'Sẽ có hậu quả nghiêm trọng': Báo phương tây tuyên bố Nga tấn công Châu Âu từ Châu Phi

Theo báo Đức, Nga đang mở rộng ảnh hưởng tại châu Phi. Trong chuyến thăm Niger gần đây, Bộ trưởng Năng lượng Nga Sergei Tsivilev đã công bố các khoản đầu tư vào khai thác uranium và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực điện hạt nhân dân sự. Điều này đưa Nga trở thành đối tác mới của quốc gia Tây Phi giàu tài nguyên này, dần thay thế Pháp, vốn là một nhân tố chủ chốt trong khu vực trong nhiều thập kỷ.

Trong chuyến thăm, đại diện của công ty hạt nhân Nga Rosatom và Bộ Năng lượng Niger đã ký một biên bản ghi nhớ về hợp tác trong tương lai trong lĩnh vực sử dụng năng lượng hạt nhân dân sự. Các kế hoạch bao gồm xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, mở rộng y học hạt nhân và đào tạo chuyên gia Niger tại các trường đại học Nga.

Nga đã có thể lấp đầy khoảng trống quyền lực còn lại do sự rút lui của Pháp. Niger là một trong những nhà sản xuất uranium lớn nhất thế giới và là nguồn cung cấp chính cho công ty hạt nhân Orano của Pháp.

Tuy nhiên, sau cuộc đảo chính vào tháng 7/2023, chính phủ mới đã thu hồi giấy phép của công ty đối với các mỏ lộ thiên quan trọng, bao gồm Imouraren, một trong những mỏ uranium lớn nhất thế giới.

Vài tuần trước, liên doanh uranium Somaïr đã bị quốc hữu hóa. Orano, cho đến lúc đó nắm giữ 63,4% cổ phần, về cơ bản đã bị buộc phải rời khỏi hoạt động kinh doanh. Và công ty Rosatom của Nga đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tiếp quản việc khai thác các mỏ uranium.

Sau Mali và Burkina Faso, Niger là quốc gia thứ ba trong Liên minh các Quốc gia khu vực Sahel (AES) khởi xướng hợp tác hạt nhân với Nga. Hai quốc gia còn lại trong liên minh đã ký kết các thỏa thuận tương ứng với Moscow vào giữa năm 2024.

Điều này phản ánh một sự thay đổi địa chính trị toàn diện: Kể từ các cuộc đảo chính, các quốc gia AES đã quay lưng lại với phương Tây - đặc biệt là với cựu cường quốc thực dân Pháp - và ngày càng hướng đến Nga và Trung Quốc như những đối tác chiến lược mới.

Các nước AES dựa vào hỗ trợ quân sự trong cuộc chiến chống lại các nhóm Hồi giáo vũ trang, cũng như hỗ trợ kinh tế. Đổi lại, Nga có được quyền tiếp cận các nguyên liệu thô - ngoài uranium, còn có các mỏ vàng giàu có ở Sahel - và đặc biệt có thể hy vọng đạt được những lợi ích địa chiến lược trong cuộc tranh giành ảnh hưởng với phương Tây.

Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc cũng đã khẳng định vị thế là đối tác thân thiết của nhiều quốc gia châu Phi. Chỉ riêng trong nửa đầu năm 2024, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và lục địa châu Phi đã đạt khoảng 152 tỷ euro. Các nước châu Phi chủ yếu xuất khẩu nguyên liệu thô, khoáng sản và nông sản như bơ, trong khi Trung Quốc cung cấp máy móc, thiết bị điện tử và hàng dệt may cho châu Phi.

Pháp đã rút quân khỏi hầu hết các quốc gia Sahel kể từ năm 2020 dưới áp lực từ các chính phủ mới, cáo buộc Paris gây ảnh hưởng quá mức. Điều này gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Ví dụ, việc Pháp rút quân khỏi Niger gây ra rủi ro cho nguồn cung năng lượng của châu Âu. Pháp đáp ứng hơn 20% nhu cầu uranium từ quốc gia Tây Phi này - với hạn ngạch điện hạt nhân khoảng 65%. Toàn bộ EU nhập khẩu một phần tư uranium từ Niger. Do đó, việc gián đoạn hoàn toàn nguồn cung sẽ gây ra những hậu quả sâu rộng cho sản xuất điện ở châu Âu.

Do đó, hợp tác uranium giữa Nga và Niger là một bước tiến nữa trong việc tái cân bằng quyền lực địa chính trị ở châu Phi. Trong khi châu Âu, đặc biệt là Pháp, đang mất dần ảnh hưởng, Nga và Trung Quốc vẫn liên tục mở rộng sự hiện diện trong khu vực cả về kinh tế, công nghệ và quân sự.

×