Hơn 72% lao động trẻ không muốn lập gia đình vì “Tiền lương không đủ sống”

Sáng nay (26/6), Hội đồng Tiền lương quốc gia gồm 3 bên họp phiên thứ nhất bàn về mức lương tối thiểu. Phiên họp lần 1 bàn về kế hoạch tăng lương tối thiểu vùng.

Trình bày báo cáo tại phiên họp, Tổng LĐLĐVN cho biết trên cơ sở tổng hợp báo cáo từ các LĐLĐ tỉnh, thành phố, công đoàn ngành Trung ương và tương đương, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng LĐLĐVN về tình hình thực hiện Nghị định số 74/2024/NĐ-CP cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp đã nghiêm túc thực hiện việc điều chỉnh tiền lương tại doanh nghiệp theo mức tăng bình quân 6%.

Kết quả điều tra, khảo sát của Tổng LĐLĐVN (tháng 3 - 4 năm 2025) tại 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng cho thấy: Có 93,25% người lao động trong các doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết đã được điều chỉnh tiền lương tối thiểu theo quy định.Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chỉ điều chỉnh cho một bộ phận người lao động có mức lương thấp, chỉ để đóng bảo hiểm nên tiền lương thực tế của người lao động không tăng.

Theo kết quả khảo sát do Tổng LĐLĐVN thực hiện trong tháng 3 – 4/2025 với gần 3.000 người lao động trả lời phiếu tại 10 tỉnh, thành phố cho thấy có 54,9% người lao động cho biết tiền lương, thu nhập của họ vừa đủ chi tiêu cơ bản của gia đình; 26,3% phải tằn tiện, chi tiêu kham khổ; 7,9% không đủ sống, phải làm thêm các công việc khác để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống.

Trong bối cảnh thu nhập chưa đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của gia đình dẫn đến tình trạng người lao động phải “thắt lưng buộc bụng”, tiết kiệm để đảm bảo cuộc sống; nhiều trường hợp người lao động phải vay mượn để chi trả cho các nhu cầu phát sinh đột xuất. Cụ thể, kết quả khảo sát cho thấy có 12,5% người lao động thường xuyên (hàng tháng) phải vay mượn tiền để ổn định cuộc sống; 29,9% người lao động thỉnh thoảng (3-4 tháng/lần) phải vay mượn tiền. Chỉ có 55,5% người lao động có đủ điều kiện ăn thịt, cá trong tất cả các bữa ăn chính (không kể bữa ăn ca tại doanh nghiệp).

Đáng báo động, có tới 72,6% tổng số người chưa lập gia đình cho biết tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình của họ.

Tương tự, có 72,5% người lao động đã lập gia đình cho biết, tiền lương, thu nhập hiện tại ảnh hưởng đến quyết định sinh thêm con của họ. Nhiều lao động chọn giải pháp chưa lập gia đình, chưa sinh con vì thu nhập không đủ tiết kiệm mua nhà cửa, bảo chất lượng cuộc sống cho bản thân và gia đình.

Hơn 53,3% người lao động cho biết tiền lương chỉ đáp ứng một phần (trên 50%) nhu cầu chi cho giáo dục con cái. Nhiều lao động cho rằng giáo dục là gánh nặng tài chính và con cái của họ không được tiếp cận với giáo dục chất lượng..

Về chi phí khám chữa bệnh, có 44,1% người lao động cho biết thu nhập của họ chỉ đảm bảo nhu cầu chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh ở mức cơ bản.

Với thực trạng trên, việc tiếp tục điều chỉnh sớm tiền lương tối thiểu vùng là quan trọng, cấp bách và hết sức cần thiết đối với người lao động và gia đình họ - Tổng LĐLĐVN nhận định.

Đề xuất mức tăng lương tối thiểu vùng là 9,2%

Theo quan sát của đại diện người lao động, năm 2024, năng suất lao động tăng 5,88% so với năm 2023, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao (năm 2024, Quốc hội đề ra mức tăng năng suất lao động xã hội bình quân khoảng 4,8 - 5,3%). Mục tiêu của chiến lược tăng năng suất lao động đến năm 2030 của Việt Nam là đạt trên 6,5%/năm.

Về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong năm 2025, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã và đang được triển khai, tập trung vào việc giảm, giãn, hoãn và miễn thuế, phí, lệ phí, cũng như hỗ trợ tiếp cận đất đai và tài chính.

Đặc biệt, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân; Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW... được đánh giá là những “cú hích” chính sách, tạo động lực cho khu vực kinh tế này phát triển mạnh mẽ.

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm tăng tốc, bứt phá để về đích để thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước. Năm 2026, đất nước tròn 40 năm “đổi mới”, là năm diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, cũng là năm bắt đầu triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong quá trình phát triển của đất nước...

Dựa trên những chỉ đạo của trung ương và báo cáo tình hình Kinh tế - xã hội thời gian qua, đại diện người lao động đề xuất 2 phương án tăng lương tối thiểu vùng. Một phương án là 8,3% và phương án thứ 2 là 9,2%.

Đồng thời, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đề xuất thời điểm điều chỉnh mức lương tối thiểu từ ngày 1/7/2025.

Trước đó, trao đổi bên lề với PV Báo chí, ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam kim Phó chủ tịch Hội đồng tiền lương Quốc gia cho biết việc tăng lương tối thiểu sẽ tiếp tục được thương lượng, nhưng có thể đề xuất thời điểm áp dụng tăng lương trước ngày 1/1/2026.

“Về nguyên tắc chúng tôi sẽ đề xuất theo hướng hài hòa, vừa đảm bảo quyền lợi người lao động, vừa tạo điều kiện để doanh nghiệp có cơ hội phục hồi, phát triển trong bối cảnh còn nhiều thách thức”, Ông Hiểu chia sẻ.

Trước đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 128 công bố danh mục địa bàn cấp xã áp dụng mức lương tối thiểu, đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động kể từ ngày 1/7/2025.

×