Bình luận
0
Xứ Đàng Trong có 5 phủ, theo tác giả Cristoforo Borri -một trong những giáo sĩ dòng Tên đầu tiên đến Đàng Trong (Đại Việt) thời Chúa sãi Nguyễn Phúc Nguyên và lưu trú ở đây một thời gian dài, tạm phân chia như thế. Trong cuốn sách Xứ Đàng Trong của ông (do Omega và NXB Tổng hợp TP.HCM vừa ấn hành), giáo sĩ này tạm phân chia như thế và cho biết thêm: “Phủ đầu tiên giáp với Đàng Ngoài và là nơi Chúa ở gọi là Sinuua (xứ Hóa, Thuận Hóa), thứ hai là Cacciam (Kẻ Chàm, Quảng Nam - nơi thế tử con Chúa trấn giữ), thứ ba là Quamguya (Quảng Nghĩa, Quảng Ngãi), thứ tư là Quignin (Quy Nhơn) hay Pullucambi - theo cách gọi của người Bồ Đào Nha và thứ năm giáp với Chiêm Thành gọi là Renran”.
Vấn đề khá lý thú này đã được nhà nghiên cứu Li Tana -tiến sĩ ĐH Quốc gia Australia, tiết lộ qua tác phẩm Xứ Đàng Trong, lịch sử kinh tế xã hội Việt Nam thế kỷ 17 và 18 (do NXB Trẻ ấn hành). Li Tana viết: “Trước năm 1626, kinh đô của họ Nguyễn được đặt ở huyện Đăng Xương (tỉnh Quảng Trị ngày nay). Trong bức thư của Wonderaer - một thương gia người Hà Lan tới xứ Đàng Trong từ năm 1602 có những dòng sau: ‘Sau buổi trưa, tôi được biết là nhà vua cho mời tôi đến vào khoảng 3 hay 4 giờ chiều. William Adams đến Faifo ngày 22.4.1617 thì ngày 24.4, ông đã tiếp viên thông ngôn người Nhật của Chúa, viên thông ngôn này đã ‘chào tôi một cách nồng nhiệt’ và cho tôi hay là nhà vua rất vui mừng khi người Anh trở lại”.
Cuộc sống thanh bình và êm ả. Ảnh: T.L
Theo tác giả Li Tana, thư này được viết ở Tachem, có thể chỉ hoặc Đại Chiêm - hải cảng đối diện với Hội An, hoặc Thanh Chiêm - nơi có dinh của trấn thủ Quảng Nam và là nơi ở một hoàng tử của họ Nguyễn. Cũng trong sách Xứ Đàng Trong, lịch sử kinh tế xã hội Việt Nam thế kỷ 17 và 18, khi nói về cái chết của Peacock, Richard Cocks (người đứng đầu trụ sở giao dịch của công ty Đông Ấn Anh) viết là: “Cái chết này là do nhà vua trẻ, còn nhà vua già thì không hay biết gì”. “Nhà vua trẻ ở đây, phải ám chỉ vị hoàng tử thường sống ở Quảng Nam. Sự nhầm lẫn của người ngoại quốc về nhà vua còn tiếp tục cho tới mãi sau này. Vua ở đây không ai khác chính là con trai của Chúa Hiền (Nguyễn Phúc Tần), hay có lẽ là một vị quan lớn ở Hội An”, nhà nghiên cứu Li Tana nhận định.
Nguyên nhân khiến vị vua trẻ hay vị quan lớn nào có quyền hành như vậy, sách đã dẫn của Li Tana lý giải, vì nhân vật đặc biệt này có quyền cấp “châu ấn” của Đàng Trong cho tàu từ ngoài vào. Căn cứ vào Nhật ký của Ed. Saris - người đã tới Đàng Trong cùng Adams năm 1617, có khẳng định điều này: “Tôi được ngài (nhà vua) cấp cho goshuin (ngự châu ấn) hay chope của ngài, tức con dấu để tới đây cùng với tàu hàng năm…”.
Cảnh trên bến dưới thuyền ở xứ Đàng Trong. Ảnh: T.L.
Trước đây, sử sách đã có ghi chép Nguyễn Hoàng được cử làm trấn thủ ở Thuận Hóa vào năm 1558 nhưng cho tới năm 1570, Quảng Nam vẫn chưa nắm dưới quyền của ông. Khi tới năm 1602 đi chơi đèo Hải Vân, Nguyễn Hoàng mới nhận thấy lợi thế “cái cổ họng” của Thuận Hóa và Quảng Nam nên nhanh chóng cử người con trai tới trấn thủ xứ này. Và con trai cả Chúa, Nguyễn Phúc Nguyên từng trấn thủ xứ Quảng Nam trở thành người kế vị cha.
Theo Tiền biên, Nguyễn Phúc Nguyên là con thứ 6 của Nguyễn Hoàng. Người kế vị Nguyễn Phúc Nguyên là Nguyễn Phúc Lan, con trai thứ 2 của ông. Tuy nhiên em của Nguyễn Phúc Lan là Nguyễn Phúc Anh trấn giữ Quảng Nam đã nuôi chí khác cấu kết với nhà Trịnh để cướp ngôi thế tử. Nghe tin Lan lên ngôi nên Phúc Anh liền dấy binh làm phản. Trong tình thế cấp thiết, Lan đã gạt tình riêng kéo quân vào đánh, bắt được Phúc Anh và đem giết. Cuộc nổi dậy vì thế mà đã bị đập tan, với 1.000 người bị hành quyết. Sau đó đến con trai Nguyễn Phúc Lan là Nguyễn Phúc Tần kế vị cha.
Lính xứ Đàng Trong. Ảnh: T.L.
Trở lại với tên gọi Quảng Nam quốc, tác giả Li Tana cho rằng: “Với vị trí chính trị và kinh tế đặc biệt trong thế kỷ 17, đã cắt nghĩa tại sao Đàng Trong lại được người Hoa gọi là Quảng Nam quốc và người Hà Lan gọi là Quinam. Một bản đồ do Martino Martini vẽ vào năm 1655 gọi cả vùng đất Đàng Trong là Gan Nan và đặt Quinam vào chỗ của Hội An. Tên Quinam người Hà Lan đặt cho xứ này có thể xuất phát từ thành Qui Nam".
Như vậy, rõ ràng về mức độ kinh tế thì nền ngoại thương, buôn bán của Quảng Nam ngày trước đã nổi tiếng và xuất sắc đến nỗi các vùng khác đều không được người ngoại quốc để ý đến nên người Hoa mới gọi là Quảng Nam quốc. Và "Trấn thủ xứ này là người có quyền thế, độc lập đến độ “vị vua trẻ” gần như được coi là một vị vua thực sự”..., những phát hiện của nhà Việt Nam học Li Tana đủ nói lên thời kỳ hoàng kim của đất Quảng Nam ở xứ Đàng Trong vào thời kỳ đó.
Nam tước, Đại thần Cơ mật Viện, Thượng thư Bộ Công kiêm Bộ Binh Đoàn Đình Duyệt có nhiều công lao đóng góp với quốc gia, dân tộc, quê hương.
Một đường dây mua bán ma túy số lượng lớn từ Campuchia về Đồng Nai tiêu thụ bị công an triệt phá, thu giữ 2 khẩu súng cùng 52 viên đạn.
Chia sẻ
Hai sinh viên bị nước cuốn mất tích khi lội qua khu vực suối Vũng Bọt, đầu nguồn sông Cu Đê (phường Hải Vân, TP.Đà Nẵng). Lực lượng chức năng đã nhanh chóng triển khai lực lượng đến hiện trường tổ chức tìm kiếm.
Chia sẻ
Xã Phú Hựu, tỉnh Đồng Tháp mới (trước sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh Đồng Tháp, Tiền Giang, Phú Hựu là một xã của tỉnh Đồng Tháp cũ) có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong phát huy lợi thế địa phương khi thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, gắn liền với xây dựng nông thôn mới và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số.
Chia sẻ
Tháng 8/2025, hàng loạt các chính sách mới quan trọng liên quan đến chế độ cho cán bộ chuyên trách, thuế, bảo hiểm y tế chính thức có hiệu lực.
Chia sẻ
Đang là quản lý cấp cao trong lĩnh vực Data (Dữ liệu) và AI (Trí tuệ nhân tạo) tại một công ty Mỹ, Trần Minh Việt quyết định trở về Việt Nam làm việc sau hàng chục năm xa quê hương với tâm thế sẵn sàng chinh phục mọi thử thách...
Chia sẻ
Một xe khách giường nằm cháy rụi khi đang lưu thông trên tuyến cao tốc La Sơn- Túy Loan đoạn qua địa phận xã Khe Tre, TP.Huế.
Chia sẻ
3 con giáp khởi đầu tháng 8 với những tin vui liên tục, xui xẻo lùi xa, công việc thuận lợi, mang lại nhiều lợi nhuận, đầu tư chỗ nào trúng chỗ đó.
Chia sẻ
Xuất phát từ mô hình chuyển giao của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, Hợp tác xã Chăn nuôi tổng hợp xã Đông Tiền Hải, tỉnh Hưng Yên mới (sau sáp nhập tỉnh Thái Bình) đã nâng tầm vịt biển, trứng vịt biển thành sản phẩm OCOP 4 sao. Với chất lượng vượt trội, vịt biển, trứng vịt biển của HTX chủ động định giá cao gấp đôi so với sản phẩm chăn nuôi đại trà.
Chia sẻ
Với mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) theo Quy định số 60-QĐ/TW, Petrovietnam đã xây dựng được hệ thống chính trị đồng bộ, phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện, tạo sự thống nhất trong hành động và nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Mô hình này được xem là hình mẫu tiêu biểu trong khối doanh nghiệp nhà nước hiện nay.
Chia sẻ
Sản phụ sốt, đau đầu liên tục, nhập viện được chẩn đoán cúm A, tuy nhiên, dù đã được điều trị nhưng các triệu chứng không cải thiện mà ngày càng nặng hơn.
Chia sẻ
Tờ Berliner Zeitung của Đức hôm 31/7 cho biết, Nga đã thay thế Pháp ở Châu Phi và đó là một rủi ro cho Châu Âu,
Chia sẻ
Thị trường tài sản số hôm nay 1/8 chứng kiến hàng loạt đồng tiền điện tử lao dốc trong bối cảnh sự chú ý đổ dồn vào hạn chót mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra cho một loạt chính sách thuế quan mới.
Chia sẻ
Bàng hoàng trước sự ra đi của ông Hoàng Nam Tiến, nhạc sĩ Trương Quý Hải gọi người em của mình là "người chiến binh hào sảng, vạm vỡ của hành trình số”.
Chia sẻ
2 đường dây khai thác khoáng sản trái phép với quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi, tổ chức chuyên nghiệp vừa bị Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM phát hiện, triệt phá.
Chia sẻ
HLV Kim Sang-sik triệu tập cầu thủ Việt kiều Chung Nguyen Do lên ĐT Việt Nam?; Tottenham muốn mượn Joao Palhinha của Bayern Munich; Donnarumma quyết tâm ở lại PSG; Porto theo đuổi Vitor Reis; Messi khoe đồng hồ “nữ tính”.
Chia sẻ
Nhà lao Hội An hiện tọa lạc tại số 242/12 đường Lý Thường Kiệt, phường Hội An, TP Đà Nẵng. Nơi đây, từ năm 1960, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai đã giam cầm hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ và đồng bào yêu nước của ta.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh vừa điều chỉnh phân công công tác của Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Mạnh Quyền và Trương Việt Dũng.
Chia sẻ
"Tính đến cuối tháng 7/2025, toàn tỉnh Lạng Sơn đã phải tiêu hủy hơn 8.900 con lợn. Không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn bộc lộ những khó khăn, bất cập trong công tác phòng chống dịch, đặc biệt là sự thiếu hụt nhân sự của hệ thống thú y cấp xã
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 1/8 trên thế giới áp sát mốc 100 sau khi được hỗ trợ bởi thông điệp cứng rắn của Chủ tịch Fed và dữ liệu kinh tế Mỹ mạnh hơn dự kiến.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Quyết định số 1644/QĐ-TTg về việc tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho tập thể đội tuyển U23 Việt Nam.
Chia sẻ
Mặc dù không có diện tích đất canh tác, nhưng đối tượng Danh Quanh đã bàn bạc cùng nhóm bạn dẫn 7 người mua lúa đến những thửa đất của người dân tại huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) để ký nhiều hợp đồng mua bán lúa và chiếm đoạt tổng số tiền cọc lúa trên 5,7 tỷ đồng...
Chia sẻ
Nhiều người dân, có người đã bán cả nhà, có người gần 80 tuổi… vẫn “mỏi mòn” chờ được hoàn tiền sau khi đã hủy hợp lệ hợp đồng mua trái phiếu An Đông qua SCB và đơn vị ký hợp đồng là TVSI từ năm 2022. Trách nhiệm thuộc về ai?
Chia sẻ
Tổng thống đắc cử của Ba Lan, ông Karol Nawrocki, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đã đưa ra yêu cầu rằng Ukraine phải thay đổi chính sách liên quan đến các vấn đề lịch sử chung quan trọng.
Chia sẻ
Phủ xanh đất dốc bạc màu bằng các cây trồng mới cho hiệu quả kinh tế tốt hơn như cây cam, cây mận, cây chanh leo, cây bí xanh…, thu nhập của nông dân tại xã Lóng Sập, tỉnh Sơn La (trước sáp nhập là xã Lóng Sập và xã Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La) đang tốt lên, giảm nghèo bền vững.
Chia sẻ
Giữa dòng sông cuộn lửa, thuyền vỡ tan, tưởng chừng cái chết đã cận kề với vị đại thần triều Lê. Nhưng kỳ lạ thay, một đàn cá chép bỗng xuất hiện, lặng lẽ nâng ông vượt sóng dữ trở về bờ. Câu chuyện thoát nạn ly kỳ và lời thề truyền đời không ăn cá chép của họ Nguyễn ở Tiên Điền đến nay vẫn khiến hậu thế nửa mơ nửa thực.
Chia sẻ
Thị trường tín chỉ carbon: Cần quy định rõ về tính ràng buộc của phán quyết trọng tài và cần có biện pháp tạm thời trong thời gian giải quyết tranh chấp.
Chia sẻ
Các trận đấu của ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam tại SEA V.League 2025 sẽ được phát sóng trực tiếp trên các nền tảng của VTVCab: On Sports News, ứng dụng ON, ON Plus và trên trang Facebook Bóng Chuyền Việt Nam.
Chia sẻ
Hồng Đào tuổi 63 hé lộ mình có "nhiều người tán tỉnh" và chị vẫn cởi mở nếu tình yêu gõ cửa. Chị cũng mong muốn có người nghe mình than phiền sau mỗi ngày trở về.
Chia sẻ
Các bác sĩ đã thực hiện kỹ thuật nút mạch cầm máu cứu sống nam bệnh nhân có bệnh lý nền u gan, viêm gan B, sốc mất máu nguy kịch do vỡ u gan.
Chia sẻ
Trong bối cảnh kinh tế, xã hội, địa chính trị thế giới nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng mới trong thu hút vốn FDI trong khu vực ASEAN nói riêng và Châu Á nói chung. Trong đó, tổng vốn đầu tư nước ngoài đạt trên 21,51 tỷ USD, tăng gần 33%, cao nhất cùng kỳ 5 năm qua.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Công Sơn 
