Hơn 1.000 nhà đất công đang chưa sử dụng hiệu quả

Thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, địa phương có khoảng 13.000 nhà đất công cần sắp xếp, trong đó 2.000 địa chỉ do Trung ương quản lý. Mặc dù nhiều tài sản, đất đai được quản lý hiệu quả nhưng thành phố vẫn còn hơn 1.000 nhà đất sử dụng kém hiệu quả, bao gồm cả cơ sở thuộc cơ quan tung ương.

Điều này đã gây nên tình trạng lãng phí, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị cũng như việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhất là trong bối cảnh thành phố đang ngày càng khan hiếm quỹ đất, nguồn cung nhà ở của người dân hạn chế.

Để xử lý tình trạng trên, mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường, kiến nghị thu hồi đất được Nhà nước giao, cho thuê nhưng không sử dụng.

Sở này cho biết theo Luật Đất đai 2024, đất bị thu hồi trong các trường hợp gồm người sử dụng không thực hiện nghĩa vụ tài chính; được Nhà nước giao để làm dự án nhưng không sử dụng trong 12 tháng hoặc chậm tiến độ so với cam kết; sử dụng sai mục đích, đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn vi phạm.

Đáng chú ý, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho biết trong quá trình giải quyết hồ sơ đăng ký đất đai, gia hạn sử dụng đất, đơn vị nhận thấy có nhiều trường hợp để đất trống, không sử dụng đúng mục đích được giao, cho thuê, gây lãng phí tài nguyên nhưng vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính.

Ngoài ra, một số trường hợp khi đăng ký sử dụng đất ban đầu chỉ đề nghị công nhận quyền sử dụng đất hoặc gia hạn sử dụng, không đề nghị thực hiện dự án đầu tư. Vì thế, Sở Tài nguyên và Môi trường không có cơ sở để thu hồi đất.

Thêm vào đó, Nghị định 123 chỉ quy định vi phạm hành chính với việc sử dụng sai mục đích, bỏ trống đất nông nghiệp, chưa đề cập hành vi để đất trống, không sử dụng.

Để áp dụng thống nhất khi giải quyết hồ sơ đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn làm rõ hành vi người sử dụng đất để đất trống, không sử dụng; bỏ đất hoang, không khai thác hết diện tích được giao có được coi là hành vi vi phạm đất đai hay không, có là căn cứ để thu hồi đất không, nếu có thì xử lý theo điều khoản nào của pháp luật.

Cụ thể, trường hợp không áp dụng theo các quy định pháp luật hiện hành, để thực hiện đúng quy định pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, cần bổ sung quy định "hành vi gây lãng phí trong quản lý, khai thác, sử dụng đất như để đất trống, không sử dụng, bỏ hoang, không khai thác hết diện tích được giao..." vào nghị định quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Đồng thời, bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai theo Điều 81 Luật Đất đai năm 2024, áp dụng với đất được Nhà nước giao quản lý mà để trống, không sử dụng liên tục trong vòng 12 tháng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm.

Xây dựng đề án quản lý nhà đất công

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, năm 2024, sở đã lập 6 đoàn thanh tra về quản lý, sử dụng đất, quy hoạch và chấp hành pháp luật đất đai, ban hành 248 quyết định xử phạt với tổng số tiền hơn 18,5 tỷ đồng.

Trước đó, tại kì họp cuối năm 2024 của HĐND TP.HCM, một số đại biểu cho biết hiện nay có nhiều công trình xây xong bỏ trống nhiều năm, không được sử dụng hoặc khai thác không hiệu quả. Các đại biểu kiến nghị TP.HCM sớm có chỉ đạo rà soát, tìm biện pháp xử lý để hạn chế sự lãng phí về nguồn lực, tránh đầu tư dàn trải, kéo dài mà không hiệu quả, ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế chung.

Cũng tại kỳ họp trên, lãnh đạo UBND TP.HCM cho biết tinh thần chung là các tài sản công sẽ được thành phố phân nhóm. Theo đó, một số địa chỉ, trụ sở sẽ được bán đấu giá thu về ngân sách để TP.HCM đầu tư. Một số những địa chỉ sẽ có đề án cho thuê tạm chờ đầu tư mới theo quy định tại nghị định 84 hoặc cho những mục tiêu khác.

Lãnh đạo Sở Tài chính cho biết đơn vị đang phối hợp Trường Đại học Kinh tế - Luật triển khai đề án sử dụng tài chính công và dự kiến sẽ hoàn thành sớm để trình lên UBND TP.HCM với các kiến nghị cụ thể.

Được biết, mục tiêu của đề án là xây dựng một hệ thống quản lý tổng thể về tài sản công trên địa bàn thành phố, bao gồm việc số hóa dữ liệu 13.000 địa chỉ nhà, đất công để tăng cường hiệu quả quản lý và khai thác. Hệ thống sẽ hiển thị trạng thái của từng địa chỉ, từ màu xanh (đang sử dụng tốt) cho tới màu đỏ (quản lý không hiệu quả). Từ đó, cơ quan chức năng có dữ liệu để quản lý, sử dụng hiệu quả các tài sản công.

×