Daniel Ellsberg phát biểu bên ngoài tòa nhà liên bang ở Los Angeles, Mỹ năm 1973.

Tài liệu giải mật mới được Daniel Ellsberg, cựu chuyên viên phân tích quân sự của quân đội Mỹ, công bố ngày 22.5. Các tướng Mỹ khi đó nhận định, nếu Mỹ tấn công hạt nhân Trung Quốc, Liên Xô có thể sẽ trợ giúp và tung đòn trả đũa hạt nhân.

Các tướng Mỹ coi đây là “cái giá đáng để đánh đổi” trong việc bảo vệ đảo Đài Loan trước nguy cơ từ Trung Quốc, theo SCMP.

Tài liệu được xếp vào dạng tuyệt mật năm 1966 và chỉ được giải mật một phần vào năm 1975.

Ông Ellsberg, năm nay 90 tuổi, nói trên tờ New York Times rằng ông đã sao chép tài liệu mật vào đầu thập niên 1970. Ông quyết định công bố tài liệu giải mật, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan.

Ở thời điểm năm 1958, nếu Trung Quốc quyết tâm đổ bộ đảo Đài Loan, tướng Nathan Twining, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân vào thời điểm đó, khẳng định Mỹ sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân nhằm vào các căn cứ không quân Trung Quốc để ngăn chặn chiến dịch can thiệp đường không, theo nội dung trong tài liệu giải mật.

Mỹ từng có kế hoạch ném bom hạt nhân Trung Quốc năm 1958.

Nếu biện pháp này vẫn không ngăn được Trung Quốc tấn công đảo Đài Loan, Mỹ "không có lựa chọn nào khác ngoài tấn công hạt nhân sâu trong lãnh thổ Trung Quốc, đến tận phía bắc Thượng Hải", tài liệu giải mật trích lời tướng Twining, cho biết.

Tổng thống Mỹ khi đó là Dwight D Eisenhower ưu tiên sử dụng vũ khí thông thường hơn. Cuộc khủng hoảng năm 1958 kết thúc khi Trung Quốc đại lục ngừng đợt pháo kích Đài Loan, hủy bỏ kế hoạch đổ bộ.

Trung Quốc coi Đài Loan là vùng lãnh thổ không thể tách rời, nếu cần sẽ phải thu hồi bằng vũ lực. Mỹ thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc năm 1979, nhưng vẫn cung cấp vũ khí cho đảo Đài Loan với mục đích đảm bảo khả năng tự vệ của hòn đảo.

Trong những tháng qua, các chiến đấu cơ Trung Quốc hàng ngày đều xâm nhập vùng nhận dạng phòng không do Đài Loan thiết lập. Mỹ nhiều lần đưa tàu chiến qua eo biển Đài Loan, lần gần nhất là vào ngày 18.5.

×