Nông dân tỷ phú Phú Thọ biến phụ phẩm thành “vàng đất”, canh tác nấm theo mô hình kinh tế tuần hoàn

Theo lời mời của anh Mai Văn Hưng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco, chúng tôi đến với xã Hương Cần (huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) để tham quan nhà máy sản xuất nấm hữu cơ của công ty.

Không giống với ấn tượng về những nhà máy ngập khói, nhà máy sản xuất nấm của Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco được bao quanh bởi sắc xanh của cánh rừng keo, bồ đề và vẻ đẹp trù phú của những đồng lúa đã chắc hạt.

Theo chia sẻ của anh Hưng, nhà máy sản xuất nấm của công ty có quy mô rộng 12.000m2, đã được tích hợp các công nghệ nuôi trồng nấm từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, đầu tư thêm dây chuyền sấy lạnh, chiết xuất dịch nấm.

Ngoài nhà máy, công ty còn 5 điểm khai thác vệ tinh, đảm bảo sản lượng để cung cấp cho các đại lý tại 30 tỉnh, thành trên cả nước.

Nói về lý do lựa chọn đặt nhà máy tại xã Hương Cần, anh Hưng lý giải: Chúng tôi lựa chọn phát triển nhà máy tại xã Hương Cần một phần vì nơi đây có diện tích rừng trồng lớn, phụ phẩm lâm nghiệp phát sinh nhiều, là nguồn nguyên liệu giá rẻ, dồi dào để làm giá thể trồng nấm.

Hiện nay, sau khi khai thác gỗ, bà con tại địa phương chủ yếu xử lý các phụ phẩm lâm nghiệp như gỗ chết, gỗ mục, cành nhánh, và vỏ cây bằng cách đốt trực tiếp, vừa lãng phí vừa gây khói bụi. Do đó, doanh nghiệp đã làm đứng ra làm đơn vị bao tiêu, thu mua các phụ phẩm này về làm giá thể.

Theo đó, các phụ phẩm sẽ được nghiền nhỏ thành các kích thước khác nhau, tùy theo yêu cầu của từng loại nấm. Sau đó, các phụ phẩm sẽ được trộn thêm cùng cám gạo và một số thành phần khác rồi đóng thành các bịch giá thể.

Các bịch này đã được tiệt trùng trước khi cấy giống nấm, đảm bảo nấm sinh trưởng tốt, không bị nhiễm khuẩn, nấm mốc.

Lại cầm bịch giá thể, anh Hưng phân tích: Một bịch giá thể như này không chỉ cho thu hoạch 1 lần nấm mà được rất nhiều lần trong thời gian dài.

Nấm Tốt đã nghiên cứu để rút ra thời gian thu hoạch hợp lý mà vẫn đảm bảo chất lượng. Ví dụ như nấm hương, với mỗi bịch giá thể được chăm sóc theo quy trình của Nấm Tốt, có thể cho thu hoạch 5 lần trong 4 tháng. Nấm hương tại các lần thu hoạch có chất lượng đồng đều, đạt tiêu chuẩn.

Sau khi trải qua mấy lần thu hoạch nấm, quá trình nấm phát triển đã giúp phân hủy, chuyển hóa mùn cưa trong giá thể thành các hợp chất dễ hấp thụ. Sau khi thu hoạch đủ số lần, giá thể nấm đã qua sử dụng có thể sử dụng thành phân bón, giúp cây phát triển rất tốt.

“Do đã được xử lý phù hợp với quy trình sản xuất nấm hữu cơ, nên các giá thể của chúng tôi rất “sạch”, không có chất tồn dư độc hại, có thể coi là phân bón hữu cơ. Công ty đang cung cấp miễn phí các giá thể đã qua sử dụng như phân bón cho các đơn vị trồng rau sạch có nhu cầu”, anh Hưng cho biết.

Trồng nấm hữu cơ không chất bảo quản, thân thiện với môi trường

Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco đang là một trong những đơn vị tiên phong nuôi trồng, phân phối các sản phẩm nấm hữu cơ theo quy trình hữu cơ Việt Nam.

Nhìn lại chặng đường phát triển của doanh nghiệp, anh Hưng chia sẻ: Một trong những “bí quyết” làm nên sự thành công của thương hiệu “Nấm Tốt” là tiêu chí “sạch”.

Trên thực tế, để trồng ra nấm thành phẩm, người trồng đã phải giữ cho môi trường của nấm “sạch”. Vì nấm được trồng trên giá thể (như rơm rạ, mùn cưa...), là môi trường giàu dinh dưỡng nhưng cũng rất dễ bị nhiễm khuẩn hoặc nấm mốc.

Nấm rất nhạy nên người trồng nấm không nên và cũng không được dùng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, chất biến đổi gen, chất kích thích sinh trưởng.

Do trồng theo quy trình hữu cơ, để nấm sinh trưởng ổn định, Nấm Tốt đã lựa chọn các giải pháp thân thiện với môi trường như tiệt trùng giá thể bằng cách hấp nhiệt trong thời gian dài, tiệt trùng phòng ươm, cấy, kiểm soát nhiệt độ, môi trường cấy, bọc màng ngăn vi khuẩn xâm nhập…

Nấm được trồng theo quy trình này cho ra thành phẩm sạch, thơm, giòn, ngọt nên được khách hàng ưa chuộng. Nhiều khách hàng tin tưởng đã tham gia giới thiệu, quảng bá, hỗ trợ công ty tìm đầu ra tiêu thụ.

“Tuy nhiên, hiện nay, những người làm nông nghiệp hữu cơ như chúng tôi cũng chỉ có thể kiểm soát chất lượng sản phẩm đến khâu đóng gói. Còn các bước phân phối, tiêu thụ sản phẩm vẫn phát sinh nhiều khó khăn, góc khuất.

Chúng tôi làm nấm hữu cơ, xây dựng thương hiệu sạch cần rất nhiều thời gian, công sức. Một số thương lái lại nhập hàng hàng ngoại, hàng sử dụng thuốc bảo quản như formol giá rẻ hơn, nhìn mẫu đẹp, màu đẹp mà hại người lắm. Họ nhập về rồi bảo là nấm hữu cơ, nấm Việt, ảnh hưởng rất nhiều đến uy tín của những người làm ăn chân chính như chúng tôi”, anh nông dân tỷ phú Phú Thọ tâm sự.

Để giảm thiểu những rủi ro trên, anh Hưng cho biết, Nấm Tốt sẽ tiếp tục xây dựng và phát triển thương hiệu, lan tỏa đến người dùng về câu chuyện nấm sạch, cách để lựa chọn các sản phẩm nấm Việt sạch uy tín…

Trong khâu phân phối, Nấm Tốt liên kết hợp tác với các đối tác uy tín như siêu thị Dalat Mart, Trâu Vàng, Linh Mart, Đức Thành Mart, Clever Food, Kyo Food, Vita market, Làng Việt Mart, 365 Mart... và hệ thống các nhà hàng chay; chùa Khai Nguyên, chùa Yên Đức; các cửa hàng OCOP....

Được thành lập từ năm 2014, qua hơn 10 năm phát triển, đến nay, Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco đang sản xuất hơn 15 dòng sản phẩm nấm tươi, khô và chế biến sâu; xây được thương hiệu nấm hữu cơ trên thị trường. Năm 2024, doanh thu của Công ty cổ phần nấm Tốt Nameco đã đạt trên 15 tỷ đồng.

×