính đến từ việc Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa mở rộng mạnh mẽ để thúc đẩy tăng trưởng; Lãi suất cho vay giảm giúp kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân; Lượng khách du lịch quốc tế tiếp tục phục hồi, đặc biệt là từ Trung Quốc, và các đơn hàng xuất khẩu nông sản và sản phẩm công nghiệp của Việt Nam có thể phục hồi từ quý IV/2023 trong bối cảnh hàng tồn kho tại các nước đã phát triển giảm", ông Hinh đề cập.

Về lạm phát, Trưởng bộ phận Vĩ mô và Chiến lược thị trường khối phân tích (VnDirect) cho biết, lạm phát hạ nhiệt rõ rệt tại các nền kinh tế phát triển trong 5 tháng đầu năm 2023. Cụ thể, CPI của Mỹ tháng 5/2023 tăng 4,0% so với cùng kỳ, thấp hơn con số 4,9% so với cùng kỳ trong tháng 4/2023 và cũng là mức thấp nhất trong hơn 2 năm. Trong khi đó, CPI khu vực đồng Euro đã giảm xuống mức thấp nhất trong 15 tháng là 6,1% so với cùng kỳ vào tháng 5/2023. Tuy nhiên, các chỉ số lạm phát cơ bản vẫn đang duy trì ở mức khá cao và khó có thể sớm quay trở lại mức mục tiêu của Fed và ECB.

Ông kỳ vọng áp lực lạm phát ở các nền kinh tế phát triển sẽ hạ nhiệt hơn nữa trong nửa cuối năm 2023 nhờ Fed và ECB mạnh tay tăng lãi suất điều hành để kiềm chế lạm phát; đồng thời, bất ổn gần đây của hệ thống tài chính ở Mỹ và châu Âu dẫn đến việc thắt chặt hơn nữa các điều kiện tín dụng, điều này sẽ làm suy yếu tiêu dùng và đầu tư khu vực tư nhân. Ở chiều ngược lại, rủi ro làm gia tăng áp lực lạm phát đến từ khả năng leo thang của cuộc xung đột Nga-Ukraine có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng và gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung đối với các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và năng lượng.

Trong nước, ông Hinh nhận thấy một số yếu tố có thể gia tăng áp lực lên lạm phát trong nửa cuối năm 2023, bao gồm: Chênh lệch giá xăng giữa 6 tháng cuối năm 2023 và 6 tháng cuối năm 2022 sẽ thu hẹp đáng kể so với chênh lệch giá giữa nửa đầu năm 2023 và nửa đầu năm 2022, việc Chính phủ tăng lương cơ bản cho cán bộ, công chức nhà nước từ ngày 01/07/2023 có thể gây áp lực lên lạm phát.

Tuy nhiên, áp lực lạm phát sẽ được kiểm soát do tổng cầu trong nước còn yếu trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thấp.

"Chúng tôi hạ dự phóng lạm phát bình quân của Việt Nam năm 2023 xuống 3,3% (+/-0,2 điểm %) - đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4,5% đề ra đầu năm", ông Hinh dự báo.

Tại hội thảo "Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2023" do Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính tổ chức, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính (IEF) thậm chí còn dự báo "sốc" về lạm phát, chỉ khoảng khoảng 2,5%, rất khó vượt 3%.

Một trong những nguyên nhân ông Độ, thị trường xăng dầu đạt đỉnh vào năm trước và trong xu hướng giảm. Dù tương lai chưa dự báo được nhưng trước mắt là nguy cơ suy thoái toàn cầu, đặc biệt tại Mỹ, châu Âu. Thời điểm suy thoái có thể gây tranh cãi nhưng có thể tính toán sẽ rơi vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau. Chính lo ngại về nguy cơ suy thoái "phủ bóng" lên thị trường dầu mỏ thế giới.

"Nguy cơ suy thoái toàn cầu như "thanh đao" treo lơ lửng trên đầu, khiến giới đầu cơ hàng hóa không dám đầu cơ đẩy giá. Đây là những yếu tố sẽ kiểm soát giá dầu trong thời gian tới, dù chiến tranh Nga – Ukraine diễn biến phức tạp, khó đoán", ông Độ cho hay.

×