Tỉnh Tây Ninh mới: Những giá trị ẩm thực - du lịch vốn có sẽ lan tỏa, trở thành trụ cột trong chiến lược phát triển bản sắc và thu hút du khách

Từ những cánh đồng lúa ven đô TP.HCM đến vùng đất thốt nốt trải dài dọc biên giới Campuchia, Tây Ninh và Long An từng tồn tại như hai thực thể tách biệt - mỗi nơi mang một cấu trúc phát triển riêng, một nền văn hóa địa phương riêng biệt.

Nhưng từ tháng 7/2025, ranh giới hành chính giữa hai tỉnh chính thức được xóa bỏ. Theo Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, tỉnh Tây Ninh mới ra đời, trở thành một trong 23 đơn vị được hình thành sau cuộc cải tổ hành chính quy mô toàn quốc.

Với dân số hơn 3,25 triệu người và diện tích 8.536,44km², tỉnh Tây Ninh mới không chỉ mở rộng về quy mô mà còn đan xen thêm nhiều tầng kết nối: giữa vùng đất thấp Đồng Tháp Mười và những dải đồi gò giáp biên giới, giữa hệ sinh thái nông nghiệp truyền thống và các khu công nghiệp hiện đại, giữa không gian văn hóa Nam Bộ và vùng biên đầy tiềm năng giao thương.

Sự kết hợp này giúp Tây Ninh mới trở thành một trong số ít địa phương có thể định hình thương hiệu du lịch đặc trưng, dựa trên sự giao thoa giữa cảnh quan đa dạng và lớp trầm tích di sản. Không dừng lại ở cảnh sắc, ẩm thực cũng là điểm nhấn nổi bật của địa phương sau sáp nhập.

Vị mặn nồng của muối tôm, vị chua cay của bánh tráng me, vị thanh mát của rau rừng cuốn thịt luộc, hay nét dân dã của canh chua cá chốt và bánh tét truyền thống,… mỗi món ăn không chỉ gợi nhắc về thổ nhưỡng mà còn phản ánh sinh động đời sống và khẩu vị bản địa.

Tại phần lãnh thổ vốn là tỉnh Tây Ninh trước sáp nhập, các yếu tố văn hóa, tín ngưỡng và ẩm thực đã góp phần định danh vùng đất này như một điểm đến nổi bật trong bản đồ du lịch Nam Bộ. Không chỉ nổi tiếng với núi Bà Đen - ngọn núi cao nhất miền Nam, nơi đây còn sở hữu những món ăn mang đậm bản sắc địa phương, khiến nhiều tín đồ xê dịch không ngần ngại quay lại chỉ để “ăn cho thỏa nhớ”.

Bánh tráng phơi sương là đặc sản gắn bó lâu đời với người dân Tây Ninh. Quá trình làm bánh không chỉ đòi hỏi sự khéo léo mà còn phụ thuộc vào “thời điểm bắt sương” - thường vào rạng sáng, khi mặt đất còn ướt lạnh và sương phủ dày. Những lớp bánh mềm, mịn, dai nhẹ chính là thành quả của kỹ thuật truyền thống được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Nếu bánh tráng là “nền”, thì bánh tráng me Trảng Bàng chính là linh hồn trong bộ sưu tập món ăn vặt của Tây Ninh. Bánh tráng được phơi sương, cuộn cùng sốt me, muối tôm, hành phi, tạo nên tổ hợp vị chua - mặn - ngọt - cay khó quên. Món ăn này không chỉ phổ biến với du khách trong nước mà còn được biết đến rộng rãi trong cộng đồng Việt kiều. Không thể không nhắc tới bánh canh Trảng Bàng - món ăn làm nên thương hiệu cho một vùng đất. Nước dùng thanh ngọt từ xương ống, sợi bánh canh trong và mềm, kết hợp cùng thịt chân giò thái mỏng và rau sống đặc trưng của miền biên, tạo nên sự kết hợp hài hòa khó nhầm lẫn.

Một trong những món “đinh” được du khách săn đón khi ghé Tây Ninh là bò tơ nướng than hoa. Không giống các vùng khác, bò tơ Tây Ninh được chế biến từ thịt bò non: vừa mềm, vừa săn chắc, nướng trên than hồng, ăn kèm rau rừng và bánh tráng và chấm mắm nêm dậy vị. Mỗi thành phần đều rất đỗi đơn sơ, nhưng khi kết hợp lại tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ.

Tây Ninh cũ cũng là nơi lưu giữ nhiều món ăn độc đáo bậc nhất khu vực, như thằn lằn núi Bà Đen hay ốc xu - hai loài đặc hữu, sinh sống trên vách đá cao và chỉ xuất hiện vào mùa nhất định. Những món đặc sản này thường được chế biến đơn giản để giữ trọn vị nguyên sơ, phù hợp với những thực khách ưa trải nghiệm khác biệt.

Với những ai yêu thích hương vị truyền thống, các món như nem bưởi, mắm chua, thèo lèo hay mứt chùm ruột đều là đại diện tiêu biểu cho nghệ thuật bảo tồn khẩu vị địa phương. Bên cạnh đó, muối tôm Tây Ninh - gia vị đi cùng hàng triệu gói trái cây khắp cả nước, cũng là sản phẩm du lịch đáng chú ý, thường được du khách mang về làm quà.

Tỉnh Tây Ninh mới: Sự thanh đạm từ ruộng đồng đang làm thay đổi khẩu vị xứ nồng đượm muối mắm

Nếu Tây Ninh cũ từng nổi bật với những món đặc sản vùng biên nồng đượm muối mắm, thì sau khi sáp nhập, vùng đất Long An như một mảnh ghép mới, bổ sung sự thanh đạm của ruộng đồng, ao rạch vào bức tranh ẩm thực Tây Ninh mở rộng. Hai miền khẩu vị: một đậm, một dịu, không đối chọi mà tương hỗ, khiến vùng hợp nhất trở thành điểm đến ẩm thực giàu tiềm năng.

Ở nơi ấy, mùi thơm nồng từ nồi lẩu mắm bốc khói giữa bàn ăn chiều mưa, có thể khiến thực khách lần đầu nếm thử cảm thấy ngần ngại. Nhưng một khi đã cảm nhận được sự đậm đà của mắm, sự hòa quyện giữa cá, thịt, tôm và những loại rau chỉ có ở miền Tây như bông súng, điên điển, chuối cây… thì mọi ranh giới vị giác đều được xóa nhòa.

Dọc theo huyện Cần Giuộc - vùng đất ven đô tiếp giáp TP.HCM, nhiều món ăn đã kịp định hình thương hiệu riêng. Mắm còng với vị mặn mòi, hơi ngai ngái nhưng gây thương nhớ, thường được dùng kèm cơm trắng, thịt luộc hay rau sống. Lạp xưởng tươi nơi đây cũng khác biệt khi dùng nhiều thịt, ít mỡ, vị ngọt nhẹ, đậm tiêu và thường được hấp hoặc nướng sơ thay vì chiên. Đây cũng là vùng sản xuất bánh tráng dẻo sa tế - món ăn vặt khiến nhiều tín đồ xê dịch phải mua về làm quà.

Giữa mênh mông đồng rơm, món cá lóc nướng trui giữ vị trí đặc biệt không chỉ bởi cách nướng phủ rơm cháy xém tạo lớp vỏ giòn tan, mà còn vì phần thịt bên trong vẫn giữ được độ ngọt nguyên bản. Nếu tỉnh Tây Ninh cũ có bánh tráng phơi sương thì tỉnh Long An cũ lại tự hào với bánh tét Đức Hòa - chiếc bánh mềm dẻo, thấm vị béo của nước cốt dừa, khi cắt ra để lộ phần nhân vàng ươm đậu xanh, mỡ heo hoặc biến tấu bằng sắc tím lá cẩm, xanh lá dứa, đỏ gấc. Nhìn từ góc nào, bánh cũng gợi nhớ một phần hồn Tết phương Nam.

Ở các vùng giáp Campuchia như Mộc Hóa, Vĩnh Hưng, món bún Xiêm Lo mang ảnh hưởng ẩm thực Khmer rõ nét. Dùng nước lèo nấu từ cá lóc, ăn kèm rau đồng như kèo nèo, tai tượng, rau muống, món ăn khiến người ta nhớ mãi bởi vị ngọt thanh đặc trưng và chút cay nhẹ từ tỏi phi. Trái lại, thịt lợn muối chua - vốn không phải món gốc, khi vào Long An lại được biến tấu bằng thính rang vàng, kỹ thuật lên men chuẩn và các loại lá rừng bản địa, tạo nên một tổng thể vừa lạ miệng, vừa gần gũi.

Ẩm thực Long An không chỉ có các món mặn đậm đà, mà còn sở hữu những thức quà quê mộc mạc. Gỏi củ hủ dừa là một ví dụ, với thành phần chính là phần non nhất trong thân cây dừa, trộn cùng tôm thịt và nước mắm chua ngọt. Món ăn này vừa thanh mát vừa có vị béo nhẹ, rất thích hợp dùng trong tiết trời oi ả. Thanh long ruột đỏ Châu Thành với sắc màu rực rỡ và vị ngọt thanh, cũng là một trong những sản vật nổi bật nhất của vùng.

Với những du khách yêu thích trải nghiệm mới mẻ, tiết canh sò huyết có thể là món ăn gây tò mò. Chế biến từ thịt sò tươi trộn mù tạt, nước chanh, rau răm và hành ngò, món ăn mang đến sự bùng nổ vị giác mạnh mẽ. Và để kết lại bữa ăn theo cách đậm đà nhất, một ly rượu Gò Đen - thứ “đệ nhất tửu” của vùng, sẽ đủ sức để giữ lại dấu ấn cuối cùng trên đầu lưỡi thực khách.

Việc hai tỉnh “về chung một nhà” không chỉ làm giàu thêm bản đồ ẩm thực vùng biên, mà còn mở ra cơ hội xây dựng các sản phẩm du lịch - ẩm thực đặc sắc, phục vụ cả du khách trong nước lẫn quốc tế.

×