Bình luận
0
Từ Minh Mạng, qua Thiệu Trị rồi đến Tự Đức là một sự phát triển “chất thi sĩ” trong hoàng tộc của nhà Nguyễn và đặc biệt là với vua Tự Đức. Ông có thể xứng danh là nhà thơ vì sở thích, năng khiếu và sự nghiệp văn chương. Phải chăng đó là gien di truyền từ đời “ông” tới đời “cháu”. Vì thế cho nên có người đời sau trách vua Tự Đức suốt 36 năm ngự trị ngai vàng chỉ biết tập trung nhiều thời gian và công sức vào việc xướng họa thơ văn.
Trong những lúc thư nhàn, vua Tự Đức thường say mê đàm luận văn chương với các vị “quan thơ”. Và cho đến ngày nay, những giai thoại về thơ có liên quan đến vua Tự Đức vẫn còn được người dân trong kinh thành Huế lưu truyền, trong đó có giai thoại về Nguyễn Hàm Ninh, người làm thơ hay, đối đáp chuẩn, nhưng lại bị vua Tự Đức đánh đòn.
Ảnh minh họa.
Chuyện kể lại rằng: Một hôm, vua Tự Đức mở tiệc chiêu đãi hàng trăm quan văn võ triều đình. Lúc nhà vua vừa ăn, vừa nói chuyện thơ phú rôm rả thì bỗng nhiên lại nhăn nhó kêu lên:
- Trẫm cắn phải lưỡi đau quá! Các khanh hãy lấy đó làm đề tài sáng tác một bài thơ để trẫm và mọi người cùng thưởng ngoạn. Ai làm nhanh và hay nhất thì được trẫm ban thưởng.
Nghe nhà vua nói vậy, các quan cùng tuân mệnh và không khí bữa tiệc trầm hẳn trong miên man suy nghĩ... Một lát sau, thủ khoa Nguyễn Hàm Ninh - vốn là người hay chữ, giỏi ứng đối nhanh và có tài thơ phú đứng dậy xin phép được dâng đọc bài thơ tứ tuyệt chữ Hán mà ông vừa làm xong. Vua cho phép, tất cả các quan cùng lắng nghe ông thủ khoa lấy giọng đọc bài thơ:
Sinh ngã chi sơ, nhĩ vị sinh;
Nhĩ sinh vi hậu, ngã vi huynh.
Đồng thời cộng hưởng trân cam vị;
Hà nhẫn tương vong cốt nhục tình.
Ta ra đời trước, chú chưa sinh;
Chú phận làm em, ta làm anh.
Ngọt bùi chẳng nghĩ cùng chung hưởng;
Cốt nhục mà sao nỡ đứt tình.
Nguyễn Hàm Ninh vừa đọc xong bài thơ, cả vua Tự Đức và các quan tham dự bữa tiệc đều vỗ tay khen bài thơ thật hay. Thực hiện lời hứa, Tự Đức ngậm đắng nuốt cay vì nghĩa bóng của bài thơ, thưởng cho mỗi câu thơ một lạng vàng. Nhưng ngay sau đó nhà vua cũng phán:
- Lời thơ rất tuyệt nhưng ý thơ rất ác (ám chỉ việc vua Tự Đức đã ra lệnh giết chết thái tử Hồng Bảo là anh cùng cha khác mẹ với mình) nên phải chịu phạt, mỗi câu thơ bị đánh một roi.
Thế là, làm một bài thơ hay, quá sát với hoàn cảnh của nhà vua, Nguyễn Hàm Ninh được nhận thưởng 4 lạng vàng và cũng phải chịu 4 roi quắn đít...
Lời bàn:
Từ xưa cho tới nay, “răng cắn lưỡi” là một chuyện thường tình đối với mỗi người và trong suốt cuộc đời, ai mà chẳng có nhiều lần bị răng cắn vào lưỡi? Nhưng chuyện này đối với vua Tự Đức và vị quan đương thời Nguyễn Hàm Ninh đã trở thành một giai thoại văn chương thú vị, sâu sắc và thâm thúy. Riêng với vua Tự Đức còn được thêm bài học nhớ đời. Văn thơ hay là điều đáng nể phục, nhưng sử dụng đúng nơi, đúng chỗ thì nó sẽ có tác dụng lớn lao, còn ngược lại thì nó sẽ hại chính mình và trường hợp của vua Tự Đức trong giai thoại trên là một minh chứng.
Dân gian có câu: Sự thật mất lòng, là vậy. Nguyễn Hàm Ninh đã thể hiện rõ tài năng của mình trong việc ứng đối văn chương và mô tả hoàn cảnh, sự vật và hiện tượng một cách chính xác, tinh tế. Nhưng vì thơ của ông quá hay, quá đúng với thực tiễn nên phải chịu đòn đau. Có tiếc là tiếc cho Nguyễn Hàm Ninh không hiểu hết quyền uy của kẻ làm vua. Ngay cả lúc đó nếu vua Tự Đức bảo ông chết thì ông cũng phải chết, cho nên việc ông bị đòn cũng là còn may. Thần thiêng nhờ bộ hạ, nhưng nếu cư xử với thuộc hạ như vua Tự Đức thì còn có ai dám làm quan để ông ta được làm vua?
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Chị đồng nghiệp đã làm thử lời khuyên của tôi.
Chia sẻ
Chủ tịch Đà Nẵng có chỉ đạo "nóng" sau vụ xe khách biển 43 gây tai nạn làm 10 người chết ở Hà Tĩnh, thông tin vừa được UBND TP Đà Nẵng cho hay.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 tháng Âm lịch trải qua nhiều khó khăn, thiệt thòi, tuổi trẻ phải bươn chải, không có điểm tựa vững chắc nhưng về già lại "vững như bàn thạch".
Chia sẻ
Giáo sư Glenn Diesen nhắc lại rằng cựu Tổng thống Nga Yeltsin từng cảnh báo rằng Nga sẽ không chấp nhận sự bá quyền toàn cầu của phương Tây.
Chia sẻ
Ngày 4/8, đại diện Đội tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 6, phòng 6, Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an) cho biết, đã tiếp nhận thông tin của người dân phản ánh về xe khách giường nằm có dấu hiệu vi phạm giao thông trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, qua địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Cơ quan công an khởi tố ông Nguyễn Quang Vinh Bình- nguyên Chi cục trưởng và ông Võ Giang- Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP.Huế.
Chia sẻ
Chiều 4/8, nhạc sĩ, ca sĩ, đại úy Hoàng Hồng Ngọc tổ chức họp báo giới thiệu về liveshow “Bông hoa ánh thép” kỷ niệm 15 năm trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật.
Chia sẻ
Trả lời PV Dân Việt, cựu trưởng ban trọng tài Dương Văn Hiền cho biết: "Tôi khá bất ngờ về trường hợp của trọng tài Trần Đình Thịnh, cách đây khoảng vài tháng anh Thịnh thường mất ngủ vào ban đêm, đó có thể là nguyên nhân".
Chia sẻ
Vụ tai nạn thương tâm xảy ra tại địa bàn xã Định Hóa, tỉnh Ninh Bình khiến một người đàn ông tử vong tại chỗ.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa cho biết, Đặc phái viên của ông – Steve Witkoff – dự kiến sẽ tới Nga vào cuối tuần này để thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn cho cuộc chiến Ukraine. Đây được cho là "cơ hội cuối cùng" của Nga.
Chia sẻ
Bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế đã xuyên đêm vào TP.Hồ Chí Minh lấy quả tim của người hiến đưa về Huế ghép thành công cho bệnh nhân 56 tuổi.
Chia sẻ
VIC gây sốc với giao dịch thỏa thuận hơn 9.800 tỷ đồng, góp hơn 6 điểm cho VN-Index. Cổ phiếu bất động sản đồng loạt bật tăng, nhóm ngành dẫn sóng với 6 mã kịch trần.
Chia sẻ
Trương Lỗ là cháu đời thứ 10 của Trương Lương thời Tây Hán, vào cuối thời Đông Hán, ông đã tấn công và giết chết Thái Thú của Hán Trung, một bộ phận khác của Tư Mã Trương Tú sau khi ly khai Hán Trung gần 30 năm, tại sao cuối cùng ông ta lại đầu hàng Tào Tháo?
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại Hà Nội, Cục Thể dục Thể thao Việt Nam, Báo Tiền Phong và Hiệp hội Golf Việt Nam (VGA) đã phối hợp tổ chức họp báo công bố Giải vô địch Golf Quốc gia 2025 Cúp VinFast - Gia Lai.
Chia sẻ
Tình trạng ô tô hàng 2, hàng 3 chiếm dụng lòng đường Nguyễn Xiển (đoạn trước khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ, phường Định Công, Hà Nội) không chỉ tái diễn mà còn ngày một nghiêm trọng. Bất chấp nhiều lần báo chí phản ánh, những hàng xe ô tô vẫn "dàn trận" chiếm dụng nhiều làn đường, thách thức sự kiên nhẫn của người dân và hiệu quả quản lý của cơ quan chức năng.
Chia sẻ
Vadim Nguyễn là tân binh Việt kiều của CLB SHB Đà Nẵng ở mùa giải 2025/2026. Cầu thủ sinh năm 2005 đến từ Nga, mang 2 quốc tịch và cùng công ty quản lý với thủ môn Đặng Văn Lâm.
Chia sẻ
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh Fox News, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller, một trong những trợ lý thân cận nhất của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ cáo buộc Ấn Độ đang gián tiếp tài trợ cho cuộc chiến của Nga tại Ukraine thông qua việc mua dầu từ Moscow.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định tài xế ô tô con có hành vi giật chìa khóa trên đường Vành đai 3 là ông B.T.S. (SN 1977, quê Thanh Hóa).
Chia sẻ
20 doanh nghiệp bất động sản tư nhân đã nộp hơn 63.200 tỷ đồng vào ngân sách năm 2024, tăng 60% so với năm trước. Vinhomes, BIM Group, Nam Long… tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu.
Chia sẻ
4 con giáp có mọi thứ thuận lợi trong nửa đầu tháng 6 nhuận Âm lịch, họ được bạn bè giúp đỡ, sự nghiệp vững mạnh, không lo thiếu tiền tiêu
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại phường Phan Thiết, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức công bố các quyết định của Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng về việc thanh tra đối với các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn động kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Vệ Thanh được xem là một trong các đại danh tướng trong lịch sử phong kiến Trung Quốc cùng với Bạch Khởi, Hàn Tín, Lý Tĩnh, Nhạc Phi và Từ Đạt, do có công đánh quân rợ phía bắc mở rộng bờ cõi cho nhà Hán và là tấm gương sáng cho các tướng lĩnh đời sau.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình trực tiếp đến Đồng Nai kiểm tra thực tế 2 dự án lớn, mở đầu cho quá trình tháo gỡ khó khăn các dự án tồn đọng đang kéo dài và làm nghẽn dòng chảy phát triển của địa phương.
Chia sẻ
Ban Bí thư đã bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Điều lệ của Ban Tổ chức Trung ương giữ chức Phó trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
Chia sẻ
Những ngày gần đây, nền nhiệt tại Hà Nội khoảng 50 độ C, nắng nóng gay gắt, oi bức khiến nhiều người dân Thủ đô đổ về các bãi tắm tự phát trên sông Hồng, hồ Tây để giải nhiệt.
Chia sẻ
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh, Tổng thống Nga Putin liên tục không loại trừ khả năng tổ chức một cuộc gặp như vậy. Ông cũng nhấn mạnh "không có người chiến thắng trong chiến tranh hạt nhân"
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng bắt đối tượng truy nã nguy hiểm Lý Văn Sang khi đối tượng lẩn trốn lên bãi vàng, thông tin vừa được Công an TP Đà Nẵng cung cấp.
Chia sẻ
Vườn quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo, thuộc TP Hồ Chí Minh (trước sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TPHCM, Côn Đảo là huyện đảo của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũ), từ lâu đã được biết đến là một trong những địa điểm sinh sản quan trọng bậc nhất của rùa biển tại Việt Nam, chiếm tới 90% số lượng rùa về đẻ trứng trên cả nước.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định chia tay 2 ngoại binh; Franco Baresi phẫu thuật thành công; Ronaldo không mang điện thoại vào phòng ngủ; diễn viên người Mỹ bị nhiều ngôi sao Premier League gạ gẫm; Betis muốn tiếp tục mượn Antony.
Chia sẻ
Theo Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo, dự kiến bảng lương giáo viên tiểu học 2026 tăng cao.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
N.N 
