Từ năm 2021 đến nay, Công ty Cổ phần Dược Quốc tế Rance Pharma và Công ty Cổ phần Dược Dinh dưỡng Hacofood Group đã công bố hơn 500 nhãn hiệu sữa thông qua các chi nhánh có địa chỉ "ảo" tại Vĩnh Phúc và Hòa Bình, trong đó có 215 bộ hồ sơ công bố tại Vĩnh Phúc và 305 bộ hồ sơ công bố tại Hòa Bình. Liên quan đến đường dây sản xuất 573 loại sữa giả, Bộ Công an cho biết 12 trong số 84 sản phẩm sữa bột thu giữ đã bị xác định là hàng giả vì chất lượng không đạt chuẩn.

Nghị định 15 tạo điều kiện công bố, nhưng lại là kẽ hở tiềm ẩn

Như ở bài trước báo Dân Việt đã phản ánh về việc hai công ty do Vũ Mạnh Cường và Hoàng Mạnh Hà điều hành đã dựng lên một hệ thống chi nhánh “ma” tại nhiều tỉnh thành như Vĩnh Phúc, Hòa Bình.

Những chi nhánh này không có biển hiệu, không nhân viên, không hoạt động thực tế, nhưng vẫn được ghi nhận trong hồ sơ hành chính như một đơn vị kinh doanh hợp pháp. Từ đây, hàng trăm sản phẩm sữa bột được "khai sinh", hợp thức hóa và lưu hành rộng rãi.

Theo số liệu từ Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc cung cấp cho báo Dân Việt, chỉ riêng tại địa phương này, từ năm 2021 đến nay, hai công ty trên đã công bố 215 bộ hồ sơ sản phẩm.

Còn tại tỉnh Hòa Bình, con số này lên tới 305 bộ hồ sơ. Tổng cộng hơn 500 nhãn hiệu sữa đã được hợp pháp hóa thông qua các chi nhánh “ảo”, chiếm phần lớn trong tổng số gần 600 sản phẩm vi phạm bị phát hiện.

Chiêu thức mà các doanh nghiệp này sử dụng không mới, nhưng lại cực kỳ hiệu quả khi đặt trong bối cảnh quy định hiện hành.

Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp được quyền tự công bố sản phẩm và có thể nộp hồ sơ tại nơi đặt trụ sở hoặc chi nhánh. Quy định này vốn được xây dựng với mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi, giảm phiền hà cho doanh nghiệp. Nhưng khi rơi vào tay những đơn vị làm ăn gian dối, nó lại trở thành kẽ hở hoàn hảo để lợi dụng.

Không có quy định bắt buộc kiểm tra thực địa chi nhánh trước khi tiếp nhận hồ sơ. Cũng không có hệ thống liên thông kiểm soát tính xác thực giữa các địa phương. Chính điều này đã tạo ra môi trường thuận lợi cho các công ty dựng lên hàng loạt chi nhánh ma, từ đó hợp thức hóa sản phẩm kém chất lượng bằng con đường “hợp pháp”.

Người tiêu dùng gánh chịu rủi ro từ sản phẩm giả công bố thật

Khi các công ty gian lận lợi dụng kẽ hở để đưa sản phẩm giả, kém chất lượng ra thị trường, người tiêu dùng không thể phân biệt được đâu là sản phẩm an toàn, đâu là sản phẩm gây hại.

Đặc biệt đối với các sản phẩm như sữa bột, thường được dùng cho trẻ em, những đối tượng có sức đề kháng yếu, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, từ dị ứng, ngộ độc thực phẩm, cho đến các bệnh lý lâu dài ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.

Việc các sản phẩm được hợp pháp hóa dưới giấy tờ chỉ càng làm gia tăng nguy cơ này, vì người tiêu dùng tin tưởng vào các chứng nhận, nhãn mác, thành phần ghi trên bao bì và các chiến dịch quảng cáo có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng.

Vấn đề ở đây không chỉ nằm ở sự ma mãnh của doanh nghiệp, mà còn ở sự thiếu sót của hệ thống giám sát và kiểm soát. Khi các chi nhánh “ma” có thể dễ dàng hợp thức hóa hàng trăm sản phẩm chỉ bằng hồ sơ giấy, thì trách nhiệm không thể chỉ đổ lên đầu doanh nghiệp. Cơ quan quản lý cần nhìn nhận lại toàn bộ quy trình tiếp nhận công bố sản phẩm, từ quy định, tổ chức thực hiện đến hậu kiểm, để bịt lại những lỗ hổng mà doanh nghiệp gian dối đang khai thác.

Nghị định 15 được xây dựng để cởi trói cho doanh nghiệp, nhưng nếu không có biện pháp ràng buộc, giám sát hiệu quả, nó sẽ tiếp tục bị lợi dụng như một “tấm vé thông hành” cho hàng giả, hàng kém chất lượng. Và cái giá phải trả, cuối cùng, lại thuộc về người tiêu dùng.

×