Kiếm bộn nhờ nuôi con đặc sản bản địa có nguồn gen quý

HTX Thủy sản Hoàng Kim (xã Hán Đà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái) là một trong những đơn vị có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất hồ Thác Bà. HTX hiện duy trì khoảng 300 lồng cá, chủ yếu nuôi cá lăng, cá tầm, cá diêu hồng cùng các loại cá địa phương như cá ngạnh, cá bò.

Trong đó, cá ngạnh là con đặc sản bản địa có nguồn gen quý, đang được HTX mở rộng diện tích nuôi trồng. Đây là loài cá da trơn, ăn tạp, được ưa chuộng bởi thịt thơm ngon, ít xương, không tanh.

Ở Việt Nam, loài cá ngạnh này thường sống thành từng đàn và thường thấy ở vùng hạ lưu sông ở các tỉnh phía Bắc, tập trung nhiều ở sông Bằng Giang, tỉnh Cao Bằng; sông Kỳ Cùng, tỉnh Lạng Sơn và sông Chảy, hồ Thác Bà.

Trước đây, cá ngạnh chủ yếu được đánh bắt tự nhiên. Do khai thác mạnh lại khó nuôi ở những môi trường khác nên những năm 2010, có thời điểm sản lượng cá giảm mạnh. Đến năm 2013, tỉnh Yên Bái triển khai Dự án nuôi thử nghiệm cá ngạnh trong lồng trên hồ Thác Bà, cá ngạnh dần được quan tâm, đưa vào nuôi với quy mô lớn hơn.

HTX Thủy sản Hoàng Kim bắt đầu nuôi cá ngạnh sau dịch Covid-19, với quy mô 30 lồng.

Anh Đào Văn Minh, kỹ thuật viên của HTX cho biết: Do là loài cá sinh sống ngay tại hồ Thác Bà nên khi nuôi tại môi trường sống tự nhiên, cá ngạnh rất dễ nuôi, ít bệnh tật.

Khi nuôi cá ngạnh, người nuôi không cần can thiệp nhiều. Chỉ có những tháng mùa đông, từ tháng 12 âm lịch đến hết tháng 1, khi thời tiết lạnh, ẩm ướt, mới cần các thiết bị như máy sục sủi thổi khí oxy để cá khỏe hơn.

Cá ngạnh giống có thể mua ngay tại hồ, chi phí thức ăn nuôi cá này thuộc nhóm thấp so với các giống cá HTX đang nuôi. Loài cá này có thể nuôi bằng cám công nghiệp. Tuy nhiên khi nuôi, phải bổ sung đạm nhiều hơn trong chế độ ăn.

Chu kỳ nuôi của cá ngạnh từ 12 - 14 tháng. Khi đạt từ 8 lạng, cá ngạnh có thể xuất bán, với giá tùy theo kích cỡ. Tại HTX, giá bán cá ngạnh dao động từ 110.000 - 140.000 đồng/kg.

Cá ngạnh có hàm lượng dinh dưỡng cao. Tại Yên Bái, cá ngạnh có thể chế biến thành các món ăn đa dạng như lẩu, nướng, nấu canh chua, om xì dầu…

Tận dụng phụ phẩm chế biến làm thức ăn chăn nuôi

Trong giai đoạn COVID-19, nhận thấy khách hàng có nhu cầu sử dụng các sản phẩm chế biến sẵn tăng cao, cùng với lượng lớn cá thương phẩm khó tiêu thụ, HTX Thủy sản Hoàng Kim đã thành lập Công ty TNHH Chế biến thủy sản sạch Hải Hà, sản xuất các sản phẩm chế biến sẵn từ cá hồ Thác Bà.

Sau nhiều lần nghiên cứu, học hỏi, thử nghiệm, công ty đã cho ra mắt 4 sản phẩm chế biến từ cá lăng là xúc xích cá lăng, chả cá lăng, giò cá lăng và ruốc cá lăng. Các sản phẩm đã được chứng nhận OCOP 3 sao, có giá khoảng 200.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, từ khi chế biến thủy sản, HTX cũng phát sinh vấn đề mới do lượng phụ phẩm chế biến nhiều, chưa được tận dụng triệt để.

Chị Vũ Thị Thu Phương – Quản lý sản xuất HTX Thuỷ sản Hoàng Kim chia sẻ thêm: “Những phụ phẩm gồm vây cá, da cá, vảy cá, những con cá không đảm bảo tiêu chuẩn chế biến không phải lúc nào cũng có người mua, người xin mà để không thì dễ gây mùi, làm ô nhiễm môi trường”.

Giải quyết vấn đề trên, HTX đã tận dụng nguồn phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi, phục vụ nuôi cá thịt.

Các phụ phẩm trong quá trình chế biến sản phẩm sẽ được nghiền nhỏ, ngâm ủ với men dinh dưỡng. Hỗn hợp ủ sau khi đủ thời gian sẽ được trộn đều với cám gạo, ngô hạt và bột sắn, cho vào máy tạo viên thức ăn là có thể sử dụng.

“Từ khi sử dụng phụ phẩm chế biến sản phẩm, HTX đã tiết kiệm được chi phí chăn nuôi. Nguồn thức ăn cho cá vẫn được đảm bảo an toàn mà quan trọng nhất là vẫn thân thiện với môi trường”, chị Phương phấn khởi.

Ngoài nguồn cám từ phụ phẩm, HTX cũng bổ sung cám chuyên dụng De Heus để đảm bảo dinh dưỡng cho cá.

Không chỉ chú ý vào nguồn thức ăn, HTX cũng đầu tư nuôi cá theo quy trình đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, giảm ô nhiễm môi trường.

Cá được kiểm soát chặt chẽ từ nguồn thức ăn, nhiệt độ nước đến dịch bệnh. Trong quá trình nuôi, HTX tránh sử dụng kháng sinh, chủ yếu phòng chống dịch bệnh cho cá bằng phương pháp sinh học, sử dụng hỗn hợp tỏi ngâm rượu trộn vào cám cho cá ăn hàng tháng như một phương pháp phòng bệnh.

Có nhiều cách làm hay, chủ động, hàng năm, sản lượng của HTX Thủy sản Hoàng Kim lên đến 700 tấn cá. Doanh thu của HTX từ cá thịt và sản phẩm chế biến có thể đạt gần 20 tỷ đồng/năm.

×