Sáng 19/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND).

Cân nhắc lập tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại khu vực

Về tổ chức tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại các khu vực, dự thảo luật quy định cơ cấu lại các tòa án huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thành tòa án khu vực.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho rằng, cần cân nhắc việc thành lập 2 tòa này tại tòa án khu vực, vì thực tế số lượng vụ án thuộc 2 lĩnh vực này trong một năm không lớn.

“Thậm chí, nhiều tỉnh, thành phố không phát sinh loại án này trong cả năm. Do đó, nếu thành lập tòa án chuyên trách về phá sản, sở hữu trí tuệ là không hợp lý. Điều này kéo theo việc bổ nhiệm thêm các chức danh lãnh đạo, biên chế trong khi hiệu suất xét xử của các tòa này còn thấp. Vì thế, chúng ta có thể bố trí thẩm phán chuyên trách trong các tòa kinh tế, dân sự để giải quyết các vụ việc này phù hợp với thực tiễn”, đại biểu đoàn Hải Dương kiến nghị.

Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng quan tâm đến việc thành lập tòa khu vực về sở hữu trí tuệ, phá sản. Thực tế các vụ việc này rất ít, nên đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị dự thảo Luật cần sửa đổi theo hướng để TAND cấp tỉnh xét xử, nếu có kháng cáo, kháng nghị thì chuyển lên tòa phúc thẩm TAND Tối cao xét xử là hợp lý.

Đối với đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao từ 13 đến 17 người lên từ 23 đến 27 người, ông Hòa cho biết nếu đề xuất tòa phúc thẩm được xét xử giám đốc thẩm hoặc tái thẩm thay cho hội đồng thẩm phán thì số lượng thẩm phán không cần thiết phải đông như đề xuất trên.

Ông cho rằng nếu giám đốc thẩm, tái thẩm giao cho hội đồng thẩm phán xét xử, việc đề xuất số lượng tăng 23-27 người là phù hợp.

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn (đoàn Thanh Hóa) quan tâm đến việc tổ chức TAND với 3 cấp gồm: TAND Tối cao, tòa án cấp tỉnh và tòa án cấp khu vực.

Về vấn đề phân định thẩm quyền, đại biểu cho rằng cơ quan soạn thảo cần làm rõ việc phân cấp, phân quyền. Bởi hiện nay, việc phân cấp, phân quyền được quy định trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Theo đại biểu, dự thảo Luật lần này phân cấp, phân quyền rất mạnh cho tòa án khu vực liên quan đến các vụ án về hành chính, kinh tế, dân sự, hôn nhân gia đình. Tuy nhiên, còn nội dung liên quan đến các vụ án hình sự lại chưa phân cấp triệt để cho khu vực, mà vẫn giao cho tòa án cấp tỉnh đối với mức án từ 2 năm tù trở lên.

“Nếu chúng ta muốn cải cách bộ máy triệt để, phải phân cấp mạnh cho tòa án khu vực được xét xử tất cả các vụ án hình sự. Khi đó, TAND cấp tỉnh chỉ xét xử phúc thẩm nhằm vừa cải cách triệt để vừa gần dân, sát dân hơn. Cùng với đó, chúng ta không cần tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao lên 27 người mà giữ mức như hiện nay” đại biểu đoàn Thanh Hóa kiến nghị.

"Không nên quy định tiêu chuẩn độ tuổi bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao"

Về điều kiện, tiêu chuẩn bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) quan tâm đến một trong những điều kiện để được xem xét bổ nhiệm là có độ tuổi từ đủ 45 tuổi trở lên.

Theo đại biểu, việc đưa ra tiêu chuẩn về độ tuổi cứng như vậy là chưa thực sự hợp lý và cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Độ tuổi không thể là thước đo phản ánh năng lực, phẩm chất hay kinh nghiệm.

Bà Nga cho rằng trong thực tế hiện có nhiều cán bộ, thẩm phán trẻ tuổi nhưng rất tài năng, bản lĩnh, kinh nghiệm xét xử phong phú, từng giải quyết nhiều vụ án lớn và đạt được nhiều thành tích xuất sắc trong quá trình công tác.

Từ thực tế, đại biểu cho biết việc giới hạn tuổi tối thiểu có thể dẫn tới bỏ sót người có đủ tiêu chuẩn, năng lực nhưng tuổi đời chưa đủ theo quy định để bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao.

Theo nữ đại biểu, không nên quy định tiêu chuẩn độ tuổi từ 45 tuổi trở lên như dự thảo luật mà chú trọng đến các tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, thời gian công tác, kinh nghiệm xét xử, đạo đức nghề nghiệp để lựa chọn người có thể được bổ nhiệm làm thẩm phán TAND Tối cao.

Bên cạnh đó, bà Nga đề nghị nếu vẫn cần có giới hạn về độ tuổi thì nên bổ sung thêm cơ chế linh hoạt như trường hợp đặc biệt, người dưới 45 tuổi nhưng có đủ điều kiện về năng lực, thành tích nổi bật và được đánh giá xuất sắc trong công tác có thể được xem xét bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao.

Tại phiên họp, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu 71 ý kiến góp ý tại thảo luận tổ và 14 tại hội trường. Ông Lê Minh Trí cũng giải trình làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm liên quan đến thẩm quyền, cơ chế giám sát giữa tòa án các cấp; việc thành lập tòa án phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại khu vực…

Đối với ý kiến đại biểu đề nghị không thành lập Tòa chuyên trách về phá sản và sở hữu trí tuệ tại Tòa án khu vực mà giao cho thẩm phán chuyên trách, Chánh án Lê Minh Trí cho biết, vấn đề phá sản là một nhu cầu của doanh nghiệp. Cạnh đó, sở hữu trí tuệ trở thành tài sản, hiện các nước phát triển đang quan tâm đến tài sản vô hình này, đặt ra nhu cầu sắp tới và đòi hỏi tính chuyên sâu.

Bởi nhu cầu ở thời điểm này chưa lớn nên theo ông Trí, sẽ gắn Tòa chuyên trách về phá sản và sở hữu trí tuệ vào Tòa khu vực để đảm bảo phù hợp bối cảnh. Tuy nhiên, tới khi nhu cầu lớn lên chúng ta phải có tòa chuyên trách. Đồng thời, sẽ đào tạo đội ngũ thẩm phán chuyên theo lĩnh vực này để giải quyết cho nhu cầu phát triển của đất nước trong xu thế hội nhập sắp tới.

×