Hai tuần trước, Israel đã tiến hành các cuộc tấn công nhắm vào các địa điểm hạt nhân và quân sự của Iran, giết chết các nhà khoa học và tướng lĩnh chủ chốt. Iran đáp trả bằng các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa vào các thành phố của Israel. Cuối cùng, Hoa Kỳ cũng tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran trước khi lệnh ngừng bắn được thỏa thuận.

Xung đột Iran-Israel định hình bối cảnh an ninh của toàn bộ Trung Đông, có khả năng châm ngòi cho một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn và lôi kéo các cường quốc toàn cầu vào cuộc.

Một cuộc xung đột mới có thể làm gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng quan trọng đi qua Vịnh Ba Tư, gây bất ổn hơn nữa cho các nước láng giềng như Lebanon và Syria, đồng thời đưa Mỹ và các đồng minh vào vai trò quân sự sâu sắc hơn.

1. Cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran

Các cuộc không kích của Israel và các cuộc đột kích phá boongke của Mỹ nhắm vào các địa điểm làm giàu của Iran, nhưng bất chấp thiệt hại, một đánh giá của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ nêu rõ các cuộc tấn công chỉ làm chậm tiến trình hạt nhân của Iran trong nhiều tháng, không phá hủy nó vì các máy ly tâm ngầm và cơ sở hạ tầng quan trọng vẫn hoạt động. Trong khi đó, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) gần đây đã báo cáo rằng Iran đã hạn chế hơn nữa quyền tiếp cận của thanh tra viên và tăng kho dự trữ uranium vượt quá giới hạn đã thỏa thuận, làm dấy lên báo động quốc tế. Đối với Israel, mối đe dọa hạt nhân đang diễn ra và sự hợp tác giảm sút của Iran với IAEA có thể đòi hỏi các cuộc tấn công tiếp theo, khiến một vòng xung đột khác có khả năng xảy ra cao nếu quá trình làm giàu tăng tốc.

2. Ngừng bắn dưới áp lực

Cả hai bên đều cáo buộc lẫn nhau vi phạm lệnh ngừng bắn. Israel đã tiến hành các cuộc không kích trả đũa vào các cơ sở tên lửa của Iran, khiến ông Trump thất vọng và kêu gọi kiềm chế. Cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào một tòa nhà chung cư ở Beersheba vào khoảng thời gian ngừng bắn đã giết chết ít nhất 4 thường dân. Iran cho biết tên lửa của họ đã được bắn trước khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Trong khi đó, một số máy bay không người lái đã bị phát hiện và bắn hạ trên miền bắc Iran bởi các hệ thống phòng không, theo phương tiện truyền thông nhà nước.

3. Tăng cường các hoạt động bí mật

Iran cho biết họ đã bắt giữ hơn 700 cá nhân bị cáo buộc làm việc với tình báo Israel, phá vỡ những gì mà chính quyền mô tả là một mạng lưới gián điệp lớn có liên hệ với Mossad. Các vụ bắt giữ diễn ra sau một đợt gia tăng các cuộc tấn công bí mật bị đổ lỗi cho Israel, bao gồm các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, bom xe và các vụ ám sát cấp cao đối với quân đội và nhân viên hạt nhân Iran. Tehran đã hành quyết một số điệp viên bị cáo buộc và tuyên bố sẽ trả đũa gay gắt. Quy mô và cường độ của các hoạt động này đã làm gia tăng căng thẳng.

4. Tu từ học

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi chiến dịch quân sự gần đây là một "chiến thắng lịch sử" và cảnh báo, "Nếu ai đó ở Iran cố gắng khôi phục chương trình hạt nhân, chúng tôi sẽ hành động với cùng quyết tâm, cùng sức mạnh." Thông điệp của ông nhấn mạnh sự sẵn sàng tấn công một lần nữa của Israel. Đổi lại, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố kết quả là một "chiến thắng vĩ đại" và cho biết Iran sẽ "tiếp tục kiên quyết chống lại sự xâm lược của người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái." Lời lẽ cố hữu này ở cả hai bên không để lại nhiều chỗ cho sự xuống thang và làm tăng nguy cơ xung đột tái diễn.

Chuyện gì xảy ra tiếp theo

Lệnh ngừng bắn có thể chỉ mang lại sự tạm thời. Với việc Iran tuyên bố chương trình hạt nhân của họ vẫn còn nguyên vẹn, các hoạt động bí mật tiềm tàng của Israel bên trong Iran và các nhà lãnh đạo cứng rắn ở cả hai bên, nguy cơ chiến tranh tái diễn vẫn còn cao. Trừ khi Mỹ có thể làm trung gian cho các thỏa thuận có thể thực thi giải quyết các giới hạn hạt nhân và giảm leo thang các hành động thù địch, nền hòa bình mong manh này có thể sớm tan vỡ.

×