Sáng 22/5, tại TP.HCM, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Cần tiếp tục luật hóa một số vấn đề theo tinh thần Nghị quyết 42/2017/QH14 về xử lý nợ xấu”.

Phát biểu khai mạc, nhà báo Hà Ánh Bình - Phó Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam cho biết Nghị quyết 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã từng là một bước đột phá lớn, trong hoạt động xử lý nợ xấu tại Việt Nam.

Sau hơn 6 năm thực hiện, nghị quyết đã mang lại nhiều kết quả tích cực, góp phần khơi thông dòng vốn, nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực vào cuối năm 2023, hệ thống các tổ chức tín dụng đang đối mặt với nhiều khó khăn trong việc xử lý nợ xấu do thiếu cơ chế đặc thù.

"Chính vì vậy, yêu cầu cấp thiết hiện nay là cần tiếp tục luật hóa những nội dung cốt lõi, hiệu quả của Nghị quyết 42 nhằm bảo đảm tính liên tục, ổn định và bền vững cho quá trình lành mạnh hóa thị trường tài chính - ngân hàng", ông Bình nêu.

Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực 2 cho biết, việc xử lý nợ xấu, xử lý tài sản đảm bảo nợ vay để thu hồi nợ vẫn còn nhiều phát sinh tồn tại. Từ kết quả thực hiện thí điểm xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42, phản ánh sự cần thiết luật hóa một số nội dung, nhằm tạo thuận cho quá trình xử lý nợ xấu và nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế.

Tọa đàm “Cần tiếp tục luật hóa một số vấn đề theo tinh thần Nghị quyết 42/2017/QH14 về xử lý nợ xấu”. Ảnh: Q.D

“Cần luật hóa việc thu giữ tài sản bảo đảm, đây là tác động trực tiếp đến xử lý nợ xấu. Luật hóa vấn đề này là hành lang pháp lý thuận lợi, tiết giảm chi phí thời gian, chi phí khác cho ngân hàng trong việc xử lý thu hồi xử lý nợ xấu. Tạo một chính sách trúng, đúng là nguồn lực cho kinh tế phát triển”, ông Lệnh cho biết.

Ông Trần Phương Hồng - Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM khẳng định, Nghị quyết 42, Luật các tổ chức tín dụng năm 2024 đã luật hóa một số quy định về nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm. Hành lang pháp lý này đã giúp việc xử lý nợ xấu diễn ra nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Khi Nghị quyết 42 đã hết hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024, đã gây khó khăn lớn cho các tổ chức tín dụng trong việc thực thi quyền thu giữ tài sản bảo đảm, gián tiếp ảnh hưởng đến khả năng xoay vòng vốn cũng như tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý của người dân và doanh nghiệp.

Trong khi đó GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, để việc luật hóa thực sự phát huy hiệu quả và bền vững, cần chú trọng đến việc xây dựng các quy định chi tiết, minh bạch, đảm bảo cân bằng hài hòa giữa quyền lợi của tổ chức tín dụng và người đi vay. Đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước và nâng cao ý thức, trách nhiệm của mọi chủ thể trong nền kinh tế.

Theo ông Vinh, xử lý nợ xấu không chỉ là nhiệm vụ của ngành ngân hàng mà là trách nhiệm chung của toàn hệ thống chính trị - pháp luật và cộng đồng doanh nghiệp, người dân. Qua đó, hướng tới mục tiêu xây dựng một nền tài chính tín dụng lành mạnh, minh bạch và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của đất nước.

GS.TS Võ Xuân Vinh đề xuất, để bảo vệ tài sản một cách tốt nhất, minh bạch và công bằng, người dân và doanh nghiệp cần nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc vay và trả nợ, tuân thủ đầy đủ các cam kết trong hợp đồng tín dụng.

Trước khi vay vốn, cần tìm hiểu kỹ về các điều khoản, lãi suất, phí và các quy định liên quan đến tài sản đảm bảo. Trong quá trình vay, cần chủ động theo dõi tình hình tài chính, có kế hoạch trả nợ rõ ràng và thông báo kịp thời cho tổ chức tín dụng nếu gặp khó khăn trong việc trả nợ để cùng tìm hướng giải quyết.

TP.HCM chưa có trường hợp xử lý nợ xấu nào được giải quyết theo thủ tục rút gọn

Nhìn từ góc độ cơ quan tố tụng, TS. Sỹ Hồng Nam - Tòa án Nhân dân TP.HCM chia sẻ, Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu tác động đến nhiều đạo luật quan trọng như: Luật các Tổ chức tín dụng, Luật Nhà ở, Luật Đất đai... Do đó, để đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả của chế định này cần phải luật hóa việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng thành đạo luật riêng hoặc trong Luật các Tổ chức tín dụng.

Theo ông Nam, hiện đang còn những vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện thủ tục rút gọn như: Sau Nghị quyết 42, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn áp dụng về thủ tục rút gọn, nhưng thực tế rất khó áp dụng thủ tục này. Tại TP.HCM các tranh chấp liên quan đến tín dụng nói chung và tranh chấp có liên quan đến nợ xấu nói riêng rất lớn, nhưng đến nay chưa có vụ nào được giải quyết theo thủ tục rút gọn.

Nợ xấu vượt 1 triệu tỷ đồng

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, việc Nghị quyết 42 của Quốc hội về xử lý nợ xấu hết hiệu lực từ cuối năm 2023 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng thu hồi nợ của các tổ chức tín dụng.
Theo ông Hùng, trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực, chỉ khoảng 20% khách hàng có ý thức tự trả nợ, nhưng khi nghị quyết được áp dụng, tỷ lệ này đã tăng lên 36%. Tuy nhiên, sau khi nghị quyết hết hiệu lực, ý thức trả nợ của người vay lại giảm rõ rệt.Tính đến cuối năm 2024, tổng nợ xấu toàn hệ thống đạt khoảng 1,03 triệu tỷ đồng.
Riêng trong hai tháng đầu năm 2025, nợ xấu tăng thêm 34.000 tỷ đồng, nâng tổng số lên 1,064 triệu tỷ đồng. Trong khi đó, tốc độ xử lý chỉ đạt khoảng 15.000 tỷ đồng, chủ yếu từ trích lập dự phòng và số nợ được khách hàng tự trả chỉ đạt 10.000 tỷ đồng.

×