Iran hôm 2/10 đã tiến hành một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo theo hai đợt để đáp trả vụ Israel giết chết Tổng thư ký Hezbollah Hassan Nasrallah tại Beirut tuần trước và sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị của Hamas Ismail Haniyeh vào ngày 31/7 tại Tehran.

Theo báo cáo của quân đội Israel, loạt 180 quả đạn không gây ra thương vong vì hầu hết các tên lửa đều bị đánh chặn. Iran tuyên bố họ đang nhắm vào ba căn cứ quân sự ở khu vực Tel Aviv.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngay lập tức cam kết sẽ trả đũa và nói rằng Iran "đã phạm sai lầm lớn và sẽ phải trả giá", trong khi Mỹ ủng hộ đồng minh thân cận của mình.

"Đừng nhầm lẫn, Mỹ hoàn toàn, hoàn toàn, hoàn toàn ủng hộ Israel", Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng, đồng thời cho biết ông đang thảo luận về phản ứng đối với cuộc tấn công.

Israel sẽ phản ứng với Iran như thế nào?

Khu vực này hiện đang trong thế cân bằng khi chờ xem liệu Israel sẽ chọn cách hạ nhiệt hay tìm cách đối đầu với kẻ thù lâu năm của mình với sự hậu thuẫn của Mỹ.

Marc Owen Jones, một nhà phân tích tại Đại học Northwestern ở Qatar, nói với Al Jazeera rằng trong khi cuộc tấn công của Iran đã được cân nhắc cẩn thận để tránh bất kỳ sự leo thang nào, thì phản ứng của Israel là "không thể đoán trước".

Cuộc tấn công của Iran hôm 2/10 nhằm mục đích tái lập một biện pháp răn đe vì Tehran không thể tỏ ra "yếu đuối" trước các cuộc tấn công của Israel vào các đồng minh của mình trong khu vực, Owen Jones cho biết.

Nhưng các báo cáo cho thấy Israel đã được Mỹ thông báo về cuộc tấn công sắp tới kịp thời để đánh chặn tên lửa và máy bay không người lái. Do đó, việc Iran sử dụng vũ khí tinh vi phải được coi là một "nỗ lực mang tính biểu tượng", ông nói thêm.

Để trả đũa cho một cuộc tấn công bị nghi ngờ của Israel vào lãnh sự quán của nước này tại Damascus, vào ngày 13/4, Iran đã phóng khoảng 120 tên lửa đạn đạo và 170 máy bay không người lái, gây ra thiệt hại nhỏ cho một căn cứ quân sự ở miền nam Israel. Vài ngày sau, vào ngày 18/4, Israel tấn công căn cứ không quân Artesh ở Isfahan, phá hủy một phần hệ thống phòng không tầm xa S-300.

Cuộc tấn công không làm suy yếu năng lực quân sự của Iran, nhưng độ chính xác của nó đóng vai trò là mối đe dọa ngầm trong khi tránh được sự leo thang hơn nữa.

Tuy nhiên, lần này, quy mô và bản chất của cuộc tấn công của Iran - sử dụng tên lửa đạn đạo, nhiều tên lửa trong số đó đã vượt qua hệ thống phòng không Iron Dome của Israel - có nghĩa là phản ứng của Israel cũng sẽ "cần phải khắc nghiệt hơn nhiều" so với hồi tháng 4, để thiết lập sự răn đe của riêng mình, Andreas Krieg, giảng viên cao cấp tại Trường Nghiên cứu An ninh thuộc Đại học King's College London cho biết.

Vào tháng 4, Israel đã bắn vào các mục tiêu của Iran từ bên ngoài không phận Iran. Krieg cho biết ông dự kiến lần này Israel sẽ điều máy bay chiến đấu của mình vào không phận Iran để tấn công các địa điểm quân sự.

Nếu Israel thực sự chọn cách leo thang, điều này có khả năng đánh dấu sự thay đổi sau nhiều thập kỷ chiến tranh ủy nhiệm, kéo lực lượng Iran vào cuộc đối đầu trực tiếp với Israel và đồng minh lớn nhất của nước này là Mỹ, Owen Jones cảnh báo.

"Phương Tây đang đổ lỗi cho Iran về sự leo thang này", ông nói. "Điều này có lợi cho Israel vì họ có thể huy động sự ủng hộ của liên minh này chống lại Iran trong khi đánh lạc hướng thế giới khỏi những gì họ đang làm ở Gaza".

Israel có thể nhắm mục tiêu tấn công nào?

Theo tuyên bố công khai của các quan chức Israel, mọi lựa chọn đều có thể xảy ra. Có thể bao gồm các cuộc tấn công vào các cơ sở sản xuất dầu mỏ và hạt nhân, ám sát có chủ đích vào Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran và các cuộc đột kích chính xác vào các tài sản quân sự.

Người phát ngôn quân đội Israel Daniel Hagari tuyên bố Israel sẽ đáp trả "bất cứ nơi nào, bất cứ khi nào và bất cứ cách nào chúng tôi chọn". Cựu Thủ tướng Israel Naftali Bennett đã kêu gọi một cuộc tấn công quyết định vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

"Chúng ta phải hành động ngay bây giờ để phá hủy chương trình hạt nhân của Iran, các cơ sở năng lượng trung tâm của nước này và làm tê liệt chế độ khủng bố này", Bennett viết trên X sau loạt tên lửa của Iran. "Chúng ta có lý do chính đáng. Chúng ta có các công cụ. Bây giờ Hezbollah và Hamas đã bị tê liệt, Iran sẽ bị phơi bày".

Khu phức hợp làm giàu uranium Natanz và Trung tâm Công nghệ Hạt nhân Isfahan là hai trong số các địa điểm cốt lõi của chương trình hạt nhân của Iran. Thành phố trung tâm Isfahan, nơi Israel đáp trả vào tháng 4, cũng là nơi có một số cơ sở quan trọng, bao gồm các công ty quân sự.

Tuy nhiên, việc nhắm vào các địa điểm hạt nhân của Iran để phản ứng lại một cuộc tấn công gây ra thiệt hại tối thiểu có thể được coi là không cân xứng. Bất kỳ cuộc tấn công nào như vậy cũng có khả năng phản tác dụng và thúc đẩy Tehran đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình để ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai vào lãnh thổ của mình.

Hôm 2/10, Biden cho biết ông sẽ không ủng hộ một cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Chuyên gia Krieg của King's College cũng chỉ ra rằng hầu hết các cơ sở hạt nhân của Iran đều nằm sâu dưới lòng đất, bên dưới những ngọn núi. "Đó không phải là thứ mà Israel có thể dễ dàng tiếp cận từ trên không", ông nói với Al Jazeera.

Các mỏ dầu - mở và ít được bảo vệ hơn các địa điểm hạt nhân được bảo vệ nghiêm ngặt - có thể là các mục tiêu quân sự thay thế. Việc tấn công vào ngành dầu mỏ béo bở của Iran vào thời điểm chính quyền Iran đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng của người dân về tình hình kinh tế tồi tệ của đất nước cũng có thể mang lại lợi thế chính trị cho Israel. 

Nhưng Krieg cho biết ông không chắc các cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở dầu mỏ của Iran có được coi là chính đáng trong mắt cộng đồng toàn cầu hay không khi xét đến bản chất các cuộc tấn công quân sự của Iran hôm 2/10.

Các cơ sở căn cứ hải quân Iran và tài sản hải quân của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) là những mục tiêu tiềm năng khác của Israel. Bên cạnh thủ đô Tehran của Iran, thành phố cảng Bandar-e Bushehr, nơi có cơ sở hạ tầng năng lượng lớn và các cơ sở hải quân của Iran, là một trung tâm quan trọng.

Tel Aviv cũng có thể tiếp tục chuỗi các vụ ám sát có chủ đích bằng cách nhắm vào các nhà lãnh đạo Iran như đã làm với Hezbollah, đồng minh được trang bị tốt nhất và vũ trang tốt nhất của Iran trong khu vực.

Theo báo cáo của Reuters, Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei đã được đưa đến một địa điểm an toàn bên trong Iran trong bối cảnh an ninh được tăng cường sau khi Israel giết chết thủ lĩnh Nasrallah của Hezbollah trong một cuộc không kích vào Beirut vào tuần trước.

Hãng thông tấn này cho biết Iran lo ngại về sự xâm nhập của các điệp viên Israel, bao gồm cả những người Iran được Israel trả lương, và đang tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng về nhân sự trong số các thành viên cấp trung và cấp cao của IRGC.

Về phần mình, Iran, quốc gia cảnh giác với việc bắt đầu một cuộc chiến tranh lớn hơn, đã cảnh báo Israel không được trả đũa.

Tổng tham mưu trưởng quân đội Iran, Tướng Mohammad Bagheri, cho biết IRGC đã chuẩn bị lặp lại cuộc tấn công bằng tên lửa với "cường độ gấp bội" nếu Israel tấn công vào lãnh thổ của mình.

"Nếu Israel không bị Mỹ và châu Âu kiềm chế và có ý định tiếp tục những tội ác như vậy, hoặc làm bất cứ điều gì chống lại chủ quyền hoặc toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi, thì hoạt động hôm 1/10 sẽ được lặp lại với quy mô lớn hơn nhiều và chúng tôi sẽ tấn công vào tất cả cơ sở hạ tầng của họ", ông nói.

Bagheri cũng cảnh báo rằng cho đến nay Iran vẫn tránh nhắm mục tiêu vào thường dân Israel, nhưng việc làm như vậy sẽ "hoàn toàn khả thi".

×