Nghiên cứu ngưỡng miễn thuế hộ kinh doanh nhỏ

Nghị quyết 68/NQ-TW có yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Đồng thời, mở rộng cơ sở tính thuế, nhất là thu thuế điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Theo ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế, việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế, giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”.

Xóa bỏ thuế khoán góp phần hiện đại hóa hệ thống thuế và nâng cao hiệu quả quản lý. Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản.

Bên cạnh đó, việc này giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.

"Trước đây, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng việc ghi chép sổ sách và minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ. Đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, qua đó có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh", Phó Cục trưởng Cục Thuế nhận định.

Để chuẩn bị cho việc xóa bỏ hình thức thuế khoán, các hộ kinh doanh chuyển sang tự kê khai, nộp thuế, ông Mai Sơn cho biết Bộ Tài chính hiện đang triển khai các công việc cụ thể.

Thứ nhất, về hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về chính sách thuế, quản lý thuế, Bộ Tài chính đang đề xuất sửa đổi, bổ sung các Luật Thuế và quản lý thuế có liên quan.

Tại dự thảo Luật Quản lý thuế (mới), Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ hoàn toàn cơ chế thu thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh, chuyển sang áp dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế kèm theo việc thực hiện sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như doanh nghiệp.

Đồng thời, Bộ cũng nghiên cứu sửa đổi Luật Thuế Thu nhập cá nhân và các quy định liên quan đến thuế giá trị gia tăng để điều chỉnh ngưỡng doanh thu hàng năm không chịu thuế.

Việc điều chỉnh này nhằm bảo đảm những hộ kinh doanh có doanh thu nhỏ (dưới một ngưỡng nhất định) tiếp tục được miễn thuế, phù hợp với mức tăng của giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân, qua đó giảm bớt gánh nặng thuế cho hộ kinh doanh nhỏ và siêu nhỏ.

Về chế độ kế toán, chứng từ, hóa đơn đối với hộ kinh doanh, Bộ Tài chính chủ trương đơn giản hóa tối đa chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ để các hộ kinh doanh dễ thực hiện.

Song song đó, cơ quan nhà nước sẽ phối hợp cùng với các nhà cung cấp giải pháp phần mềm kế toán, hóa đơn cung cấp miễn phí các công cụ, phần mềm kế toán dùng chung và tăng cường hỗ trợ, hướng dẫn về kế toán, thuế, pháp luật cho các hộ kinh doanh. Mục tiêu là giúp hộ kinh doanh quen dần với việc ghi sổ sách, xuất hóa đơn minh bạch nhưng không tạo ra quá nhiều thủ tục phức tạp hay chi phí tuân thủ cao.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đang triển khai thực hiện cải cách thủ tục và ứng dụng công nghệ trong quản lý thuế hộ kinh doanh, giúp các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ dễ dàng tuân thủ các quy định về thuế và kế toán, giảm thiểu sai sót và thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế.

Sẽ hộ trợ kinh phí cho các hộ kinh doanh

Triển khai Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2022 Bộ Tài chính đã thực hiện triển khai Hóa đơn điện tử đối với toàn bộ doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên phạm vi toàn quốc.

Từ 15/12/2022, ngành Thuế đã chính thức triển khai giải pháp hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền (MTT).

Nhằm đảm bảo công bằng giữa các thành phần kinh tế, Bộ Tài chính đã tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP ngày 20/3/2025, trong đó mở rộng đối tượng bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Cụ thể, từ tháng 6/2025, toàn bộ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/ năm trở lên và hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, cung cấp hàng hóa dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng sẽ phải thực hiện xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Đây là bước chuẩn bị để các hộ kinh doanh lớn dần làm quen với phương thức quản lý mới, minh bạch doanh thu như các doanh nghiệp, đồng thời giúp cơ quan thuế thu thập dữ liệu doanh thu sát thực hơn đối với khu vực hộ kinh doanh.

"Nhận thức được những bỡ ngỡ ban đầu của hộ kinh doanh khi từ 1/1/2026 chuyển đổi từ phương thức thuế khoán sang phương thức kê khai,cơ quan thuế đã phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử để có các chính sách hỗ trợ về thiết bị và chi phí dịch vụ cho hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu triển khai (chẳng hạn hỗ trợ máy tính tiền, máy in hóa đơn, giảm phí dịch vụ kết nối...)", Phó Cục trưởng Cục Thuế nói.

Song song, chính quyền địa phương cũng được khuyến khích có phương án hỗ trợ về tài chính cho những hộ kinh doanh gặp khó khăn (ví dụ hộ nghèo, hộ ở vùng sâu vùng xa chưa có điều kiện thiết bị) để giúp họ sớm áp dụng được giải pháp này.

Mặt khác, cơ quan Thuế tăng cường kết nối, tích hợp và chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành và đơn vị liên quan (theo đúng quy định tại Luật Quản lý thuế và Đề án 06 của Chính phủ về phát triển dữ liệu dân cư và định danh điện tử).

TViệc kết nối liên thông dữ liệu cho phép cơ quan thuế giám sát chặt chẽ hoạt động của hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán; kịp thời phát hiện, nhận diện các trường hợp có rủi ro về thuế hoặc hành vi vi phạm pháp luật.

Chẳng hạn, dựa trên hệ thống dữ liệu tập trung, cơ quan thuế có thể đối chiếu doanh thu hộ kinh doanh khai báo với dòng tiền thanh toán, với dữ liệu hóa đơn điện tử, hoặc thông tin từ ngân hàng, từ cơ quan quản lý thị trường...

Từ đó, cơ quan thuế nhận diện kịp thời những hộ kinh doanh có dấu hiệu trốn thuế, gian lận hóa đơn để thực hiện kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm.

×