Biến đặc sản thành tiền, mở cửa thị trường lớn

Kim Bôi có lợi thế về đất đai, khí hậu và đặc biệt là những sản phẩm nông sản đặc trưng là thế mạnh địa phương. Nhưng làm thế nào để những tiềm năng ấy không chỉ dừng lại ở mức tự cung tự cấp hay bán với giá rẻ qua thương lái, mà phải trở thành những sản phẩm có giá trị cao, có thương hiệu, vươn ra thị trường lớn. Đó là bài toán mà cấp ủy, chính quyền và người dân huyện Kim Bôi đã cùng nhau "giải" trong suốt thời gian qua.

Huyện đã rà soát, đánh giá kỹ lưỡng và quyết định tập trung vào việc xây dựng thương hiệu cho những sản phẩm thế mạnh của địa phương như: Mật ong rừng Hợp Tiến, nước khoáng thiên nhiên Kim Bôi, cam Mường Động, bưởi Diễn Đú Sáng, bưởi da xanh Nam Thượng,... thành các sản phẩm OCOP.

Việc được công nhận sản phẩm OCOP mở ra cơ hội lớn, được người tiêu dùng tin tưởng hơn, giá bán ổn định và cao hơn. Người nông dân khi sản phẩm làm ra được công nhận, được thị trường đón nhận càng thêm phấn khởi, thêm động lực để đầu tư, sản xuất bài bản, chất lượng hơn.

Không dừng lại ở thị trường trong nước, huyện Kim Bôi còn ấp ủ giấc mơ đưa nông sản đặc trưng của địa phương “xuất ngoại”. Để làm được điều này, việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe là điều bắt buộc. Huyện đã và đang tích cực hỗ trợ người dân, các Hợp tác xã áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến như VietGAP, ISO, thậm chí là GlobalGAP.

Năm 2024, huyện Kim Bôi tiếp tục duy trì 233ha diện tích cây trồng và số lượng lớn đàn gà, sản lượng mật ong đạt các chứng nhận VietGAP, ISO, GlobalGAP. Đây là sự kiên trì, không ngừng nghỉ trong việc nâng cao chất lượng.

Đáng mừng hơn, huyện đã hỗ trợ cấp mới 5 mã vùng trồng nội địa cho các vùng sản xuất cam, bưởi, thanh long tại các xã Hùng Sơn, Đông Bắc, Hợp Tiến, Vĩnh Tiến. Điều này giúp minh bạch nguồn gốc, truy xuất được sản phẩm, tăng niềm tin cho người tiêu dùng.

Tham vọng hơn, đó là khi huyện Kim Bôi đã mạnh dạn đề nghị cấp mã vùng xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, New Zealand cho sản phẩm bưởi Mường Động. Đây là một bước đi chiến lược, nếu thành công sẽ mở ra cánh cửa cực kỳ rộng lớn cho nông sản Kim Bôi, mang lại giá trị kinh tế đột phá.

Song song với đó, huyện cũng tiếp tục duy trì 33,9ha mã vùng trồng xuất khẩu sang Úc, Trung Quốc và mã vùng trồng nội địa đối với bưởi ở Tú Sơn, Nam Thượng, nhãn ở Xuân Thủy.

"Bắt tay" sản xuất, xóa nỗi lo đầu ra

Để nông dân không còn cảnh “được mùa mất giá”, huyện Kim Bôi đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng các chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Đây giống như việc bắc những cây cầu vững chắc, nối liền người nông dân với Hợp tác xã, với doanh nghiệp, tạo thành một liên minh cùng có lợi.

Nhiều chuỗi liên kết đã được hình thành và nhân rộng trên địa bàn huyện, mang lại hiệu quả rõ rệt. Có thể kể đến chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ ớt chỉ địa quy mô 9ha tại các xã Đú Sáng, Bình Sơn, Hợp Tiến – nơi ớt làm ra được bao tiêu với giá thỏa thuận, giúp nông dân yên tâm đầu tư thâm canh. Chuỗi sản xuất, tiêu thụ rau an toàn tại các xã Bình Sơn, Đú Sáng cung cấp nguồn rau sạch cho thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm. Chuỗi liên kết trồng khoai tây vụ đông phục vụ chế biến tại các xã Sào Báy, Xuân Thủy mở ra hướng đi mới cho cây vụ đông, đảm bảo đầu ra ổn định...

Trong các chuỗi liên kết này, doanh nghiệp đóng vai trò định hướng thị trường, cung cấp giống, vật tư, kỹ thuật và quan trọng nhất là bao tiêu sản phẩm. Hợp tác xã là cầu nối, tập hợp nông dân, quản lý quy trình sản xuất theo yêu cầu của doanh nghiệp. Còn nông dân là người trực tiếp sản xuất, làm ra sản phẩm theo đúng quy trình. Mô hình này giúp giảm thiểu rủi ro cho bà con, đảm bảo đầu ra, giá cả ổn định, từ đó tăng đáng kể thu nhập trên cùng đơn vị diện tích canh tác.

Những nỗ lực đã bắt đầu gặt hái được những "trái ngọt" đầu tiên. Đến nay, toàn huyện Kim Bôi đã có 8 sản phẩm được chứng nhận OCOP, trong đó có 6 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao và 2 sản phẩm xuất sắc đạt 4 sao. Đây là minh chứng cho chất lượng và tiềm năng của nông sản, sản phẩm địa phương. Việc "gắn sao" OCOP không chỉ là danh hiệu, mà nó trực tiếp giúp sản phẩm tiếp cận được nhiều kênh phân phối hơn, được người tiêu dùng tin tưởng hơn, kéo theo giá bán và thu nhập của người sản xuất tăng lên.

Không chỉ cây trồng, ngành chăn nuôi cũng được chú trọng phát triển bền vững. Huyện phối hợp chặt chẽ với Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản để kiểm tra, thẩm định và hỗ trợ bà con đạt các chứng nhận tiêu chuẩn. Điển hình là việc hỗ trợ 35.000 con gà và trên 11 triệu trứng gà đề nghị công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Chăn nuôi an toàn theo chuẩn VietGAP giúp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao giá trị sản phẩm chăn nuôi, tạo dựng thương hiệu và giúp bà con tiếp cận được các thị trường tiêu thụ lớn hơn, tránh phụ thuộc vào thương lái nhỏ lẻ, từ đó tăng thu nhập.

Làng quê "thay da đổi thịt"

Để thấy rõ hơn hiệu quả của những nỗ lực nâng cao thu nhập, có thể nhắc đến xã Nam Thượng - một điển hình cho thấy sự "thay da đổi thịt" nhờ kiên trì thực hiện tiêu chí này.

Ông Bùi Văn Toán, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Thượng, cho biết: "Chúng tôi luôn bám sát nghị quyết của Đảng ủy, HĐND xã, cụ thể hóa thành kế hoạch phát triển kinh tế. Tập trung vào các mô hình hiệu quả như trồng bí, rau các loại, cây ăn quả có múi, phát triển mạnh chăn nuôi trâu, bò, gà thả vườn… Khuyến khích dịch vụ nông thôn, tiểu thủ công nghiệp, đầu tư máy móc phục vụ sản xuất.

Hoạt động kinh doanh buôn bán được mở rộng để cung cấp hàng hóa thiết yếu cho nhân dân, tạo việc làm cho người lao động, từng bước hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao ở địa phương.

Xã tập trung chỉ đạo tổ chức sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, thu nhập được nâng lên rõ rệt.

Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 60,58 triệu đồng, một con số đáng khích lệ. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống chỉ còn 7,89%".

Ông Đinh Tất Thắng, Trưởng phòng Nông Nghiệp và Môi trường huyện Kim Bôi, nhấn mạnh: "Chúng ta làm nông thôn mới là vì người dân, để người dân hưởng thụ. Cái đích đến là làm cho cuộc sống người dân ngày càng đủ đầy hơn. Tiêu chí thu nhập không chỉ đơn thuần là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bà con mà còn đóng vai trò như một "đòn bẩy", tạo động lực kéo theo hàng loạt các tiêu chí khác cùng về đích.

Thu nhập cao hơn, bà con có điều kiện đóng góp xây dựng hạ tầng, có ý thức hơn trong bảo vệ môi trường vì họ thấy rõ lợi ích lâu dài; có tiền đầu tư vào giáo dục, y tế... Tất cả các tiêu chí khác của nông thôn mới đều ít nhiều chịu sự tác động tích cực từ việc nâng cao thu nhập. Do vậy, huyện Kim Bôi luôn chú trọng nâng cao thu nhập cho người dân để xây dựng nông thôn mới đi vào thực chất, trong đó, xác định nông nghiệp vẫn là chủ đạo trong phát triển kinh tế”.

Với sự nỗ lực đồng bộ, "cầm tay chỉ việc" từ huyện đến xã, đến nay, Kim Bôi đã có 7 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đáng chú ý, 2 xã đặt mục tiêu về đích nông thôn mới trong năm 2024 đều đã hoàn thành tiêu chí quan trọng hàng đầu - tiêu chí thu nhập.

×