Rõ ràng, thời gian qua, ông chủ Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích giới lãnh đạo quân sự hàng đầu của Nga và thậm chí đưa ra những tín hiệu đe doạ nhằm vào tổng thống Nga. Ông cũng đưa ra những lời đe dọa gây sốc về việc rút quân và tiết lộ chi tiết về những thất bại của quân đội Nga nếu lực lượng của ông không nhận được vũ khí họ cần.

Những lời chế nhạo và đả kích của Yevgeny Prigozhin đang ngày càng tạo ra những rạn nứt rõ ràng trong nỗ lực chiến tranh của Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin Putin gần đây dường như đã chuyển sự ủng hộ của mình từ Prigozhin sang Bộ Quốc phòng, cơ quan giám sát phần lớn quân đội Nga nhưng thời gian qua đã gặp phải nhiều sự chỉ trích từ ông Yevgeny Prigozhin. Việc thay đổi đó dường như đang thúc đẩy sự bức xúc của Prigozhin. 

 Cơn thịnh nộ vô tận của Prigozhin

Người sáng lập Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin nói chuyện với các cựu tù nhân khi thả họ ra khỏi đội quân đánh thuê của mình, Ảnh RIA

Lực lượng Wagner đã đóng một vai trò quan trọng trong các hoạt động chiến đấu của Nga ở Ukraine, điều này cho phép ông Prigozhin mở rộng nhóm với cái giá phải trả là các nguồn lực quân sự của Nga và đưa các quyết định chỉ huy trực tiếp tới Tổng thống Putin, thường là bỏ qua Bộ Quốc phòng. Nhưng trong nhiều tháng nay, các lực lượng lính đánh thuê, bao gồm cả đội quân tù nhân của Wagner, đã bị sa lầy trong trận chiến giành Bakhmut, một cuộc chiến kinh hoàng có thương vong cao.

Trong cuộc giao tranh dữ dội ở Bakhmut, nơi những người lính đánh thuê đã chịu tổn thất to lớn, căng thẳng âm ỉ giữa Bộ Quốc phòng Nga và ông chủ Wagner đã ở đỉnh điểm. 

Prigozhin là một nhà tài chính, người làm chủ công ty bán quân sự khét tiếng và là đồng minh lâu năm của  ông Putin. Prigozhin đã đăng video cho thấy thi thể những ngườ lính Wagner chất đống kèm theo lời chỉ trích giới lãnh đạo quân đội Nga, cụ thể là Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoigu và Tướng Valery Gerasimov (người đã thay thế tướng Surovikin và là chỉ huy mới nhất của các hoạt động của Nga ở Ukraine). Dưới sự lãnh đạo này, sự ủng hộ dành cho Wagner giảm sút nghiêm trọng, khiến ông Prigozhin vô cùng tức giận.

Ông đổ lỗi cho họ về "cơn đói đạn dược", khi gọi việc thiếu đạn và các nguồn cung cấp thiết yếu phải trả giá bằng mạng sống của đội quân Wagner. Tình hình trở nên tồi tệ đối với Wagner tại một thời điểm mà các nhà quan sát phương tây đã suy đoán rằng quân đội Nga đang muốn giảm bớt ảnh hưởng của nhóm.

Gần đây hơn, khi các vấn đề vẫn tiếp diễn đối với Wagner, ông Prigozhin đe dọa rút lực lượng của mình khỏi Bakhmut, một sự đe dọa táo bạo mà ông đã điều chỉnh sau đó khi có đảm bảo lời hứa cung cấp đạn dược cần thiết từ Bộ Quốc phòng Nga.

Ngoài các hoạt động có khả năng gây nguy hiểm xung quanh Bakhmut, Viện Nghiên cứu Chiến tranh đã viết trong một bản cập nhật gần đây về cuộc chiến ở Ukraine rằng "các vấn đề về dây chuyền chỉ huy" do các chỉ huy bất thường như Prigozhin gây ra dường như "có tác động đáng kể đến khả năng tiến hành các hoạt động thống nhất trên toàn chiến trường của quân đội Nga".

Prigozhin cho biết ông bị đe dọa tội phản quốc vì khẳng định rằng lực lượng Wagner sẽ rút khỏi Bakhmut. Mặc dù vậy, mối đe dọa đó đã không làm ông chậm lại hoặc kiềm chế cơn thịnh nộ của mình.

Khi lực lượng của ông không nhận được nguồn cung cấp và đạn dược như đã hứa, ông Prigozhin đã đăng một video đe dọa sẽ tiết lộ chi tiết về những thất bại của quân đội Nga.

Không rõ liệu các vấn đề về đạn dược đã bao giờ giải quyết hay chưa. Chuyên gia Stepanenko nghi ngờ ông Putin có thể đã cho phép khi quân đội Nga dự trữ đạn dược trước một cuộc phản công dự kiến của Ukraine và ngừng cung cấp đạn cho Wagner, đồng thời cho rằng ông Putin không giải quyết, hoặc không giải quyết được việc các chỉ huy của mình tranh giành ảnh hưởng lẫn nhau.

Nhưng, ngay cả khi mối quan tâm của ông Prigozhin có thể có cơ sở, thì vẫn còn một câu hỏi: Làm thế nào ông có thể nói những gì ông làm mà không có hậu quả? Và ông không phải là người duy nhất trong tình huống này?

"Đó rõ ràng là một câu hỏi đã có từ lâu", Stepanenko nói.  "Ông Putin không thể mạo hiểm làm mất lòng các đồng minh của mình". Ngay cả Prigozhin, trong cơn bức xúc tột độ, chắc chắn cũng không muốn cắt đứt quan hệ với nhà lãnh đạo Nga.

Người đứng đầu Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin tham dự đám tang của các chiến binh của mình tại nghĩa trang Beloostrovskoye bên ngoài St. Petersburg, Nga, vào ngày 24/12/2022. Ảnh AP.

Nga đã mở cửa cho các công ty quân sự tư nhân mới, có thể là một phần trong vở kịch nhằm giảm bớt sự ảnh hưởng của Wagner.

Nhưng giới lãnh đạo Nga có thể dung thứ cho sự bộc phát của những người theo chủ nghĩa dân tộc như Prigozhin và thấy rằng họ cần được hỗ trợ để hoạt động trong tầm kiểm soát. 

Khi Prigozhin thực hiện một động thái, Điện Kremlin thực hiện một động thái khác, chẳng hạn như cho phép phân phối đạn pháo theo chi phí của ông ta và lực lượng của ông ta hoặc cắt quyền tiếp cận của ông ta với việc tuyển dụng tù nhân.

Stepanenko cho rằng Điện Kremlin đang hành động đúng đắn bây giờ. Tuy nhiên bà cảnh báo tình hình chiến sự căng thẳng có thể khiến những bức xúc của Prigozhin vẫn còn âm ỉ. 

×