Nông dân Tây Ninh đang trồng sầu riêng kiểu lạ đời, "cây không đụng lá, cá không chạm đuôi" mà thu tiền tỷ

Hệ thống thủy lợi ở Tây Ninh cũng là tiền đề quan trọng để địa phương tiếp tục xây dựng nông thôn mới, giữ chân người dân vùng biên, phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại và hiệu quả hơn.

Hệ thống thủy lợi ở Tây Ninh mở đường chuyển đổi cây trồng

Ông Tống Thanh Đức, nông dân ở xã Truông Mít (địa bàn hợp nhất 2 xã Bàu Đồn và xã Truông Mít cũ), là người tiên phong cải tạo vùng đất trũng, khó canh tác thành vườn sầu riêng xanh tốt.

Ông Đức cho biết vùng này trước kia chỉ toàn cỏ dại mọc, người dân chỉ trồng được mì, năng suất lại thấp. Sau khi có nước từ kênh thủy lợi dẫn nước hồ Dầu Tiếng, ông đã quyết định đầu tư đào mương, lên liếp và trồng 8ha giống sầu riêng Ri6.

Khác với nhiều người trồng dày, ông Đức chỉ trồng 100 cây mỗi ha để mỗi cây có đủ không gian phát triển. Ông Đức cho biết, cách làm của mình là "cây không đụng lá, cá không chạm đuôi".

Ông đào nhiều mương thoát nước trong vườn sầu riêng, đảm bảo đất luôn thoát nước tốt vào mùa mưa và giữ ẩm khi khô hạn.

Ngoài ra, ông còn lắp đặt hệ thống tưới tự động, dù chi phí đầu tư cao nhưng đổi lại đảm bảo nguồn nước ổn định, tiết kiệm nước.

Sầu riêng của ông Đức đang được canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và trong quá trình đăng ký mã vùng trồng. Bình quân mỗi năm, vườn cho năng suất khoảng 15 tấn/ha, thu lời hơn 1 tỷ đồng.

Ông cho biết, nếu không có nguồn nước từ hệ thống thủy lợi ở Tây Ninh, không thể nào trồng sầu riêng ở vùng này. Đất tốt mấy mà thiếu nước thì cũng không giữ được cây lâu dài.

Không riêng xã Truông Mít, nhiều địa phương khác cũng đang chứng kiến sự thay đổi rõ rệt nhờ đầu tư bài bản vào thủy lợi. Điển hình là công trình trạm bơm Tân Long tại xã Hòa Hội, nơi hợp nhất xã Biên Giới, Hòa Thạnh và Hòa Hội cũ.

Công trình trạm bơm Tân Long có tổng vốn đầu tư hơn 218 tỷ đồng, vừa hoàn thành và đưa vào sử dụng. Trạm được thiết kế để bơm nước từ rạch Nàng Dình lên vùng đất cao vốn thiếu nước tưới, phục vụ cho hơn 730ha đất canh tác.

Ông Lê Thành Nhân - Giám đốc Xí nghiệp Quản lý các trạm bơm ở Tây Ninh cho biết, toàn tỉnh có khoảng 52 trạm bơm, nhưng Tân Long là trạm hiện đại nhất, với tổng cộng 10 đầu bơm.

Trạm bơm Tân Long có 3 mục tiêu chính. Thứ nhất là giữ vững an ninh quốc phòng ở vùng vành đai biên giới. Thứ 2 là phát triển nông nghiệp cho khu vực biên giới và toàn tỉnh. Thứ 3 là phục vụ đa mục tiêu trong tương lai, bao gồm cung cấp nước cho các cụm công nghiệp đang hình thành.

Vào mùa mưa, nước từ phía Campuchia thường đổ về gây ngập úng. Do đó, trạm bơm không chỉ cấp nước mà còn giúp tiêu thoát nhanh chóng, bảo vệ mùa màng.

Ông Lê Hồng Phúc, nông dân xã Hòa Hội cho biết, trước đây đất thường xuyên khô hạn, bà con chỉ có thể khoan giếng. Nay có trạm bơm, nước dẫn về tận ruộng, người dân đã bắt đầu tính chuyện trồng cây ăn trái, thay vì trồng lúa như trước.

Hệ thống thủy lợi ở Tây Ninh xây dựng nông nghiệp bền vững

Theo Chi cục Thủy lợi Tây Ninh, hiện tỉnh có 4 hồ chứa lớn gồm hồ Dầu Tiếng, hồ Tha La, hồ Nước Trong 1 và hồ Nước Trong 2. Trong đó, 2 hồ Dầu Tiếng và Tha La đóng vai trò chính trong cấp nước tưới cho sản xuất. Cùng với đó, toàn tỉnh có hơn 1.700 tuyến kênh tưới, 365 tuyến kênh tiêu, 10 trạm bơm điện và 24 tuyến đê bao đang hoạt động hiệu quả.

Nhờ hạ tầng đồng bộ, hệ thống thủy lợi ở Tây Ninh đã cung cấp nước ổn định cho khoảng 150.000ha đất nông nghiệp. Ngoài ra, còn cấp khoảng 7 triệu m³ nước mỗi năm cho các KCN, cơ sở sản xuất và người dân trong tỉnh.

Cũng nhờ nguồn nước chủ động, Tây Ninh đã chuyển đổi gần 25.000ha đất trồng lúa, mì, mía kém hiệu quả sang cây ăn trái. Riêng diện tích trồng sầu riêng đã đạt khoảng 5.000ha, trong đó nhiều vùng đã đạt năng suất cao.

Theo lãnh đạo ngành nông nghiệp tỉnh, hệ thống thủy lợi không chỉ giúp chủ động nước tưới mà còn góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Một dự án trọng điểm đang được kỳ vọng là dự án tưới tiêu phía Tây sông Vàm Cỏ Đông giai đoạn 2, với tổng vốn đầu tư 600 tỷ đồng. Địa phương đã bố trí được 100 tỷ đồng và đang kiến nghị Trung ương hỗ trợ phần còn lại.

Ngoài ra, dự án sửa chữa hồ Tha La cũng đã cơ bản hoàn thành và chuẩn bị đi vào vận hành sau gần 2 năm triển khai thi công. Dự án được đầu tư 280 tỷ đồng. Khi vận hành, hồ sẽ cấp nước cho 3.600ha đất sản xuất, đồng thời mở rộng vùng cấp nước sinh hoạt và công nghiệp.

Ông Trần Quang Vinh – Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Tây Ninh cho biết trong giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh sẽ đầu tư thêm khoảng 70 công trình thủy lợi, tổng vốn hơn 1.700 tỷ đồng.

Trong đó, năm 2025, ngành thủy lợi đầu tư 45 công trình. Nhiều dự án hiện đã hoàn thiện hồ sơ và chờ phân bổ vốn. Tỉnh cũng đề xuất Bộ Nông nghiệp sớm hỗ trợ để đảm bảo tiến độ, nhất là với những công trình trọng điểm đang bị thiếu vốn.

×