Sáng 3/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng áp lên nhiều quốc gia, trong đó Việt Nam chịu mức 46% – một con số khá cao. Tuy nhiên, theo các chuyên gia thuế, Việt Nam vẫn có nhiều điều kiện để giảm thiểu tác động từ chính sách này.

Minh bạch nền kinh tế

Ông Nguyễn Văn Phụng, nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) cho rằng, việc Mỹ áp thuế đối ứng 46% với Việt Nam là chủ đề nóng, được xã hội quan tâm rất nhiều trong những ngày qua.

Chính phủ đã và đang làm những việc có thể trong phạm vi, thẩm quyền của mình để đàm phán với Mỹ nhằm mang lại lợi ích cao nhất cho quốc gia. Đầu tiên là giải quyết vướng mắc chung cho nền kinh tế, sau đó là hỗ trợ các ngành hàng có thị trường chung.

Doanh nghiệp cũng như người dân đang kỳ vọng vào chuyến công tác của Chính phủ sẽ mang lại những kết quả tích cực như mong muốn.

Về vấn đề kinh tế, chúng ta nghĩ đến lợi ích quốc gia, tuy nhiên vẫn phải tính đến những lợi ích cho đối tác. Quan hệ bền vững nhất vẫn là đôi bên cùng có lợi. Đã đến lúc Việt Nam phải hướng đến một nền kinh tế lâu dài và ổn định. Để làm được điều đó, trước tiên chúng ta phải bảo đảm nền kinh tế minh bạch.

Theo ông Phụng, các doanh nghiệp cũng phải đi đúng theo định hướng của Đảng và Nhà nước. Không thể có chuyện doanh nghiệp nào mạnh, có lợi thế về ngành hàng thì lại đi giành thị phần xuất khẩu với doanh nghiệp khác.

“Chúng ta hãy nhìn vào kim ngạch xuất khẩu, lâu nay những doanh nghiệp nào xuất khẩu vào Mỹ nhiều thì được lợi nhiều, hơn những doanh nghiệp xuất khẩu ít. Chính vì vậy, không thể vì một số doanh nghiệp xuất khẩu nhiều vào Mỹ mà ta lại hy sinh quyền lợi của các đối tượng khác trong xã hội, chúng ta phải đánh giá công bằng như vậy,” ông Phụng chia sẻ.

Theo ông Phụng, cần phải có sự vào cuộc của nhiều cơ quan, đơn vị, cụ thể như: đối với Chính phủ phải làm gì, đối với các Hiệp hội ngành hàng phải làm gì, đối với các cơ quan quản lý Nhà nước phải làm gì, đối với doanh nghiệp phải làm gì và đối với người dân phải làm gì...

Trước hết, đối với người dân, ông Phụng cho rằng người dân không ai mong muốn bị đánh thuế cao, hàng hóa làm ra không xuất đi được.

Một số ý kiến cho rằng Việt Nam giảm thuế nhập khẩu hàng từ Mỹ để người dân được hưởng lợi, để hàng Mỹ có thể bán được nhiều hơn. Nhưng cần phải xem người dân có dùng hàng hóa đó không. Không phải đơn thuần Việt Nam hạ thuế đánh vào hàng hóa của Mỹ là Mỹ sẽ thích Việt Nam. Cái khó là chúng ta phải tính đến việc giảm thuế sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất trong nước có cùng mặt hàng, đặc biệt đối với nông sản, chúng ta cần cân nhắc kỹ càng...

Hiện Chính phủ đã và đang tích cực giải quyết các vấn đề liên quan đến thuế. Chúng ta đang giải thích, thuyết phục rằng cách tính thuế của họ có thể là chưa công bằng đối với Việt Nam.

Làm rõ xuất xứ và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Chính phủ một mặt phải làm hai việc: một là đàm phán với đối tác để có thể thỏa thuận được mức có lợi cho cả hai bên.

Thứ hai, bản thân Chính phủ cũng phải có quy định làm thế nào để các doanh nghiệp của chúng ta minh bạch rõ ràng về xuất xứ hàng hóa, vì vấn đề xuất xứ hàng hóa lâu nay ít được các Hiệp hội, ngành hàng và các doanh nghiệp quan tâm.

Theo ông Phụng, hàng hóa có xuất xứ "Made in Vietnam" thì người ta có thể yên tâm. Việt Nam phải làm thế nào đó để chứng minh cho Mỹ thấy rằng hàng hóa là do Việt Nam sản xuất chứ không phải nhập từ nước ngoài. Vì vậy, ông Phụng đề nghị cần phải có quy định rõ ràng trong pháp luật cũng như trong công tác quản lý để làm sao tránh tình trạng các doanh nghiệp trong nước lợi dụng cơ chế, lợi dụng sự thông thoáng, lợi dụng Hiệp định của nước nhà để nhập hàng từ nước thứ ba và đưa sang Mỹ để bán. Cuối cùng, lợi thì người ta được hưởng, nhưng lại thiệt hại cho nền kinh tế và các ngành hàng khác.

Thứ ba, nhà nước đã và đang tạo môi trường kinh doanh để doanh nghiệp đẩy mạnh việc nâng cao tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất và kinh doanh.

Thứ tư, cần phải mở rộng xúc tiến thương mại sang các thị trường khác, cần phải đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để tránh lệ thuộc vào thị trường Mỹ. Các cơ quan thương vụ, các đại diện thương mại Việt Nam tại các cơ quan ngoại giao ở nước ngoài cần tăng cường trao đổi thông tin cũng như xúc tiến thương mại để Việt Nam quảng bá các sản phẩm ra nhiều nước.

Về vai trò của các Hiệp hội, ngành hàng

ông Phụng cho rằng, quan hệ liên kết giữa các hiệp hội với các doanh nghiệp trong hiệp hội cần phải xem xét lại.

Hiện nay chúng ta chưa có một tiêu chuẩn chung, doanh nghiệp nào mạnh thì doanh nghiệp đó làm. Do vậy, các Hiệp hội cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động cũng như liên kết trong Hiệp hội để bảo đảm các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh lành mạnh với nhau, cần phối hợp hài hòa trong kinh doanh vì lợi ích chung.

Trong giai đoạn hiện tại, trong quá trình sắp xếp lại các tỉnh thành, Bộ ngành, sự phối hợp của các cơ quan liên quan chưa được nhịp nhàng, chưa đồng bộ. Đây là việc của đất nước, không phải việc riêng của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính mà các cơ quan quản lý Nhà nước, các Bộ ngành cần phải vào cuộc, cần có tiếng nói chung để bảo đảm quyền lợi quốc gia.

Vấn đề cuối cùng và lâu dài nhất

ông Phụng cho rằng các doanh nghiệp cần tăng cường nâng cao chất lượng hàng hóa, cần quan tâm đến việc đầu tư khoa học và công nghệ theo tinh thần Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, áp dụng công nghệ hiện đại cũng như tăng cường liên kết để giảm giá thành, giảm chi phí lưu thông. Bởi, khi giảm được giá thành, giảm chi phí lưu thông thì thuế có tăng cao, hàng hóa Việt Nam vẫn có cơ hội cạnh tranh.

“Việt Nam cũng cần phải nhìn lại con số, chúng ta đang xuất siêu với con số rất lớn, phải xem trong số xuất siêu đó thực lực của chúng ta là bao nhiêu hay là chỉ nhập về gia công, chế biến không được sâu. Chúng ta phải làm rõ giá trị gia tăng trong đó là bao nhiêu, từ đó mới có những giải pháp phù hợp,” theo ông Phụng.

×