Sáng ngày 24/6, trao đổi với PV Dân Việt, TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, đơn vị đang dự thảo Nghị quyết của Đảng uỷ Bộ trong việc chấn chỉnh công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần sau vụ việc khởi tố 36 lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần Trung ương.

Theo TS Hà Anh Đức, việc này nhằm thể hiện rõ quan điểm xác định mục tiêu, đưa ra nhiệm vụ giải pháp trong việc chấn chỉnh tình trạng xảy ra trước trước một số vụ việc nghiêm trọng trong lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần thời gian gần đây. Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị y tế khẩn trương siết chặt quản lý, không để bị lợi dụng, trốn tránh trách nhiệm hình sự.

Cục trưởng Cục Trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cũng thông tin thêm, hiện đơn vị đang chờ Bộ Y tế cho ý kiến cụ thể sau đó sẽ thông tin.

Trước đó một tuần, Bộ Y tế đã gửi văn bản đến các Bệnh viện tâm thần, Viện, Trung tâm pháp y tâm thần các khu vực, các bệnh viện, Sở Y tế tỉnh, thành trực thuộc Trung ương... về tăng cường quản lý, trong lĩnh vực giám định pháp y, giám định tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần.

Theo Bộ Y tế, thời gian gần đây, liên quan đến lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần đã xảy ra một số vụ việc như đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý trong các cơ sở giám định và bắt buộc chữa bệnh, làm giả bệnh án tâm thần,… gây bức xúc trong xã hội.

Để công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần và điều trị bắt buộc chữa bệnh tâm thần triển khai chặt chẽ, đúng quy định, bảo đảm đáp ứng yêu cầu của cơ quan tố tụng, đánh giá đúng tình trạng bệnh của đối tượng giám định, không để xảy ra các hành vi tiêu cực, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị thực hiện ngay một số nội dung cụ thể.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh, thứ nhất, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 07/CT-BYT ngày 9/9/2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc tăng cường công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh. Người đứng đầu đơn vị phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra sai phạm.

Thứ 2, tiếp nhận trưng cầu, yêu cầu của cơ quan tố tụng, các tổ chức, cá nhân và thực hiện giám định phải đảm bảo khách quan, trung thực, chính xác, đúng quy trình, đúng quy định của Luật Giám định tư pháp, Thông tư của Bộ Y tế về việc ban hành quy trình giám định pháp y tâm thần và Biểu mẫu sử dụng trong giám định pháp y tâm thần, Thông tư của Bộ Y tế quy định quy trình, thành phần hồ sơ, biểu mẫu, thời hạn, nhân lực thực hiện và chế độ lưu trữ hồ sơ giám định pháp y và các văn bản có liên quan.

Thứ 3, giám định viên phải đáp ứng các tiêu chuẩn quy định tại Thông tư của Bộ Y tế “Quy định tiêu chuẩn, hồ sơ, thủ tục bổ nhiệm, cấp thẻ, miễn nhiệm, thu hồi thẻ giám định viên pháp y và giám định viên pháp y tâm thần”.

Thứ 4, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan chuyên môn trên địa bàn, chủ động triển khai ký hợp đồng, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị y tế thực hiện khám chuyên khoa, khám cận lâm sàng cho các đối tượng trên cơ sở hiệu quả, tiết kiệm, tránh lãng phí; tăng cường trao đổi thông tin với cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát về tình hình, kết quả giám định theo quyết định trưng cầu; chỉ tiếp nhận giám định khi có đầy đủ hồ sơ theo quy định; chỉ bàn giao kết luận giám định, đối tượng giám định cho các nhân, tổ chức theo đúng quy định.

Thứ 5, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của đơn vị theo quy định, kịp thời phát hiện các sai phạm và xử lý theo thẩm quyền (nếu có); có hình thức khen thưởng đối với các tổ chức, cá nhân trong cơ quan, đơn vị khi thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công.

Thứ 6, đối với các cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần phải thực hiện nghiêm quy định tại Nghị định của Chính phủ quy định việc thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh và các hướng dẫn chuyên môn, các quy định của Bộ Y tế liên quan đến bắt buộc chữa bệnh.

Đảm bảo đầy đủ hồ sơ khi tiếp nhận; rà soát, cập nhật bổ sung quy trình nội bộ, quy chế liên quan đến chuyên môn điều trị tâm thần tại đơn vị; chủ động ký hợp đồng với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn; tăng cường hội chẩn viện, liên viện (nếu cần) để đình chỉ bắt buộc chữa bệnh theo quy định; xây dựng bảng kiểm việc thực hiện các quy trình quản lý, điều trị tại đơn vị.

Thực hiện nghiêm quy định về quản lý người bệnh bắt buộc chữa bệnh, không để người bệnh tự ý ra khỏi cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần hoặc bỏ trốn, đảm bảo 3 lớp cửa, camera giám sát, xây dựng quy trình quản lý chặt chẽ việc thăm gặp và mang đồ dùng cá nhân vào cơ sở bắt buộc chữa bệnh tâm thần. Tăng cường lực lượng bảo vệ, khi xảy ra vụ việc làm mất trật tự, an ninh, an toàn tại cơ sở điều trị bắt buộc chữa bệnh phải báo ngay cho cơ quan công an trên địa bàn để phối hợp giải quyết.

Thứ 7, các bệnh viện tâm thần, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có phạm vi hoạt động chuyên môn về tâm thần cần cấp bản tóm tắt bệnh án, cấp giấy khám sức khoẻ (có nội dung về tình trạng tâm thần) phải tuân thủ chặt chẽ đúng quy định về chuyên môn chẩn đoán, điều trị, quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh, đúng mẫu và đúng các quy định tại các văn bản có liên quan.

Không thực hiện cấp giấy chứng nhận sức khoẻ tâm thần hoặc giấy khám sức khoẻ tâm thần theo mẫu đơn vị tự thiết kế. Không tổ chức khám sức khoẻ có nội dung xác nhận về tình trạng tâm thần nếu chưa thực hiện tự công bố cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đủ điều kiện khám sức khoẻ theo quy định của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khám bệnh, chữa bệnh.

Thủ trưởng các đơn vị; các tập thể, cá nhân có liên quan phải hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu để xảy ra việc cấp các giấy tờ trên không đúng quy định, tạo điều kiện cho các đối tượng lợi dụng các giấy tờ này để được các cơ quan tố tụng cho bị can, bị án đi giám định tâm thần nhằm trốn tránh hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi phạm tội.

Thứ 8, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Y tế các Bộ, ngành chỉ đạo các trung tâm pháp y, các bệnh viện tâm thần, phòng khám chuyên khoa tâm thần thuộc thẩm quyền quản lý thực hiện nghiêm các nội dung trên.

Liên quan đến vụ án tàng trữ trái phép chất ma túy, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại Viện Pháp y tâm thần trung ương, đến nay Cơ quan cảnh sát điều tra đã triệu tập 90 nghi phạm, người liên quan.

Đồng thời cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố và áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 40 người. Trong đó có 36 bị can là lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần trung ương, hai bị can là bệnh nhân đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc.

Đáng chú ý, trong số này có ông Trần Văn Trường - viện trưởng Viện Pháp y tâm thần trung ương, bà Đặng Thị Hòa - vợ ông Trường, ông Lâm Văn Thành - viện phó, ông Dương Văn Biết - trưởng khoa giám định - phó phòng kế hoạch tổng hợp, Nguyễn Thị Thu Hoài - phó phòng tổ chức, Đỗ Khắc Doanh - phó khoa phụ trách khoa nam.

Ngoài ra còn nhiều bác sĩ, điều dưỡng, cán bộ phòng kế hoạch tổng hợp, bảo vệ cũng bị khởi tố.

Quá trình điều tra, công an xác định năm 2016, sau khi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Nguyễn Thị Mai Anh (trú Thanh Xuân, Hà Nội) bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần trung ương.

Tại đây, Mai Anh đã cấu kết với các cán bộ, giám định viên của Viện Pháp y tâm thần trung ương để được ra ngoài. Năm 2020, Mai Anh tiếp tục phạm tội làm giả con dấu, sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức và tiếp tục được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Năm 2023, Mai Anh tiếp tục phạm tội gây rối trật tự công cộng (cùng với chồng là Lê Văn Đông). Sau đó cả hai vợ chồng Mai Anh đều bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần trung ương.

Trong thời gian bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần trung ương, Mai Anh đã hối lộ các lãnh đạo, nhân viên của viện để mỗi người được bố trí một phòng riêng, có điều hòa và các thiết bị âm thanh để tổ chức ăn chơi, thậm chí sử dụng ma túy tại viện và được ra ngoài.

Vợ chồng Mai Anh thường xuyên đi ra ngoài, thậm chí đi du lịch, nghỉ mát và mời cả khoa ở viện pháp y đi cùng.

Mai Anh đã dắt mối, đặt vấn đề với lãnh đạo viện pháp y để lo "chạy" kết luận giám định tâm thần cho các bị can khác.

Một số trường hợp Mai Anh nhận hàng tỉ đồng, sau đó chuyển cho Trần Văn Trường - nguyên viện trưởng - vài trăm triệu. Trường nhận và chia cho các thành viên hội đồng giám định.

Sau khi nhận tiền, các giám định viên viết thêm vào hồ sơ bệnh án các biểu hiện của bệnh tâm thần hoặc viết không đúng về tình trạng bệnh, để có kết luận phù hợp so với hồ sơ bệnh.

Mai Anh đã chuyển rất nhiều tiền và nhiều trường hợp cho Trần Văn Trường để lo "chạy" kết luận giám định.

Ngoài ra Mai Anh còn móc nối với nhân viên khoa giám định, phòng kế hoạch tổng hợp để nắm thông tin gia đình các bị can đến giám định, nhằm đặt vấn đề "chạy" kết luận giám định, hưởng lợi hàng tỉ đồng từ việc làm trên.

×