Bộ lạc thổ dân Blackfeet đang chào đón dòng khách du lịch đổ tới Hè 2021, sau khi phải "đóng cửa" khu bảo tồn thổ dân Blackfeet 1 năm trước do Covid-19. (Ảnh: blackfeettours)

Thổ dân Blackfeet từng phát triển "nền văn hóa Trâu" (Iinnii) độc đáo

Bộ lạc thổ dân Blackfeet là những cư dân gốc đồng bằng phía Bắc, sinh sống tại hai bang Montana, Idaho của Mỹ và tại tỉnh Alberta của Canada. Blackfeet là 1 trong 10 bộ lạc thổ dân lớn nhất ở Mỹ, với dân số hơn 17.300 người.

Điểm dừng chân để khách du lịch ngắm những đàn trâu (Iinnii) trên đường từ thị trấn Browning tới công viên East Glacier, bang Montana. (Ảnh: glacierpeakscasino)

Ngày nay đa số thổ dân Blackfeet (được gọi là "quốc gia" Blackfeet) sống tại Khu bảo tồn Blackfeet ở phía tây bắc bang Montana, giáp với Vườn Quốc gia Glacier ở phía tây và Canada ở phía bắc. Đây là khu bảo tồn lớn thứ 13 ở Mỹ và cũng là phạm vi truyền thống của những đàn trâu lớn (tiếng Blackfeet gọi là Iinnii).

Sự trở lại của những đàn trâu - một "đặc sản" nơi vùng đất của thổ dân Blackfeet, được coi như sự xác nhận lại "nền văn hóa Trâu" (Iinnii) truyền thống lâu đời. (Ảnh: bylinemagazine)

Vùng đất của bộ lạc thổ dân Blackfeet là nơi có nhiều trâu (Iinnii) trên mỗi dặm vuông hơn bất kỳ nơi nào khác.

Khu vực này có lượng nước băng tan nguyên sơ và giá lạnh dồi dào chảy xuống từ dãy núi Rockies lớn nhất Bắc Mỹ, vốn được thổ dân Blackfeet gọi là "Xương sống của Trái Đất" và tôn sùng như núi thiêng. Thêm vào đó là chu kỳ gió Chinook ấm áp thổi đã giúp phát triển loại cỏ Fescue giàu protein, hỗ trợ cho hệ sinh thái trâu phong phú nhất Bắc Mỹ này.

Khách du lịch tham gia tour trải nghiệm và khám phá "nền văn hóa Trâu" (Iinnii) cùng những truyện kể và kiến thức truyền thống của thổ dân Blackfeet, tại trang trại Buffalo Spirit Hills. (Ảnh: cutbankpioneerpress)

Nhờ vậy trong chế độ ăn của thổ dân Blackfeet có tới 80% thịt tươi và họ coi thịt trâu (Iinnii) là "thức ăn thực sự". Da trâu (Iinnii) được thổ dân Blackfeet sử dụng may áo, làm giày, lợp Tipi (loại lều truyền thống hình nón làm bằng da động vật phủ lên các cọc gỗ, với 2 cánh thoát khói mở ra trên nóc)…

Thổ dân Blackfeet đặc sắc với "Bó Thuốc Hải ly" và tục lệ đa thê cho phép đàn ông "chinh phục tình dục" để tìm kiếm bạn tình

Thổ dân Blackfeet là bộ lạc được nhận và sở hữu "Bó Thuốc Hải ly" (Beaver Medicine Bundle). Đó là "bó" Totem (vật Tổ) lớn nhất, lâu đời nhất và cũng phức tạp nhất thuộc loại này ở Bắc Mỹ.

"Bó Thuốc Hải ly" (Beaver Medicine Bundle) bao gồm các đồ vật đại diện cho từ 400 - 600 bài hát và lời cầu nguyện liên quan tới loài Hải ly linh thiêng.

Với vai trò điều phối và phân bổ nước, Hải ly được cho là loài linh thiêng nhất trong 3 loài động vật nguyên thủy trong Creation (Thần thoại sáng thế - là truyện kể mang tính tượng trưng, diễn giải về sự hình thành thế giới và cách con người sinh sôi từ đó).

Lớn nhất và ấn tượng nhất trong các sự kiện của bộ lạc thổ dân Blackfeet là Ngày Thổ dân Bắc Mỹ, được tổ chức thường niên vào tuần thứ 2 của tháng 7 và kéo dài 4 ngày. Lễ hội thu hút rất đông thổ dân đến từ mọi vùng của cả 2 quốc gia Mỹ và Canada, trong đó có khoảng từ 1.200-1.500 vũ công.

Thổ dân Blackfeet rất coi trọng hôn nhân và gia đình với quan niệm hôn nhân nâng cao địa vị cho cặp vợ chồng. (Ảnh: blackfootauhs2015.wordpress)

Về hôn nhân và gia đình của bộ lạc thổ dân Blackfeet, thông thường các chàng trai chọn cho mình một cô gái rồi nhờ gia đình sắp xếp hôn nhân. Nếu anh ta chứng minh được mình từng là một chiến binh mạnh mẽ và là thợ săn tài giỏi, nhà gái sẽ chấp thuận.

Tiếp đó hai bên trao đổi quà sính lễ - thường là vải vóc và ngựa, rồi tổ chức đám cưới. Nhưng nếu sau một thời gian chung sống chàng trai không ưng ý cô vợ, anh ta có thể gửi trả cô về nhà cha mẹ đẻ và lấy lại đồ sính lễ. Cô vợ đó vẫn có thể kết hôn với người khác. 

Những phụ nữ thổ dân Blackfeet "thuần khiết" (hoàn toàn không quan hệ tình dục hoặc không quan hệ ngoài hôn nhân) thường được bộ lạc lựa chọn đóng vai trò trong các nghi thức lễ hội quan trọng. (Ảnh: Rebecca Drobis)

Mặc dù hầu hết hôn nhân thời nay của thổ dân Blackfeet là một vợ một chồng, nhưng tục lệ đa thê vẫn tiếp diễn và thậm chí còn được ưa chuộng hơn, đặc biệt là trong số những người đàn ông giàu có (sở hữu nhiều ngựa).

Các cô gái thổ dân Blackfeet phải giữ trinh tiết cho đến khi kết hôn, trong khi nam giới được phép theo đuổi các cuộc "chinh phục tình dục" theo kiểu tìm kiếm bạn tình.

×