NATO điều F-35 tàng hình áp sát Nga, lập 'lá chắn thép', quyết không để tuyến viện trợ Ukraine bị đánh sập

Theo National Interest, Liên minh NATO sẽ tăng cường hiện diện không quân tại sườn phía đông châu Âu bằng cách triển khai các chiến đấu cơ tàng hình F-35A do Hà Lan và Na Uy vận hành tới Ba Lan từ cuối tháng 8. Các máy bay này sẽ nhận nhiệm vụ bảo vệ không phận NATO và tuyến đường vận chuyển viện trợ quân sự cho Ukraine, bắt đầu từ ngày 1/9 đến hết ngày 1/12.

Đây là một phần trong sứ mệnh “cảnh giới phản ứng nhanh”, trong đó các phi công và tiêm kích F-35 luôn trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu 24/7 để đánh chặn bất kỳ máy bay nào xâm phạm không phận hoặc đe dọa khu vực.

Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans nhấn mạnh: “Điều quan trọng là chúng tôi đóng góp vào việc bảo vệ lãnh thổ NATO và an ninh châu Âu bằng năng lực hiện đại nhất của mình. Triển khai F-35 tới Đông Âu không chỉ là để giám sát không phận, mà còn để bảo vệ vũ khí và trang bị đang được vận chuyển cho Ukraine".

F-35 đóng vai trò chủ chốt trong chiến lược răn đe Nga

Các máy bay F-35 Hà Lan và Na Uy sẽ hoạt động dưới quyền chỉ huy của Bộ Chỉ huy Tối cao Đồng minh NATO ở châu Âu (SHAPE). Việc hai quốc gia Bắc Âu đảm nhiệm nhiệm vụ này phản ánh vai trò tiên phong của họ trong việc vận hành dòng tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 hiện đại nhất của khối NATO.

Ông Brekelmans cho biết: “Với việc triển khai F-35 của chúng tôi, NATO có thể phản ứng nhanh chóng với các hành động vi phạm hoặc đe dọa xâm phạm không phận. Đây là cách để giữ mối đe dọa từ Nga trong tầm kiểm soát".

Ba Lan hiện đã nhận hai chiếc F-35 đầu tiên nhưng cả hai vẫn đang ở Mỹ phục vụ mục đích huấn luyện. Dự kiến từ năm 2026, Ba Lan sẽ tiếp nhận các tiêm kích F-35 về nước, và đến năm 2030 sẽ hoàn tất đợt bàn giao toàn bộ phi đội – được nước này đặt tên là “Husarz”, theo truyền thống kỵ binh cánh đại bàng nổi tiếng trong lịch sử.

Hà Lan, Na Uy, Đan Mạch – đối tác chủ lực của NATO ở Đông Âu

Đây không phải lần đầu F-35 Hà Lan được triển khai gần biên giới Nga. Năm 2023, nước này từng cử 8 chiếc F-35 đến hỗ trợ sứ mệnh tuần tra không phận Baltic, cũng từ căn cứ ở Ba Lan.

Tháng 12/2024, Hà Lan cũng triển khai tiêm kích F-35 tới Estonia – quốc gia không sở hữu máy bay chiến đấu – để tham gia huấn luyện “Triển khai Tác chiến Linh hoạt” (ACE). Dù Estonia không có kế hoạch mua F-35, sự hiện diện của máy bay này được đánh giá là “hiệu quả rõ rệt” trong nhiệm vụ răn đe Nga.

Hà Lan là quốc gia thứ hai sau Anh gia nhập chương trình tiêm kích F-35 của Mỹ. Từ năm 2013, họ bắt đầu chuyển đổi từ dòng F-16 sang F-35A, đạt năng lực tác chiến ban đầu (IOC) vào năm 2021 và năng lực chiến đấu toàn phần (FOC) vào năm 2024.

Na Uy cũng là đối tác đầu tiên hoàn tất toàn bộ chương trình F-35, với chiếc cuối cùng trong đơn hàng được bàn giao ngày 1/4/2025.

Hỗ trợ Ukraine bằng cả F-16 lẫn F-35

Ngoài các đợt triển khai F-35 trong khối NATO, Hà Lan còn tích cực hỗ trợ Ukraine bằng cách chuyển giao các tiêm kích F-16 đã ngừng sử dụng.

Đây là bước đi nhằm tăng cường năng lực phòng không và không chiến cho Kiev, trong bối cảnh Ukraine vẫn đang bị Nga tập kích bằng UAV và tên lửa gần như hàng đêm.

×