Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Nằm giữa khu phố cổ sầm uất bậc nhất Hà Nội, đình Yên Thái (ngõ Tạm Thương, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) là nơi thờ phụng đức Nguyên phi Ỷ Lan, một trong những bậc nữ lưu kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam.
Nguyên phi cũng là người từng hai lần buông rèm nhiếp chính, giúp vua Lý Thánh Tông đánh thắng quân Chiêm.
Với tài năng, đức độ và những cống hiến to lớn cho đất nước, đức Nguyên phi Ỷ Lan được xưng tụng là “Lý Đại Mẫu nghi”, được thờ phụng tại nhiều nơi trên cả nước, được dân làng Yên Thái tôn làm Thành hoàng làng.
Từ khu phố Hàng Bông sầm uất, rẽ vào con ngõ nhỏ Tạm Thương vài trăm mét, du khách sẽ được thưởng ngoạn nét đẹp cổ kính của đình Yên Thái, ngôi đình cổ được xây dựng từ hàng trăm năm trước. Đình là nơi thờ phụng Hoàng Thái hậu Ỷ Lan, Nguyên phi của đức vua Lý Thánh Tông.
Nguyên phi Ỷ Lan tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày mồng 7 tháng Ba năm Giáp Thân (1044), người hương Thổ Lỗi (còn gọi là làng Sủi, xưa thuộc huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, tỉnh Bắc Ninh, nay thuộc xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội).
Trong hơn nửa thế kỷ (1063-1117) bà trở thành Nguyên phi rồi Hoàng Thái hậu, Nhiếp chính Triều Lý, đức Nguyên phi Ỷ Lan là bậc nữ lưu kiệt xuất, có tài kinh bang tế thế, trọng nông, thương dân, giữ nghiêm phép nước, trừng trị bọn lộng quyền, tham nhũng, được nhân dân xưng tụng là “Lý Đại Mẫu nghi”.
Sử cũ chép rằng, đức vua Lý Thánh Tông đã 40 tuổi mà chưa có con trai nối dõi, thân hành đi cầu tự. Một sớm mùa xuân, vua viếng thăm chùa Dâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Trai gái, già trẻ các làng nô nức ra rước vua.
Duy có cô thôn nữ xinh đẹp của làng Sủi vẫn điềm nhiên hái dâu, xem việc ngự giá của vua không có quan hệ gì đến mình.
Vua Lý Thánh Tông lấy làm lạ, bèn cho đòi người con gái đang đứng bên nương dâu kề gốc lan ấy đến trước kiệu rồng để hỏi.
Cô thôn nữ hái dâu ung dung nhẹ nhàng tới quỳ tâu: “Thiếp là con nhà nghèo hèn, phải làm lụng đầu tắt mặt tối, phụng dưỡng cha mẹ, có đâu dám mong đi xem rước và nhìn mặt rồng”.
Vua thấy cô gái tuy ăn mặc quê mùa nhưng cử chỉ đoan trang dịu dàng, lời lời phong nhã, đối đáp phân minh, lễ nghĩa khác người, vua cho cô gái theo long giá về kinh đô. Người cũng cử một nữ học sĩ dạy học cho Yến Nương, phong làm Ỷ Lan phu nhân, gọi cung của nàng là Ỷ Lan. Nền cũ của cung Ỷ Lan nay là chùa Kim Cổ (phố Đường Thành, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội).
Tháng Giêng năm 1066, Ỷ Lan phu nhân sinh hạ hoàng tử, lấy tên là Kiền Đức (chính là vua Lý Nhân Tông), được vua phong làm Nguyên phi.
Năm Kỷ Dậu (1069), giặc Chiêm Thành xâm lấn bờ cõi nước ta, vua Lý Thánh Tông trực tiếp cầm quân đánh giặc, Thái tử còn nhỏ, vua giao cho Nguyên phi Ỷ Lan trông nom và cai quản triều chính.
Năm Nhâm Tý (1072), vua Lý Thánh Tông ốm nặng rồi qua đời, Kiền Đức lên ngôi vua, tôn mẹ làm Hoàng Thái hậu Linh Nhân. Vua còn nhỏ tuổi, Thái hậu buông rèm nhiếp chính, cùng hai danh tướng Lý Thường Kiệt và Lý Đạo Thành điều hành việc nước.
Sử cũ đã ghi, trong những năm trị vì đất nước, Nguyên phi Ỷ Lan đã có nhiều chính sách đem lại ấm no, hạnh phúc, yên vui cho nhân dân Đại Việt. Bà cũng là người tinh thông Phật pháp và có những đóng góp to lớn trong việc mở mang, xây dựng chùa chiền. Trong cả hai lần buông rèm nhiếp chính, đức Nguyên phi Ỷ Lan đều hoàn thành sứ mệnh, được vua khen ngợi, các quan trong triều khâm phục, nhân dân quý trọng.
Ngày 25 tháng Bảy năm Đinh Dậu (1117), Nguyên phi Ỷ Lan mất, thi hài được hỏa táng theo nghi lễ nhà Phật. Vua dâng tên thụy là Phù Thánh Linh Nhân Hoàng Thái hậu, táng ở Thọ lăng Thiên Đức (làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh ngày nay).
Đến nay, trên cả nước còn 72 nơi có đền thờ Nguyên phi Ỷ Lan. Tại Hà Nội có chùa Kim Cổ ở 73 Đường Thành, đình Yên Thái (ngõ Tạm Thương, quận Hoàn Kiếm); đền làng Sủi (xã Phú Thị), đền Dương Xá (xã Dương Xá) huyện Gia Lâm... đều phụng thờ đức Nguyên phi.
Đức Nguyên phi Ỷ Lan không chỉ được suy tôn là “Như Lai xuất thế”, “Lý triều Thiên Nam Đệ nhất”, mà còn được người dân tôn làm Thành hoàng của làng Yên Thái, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương cũ (nay thuộc phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm). Ghi nhớ công lao to lớn của bà, dân làng Yên Thái đã lập đền thờ, đời đời hương khói phụng thờ và lưu truyền cho con cháu đời sau về công lao to lớn của bà.
Đình Yên Thái, nơi thờ phụng Hoàng Thái hậu Ỷ Lan.
Căn cứ vào 7 đạo sắc phong được lưu giữ nguyên vẹn tại đình Yên Thái, sắc có niên đại sớm nhất là Cảnh Hưng thứ 14 (1753), sắc muộn nhất là năm Khải Định thứ 9 (1924), có thể đoán định đình Yên Thái được xây dựng trước đó hàng trăm năm.
Quy mô kiến trúc chính của đình được xây dựng kiểu chữ công. Mở đầu kiến trúc là 3 gian tiền đình, một gian ngoại cung nối liền với 3 gian hậu cung. Gian chính giữa đặt tượng thờ bà Chúa (đức Nguyên phi Ỷ Lan), bên trái thờ tượng Mẫu, bên phải thờ Phật.
Nghệ thuật kiến trúc của đình Yên Thái tập trung ở ba gian tiền tế với bộ khung vì kèo, được chạm khắc độc đáo với thủ pháp chạm nổi, chạm lộng với đề tài truyền thống tứ linh, rồng cuốn thủy.
Bài ký trên bia “Báo ơn công đức” đắp tại đình có ghi: “Đình được tu bổ năm Tự Đức thứ 10 (1857), đến năm 1926, đình được làm thêm ngoại cung (ống muống)”.
Năm 2000, trong dịp kỷ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội, đình Yên Thái đã được tôn tạo xứng với giá trị lịch sử lâu đời gắn với cuộc đời và sự nghiệp của đức Nguyên phi Ỷ Lan. Năm 1995, đình Yên Thái đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa.
Hằng năm, lễ hội truyền thống đình Yên Thái được tổ chức vào các ngày từ 15 đến 17 tháng Ba và từ 23 đến 25 tháng Bảy (âm lịch) để kỷ niệm ngày sinh, ngày hóa của Phù Thánh Linh Nhân Hoàng Thái hậu Ỷ Lan.
Hội đình diễn ra với đầy đủ các nghi thức. Phần lễ gồm lễ rước trang trọng, lễ tế uy nghiêm và phần hội có đủ tích chèo cho người dân và du khách thêm hiểu về lịch sử ngôi đền cổ gắn với cuộc đời Nguyên phi Ỷ Lan.
Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long cho biết, hằng năm, quận Hoàn Kiếm đều trang trọng tổ chức Lễ dâng hương vào dịp kỷ niệm ngày sinh của Nguyên phi Ỷ Lan tại đình Yên Thái. Việc duy trì những hoạt động tế lễ uy nghiêm theo truyền thống có từ xa xưa nhằm góp phần phát huy hiệu quả đề án “Tổ chức lễ hội truyền thống trong khu phố cổ và khu vực hồ Hoàn Kiếm” của UBND quận, qua đó nghiên cứu bảo tồn các nghi thức cúng, tế lễ, đặc biệt là lễ hội trong các di tích thờ thiên thần, nhân thần ở khu phố cổ và khu vực hồ Hoàn Kiếm.
Đề án là một trong những hoạt động thiết thực nhằm khơi lên niềm tự hào của nhân dân Thủ đô, góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống, thể hiện tình cảm và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây”.
Palmeiras vs Porto là trận đấu giữa hai đội có thực lực được đánh giá cân bằng nhau và khả năng họ chia điểm khi đối đầu trực tiếp rất dễ xảy ra.
Chia sẻ
Chia sẻ với PV báo Dân Việt, thầy Nguyễn Thanh Tùng đã có những tư vấn giúp học sinh ôn và thi môn Toán tốt nghiệp THPT năm 2025 đạt hiệu quả.
Chia sẻ
Báo cáo về công tác thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, việc phân cấp, phân quyền nhằm bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, đồng thời cắt giảm tối đa các thủ tục không cần thiết, bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh không còn phù hợp, loại bỏ khâu trung gian.
Chia sẻ
Ông Trần Văn Hận chạy xe máy trên tuyến lộ giao thông nông thôn ở ấp 8, xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau thì bất ngờ bị máy bay không người lái (drone) đang bay rải phân lúa gần đó lao trúng, chém nhiều nhát vào đầu, gây thương tích.
Chia sẻ
Iran đã trở nên quan trọng hơn nhiều đối với Mỹ so với Ukraine và Kiev nên chuẩn bị cho việc mất đi sự ủng hộ từ Washington, ý kiến này được nhà phân tích quân sự và chính trị Mark Sleboda bày tỏ trên kênh YouTube Dialogue Works.
Chia sẻ
Bệnh đậu mùa nghe có vẻ xa lạ với xã hội ngày nay, nhưng nó được xem là bệnh "nan y", "vô phương cứu chữa" vào thời xưa. Nhưng hoàng đế Khang Hi đã cố gắng để tìm ra cách chữa căn bệnh này.
Chia sẻ
Hai dự án có tổng mức đầu tư gần 1.800 tỷ đồng tại sân bay Long Thành với mục tiêu là hình thành một hệ sinh thái khai thác đồng bộ, hiện đại và đạt chuẩn quốc tế vừa được khởi công ngày 15/6.
Chia sẻ
Nhấn mạnh việc sắp xếp đơn vị hành chính là một cuộc cách mạng, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phải vượt qua rào cản lớn nhất là tư duy, thói quen cũ. Theo Thủ tướng, cần đề cao tinh thần "đất nước là quê hương" để xóa bỏ định kiến, đồng lòng vượt lên chính mình vì sự phát triển chung.
Chia sẻ
Ngay tại vòng áp chót này, chỉ cần Hà Nội FC không thắng trong trận “derby Thủ đô” thì Thép xanh Nam Định sẽ bảo vệ thành công ngôi vô địch bất kể kết quả trận gặp Quảng Nam. Trường hợp Hà Nội FC thắng thì Thép xanh Nam Định cũng chỉ cần tối thiểu 1 điểm để đăng quang sớm. Trong khi ấy, cuộc đua ở nhóm trụ hạng sẽ rất căng với các trận đấu được “nối mạng” của SHB Đà Nẵng, CLB Bình Định và SLNA.
Chia sẻ
TP Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) tích cực huy động nguồn lực, triển khai nhiều giải pháp nhằm khai thác hiệu quả kinh tế biển, trọng tâm là du lịch biển, nuôi trồng thủy sản, hải sản trên biển...
Chia sẻ
Bộ phận này được nhiều nghiên cứu đã chứng minh, các thành phần dinh dưỡng của nó rất tốt cho da, gân, xương và tóc của chúng ta.
Chia sẻ
Chuyên gia Oleg Soskin nhận định, mối quan hệ giữa Moscow và Washington đang phát triển năng động, trong khi sự lãng quên lại ngự trị giữa Ukraine và Mỹ.
Chia sẻ
Tác giả Trịnh Việt Đức kể lại hành trình 12 năm miệt mài theo đuổi thị trường tài chính trong cuốn sách “Bí quyết thành công trong giao dịch Forex”.
Chia sẻ
Ngay trước thềm trận derby thủ đô với Hà Nội FC, Thể Công Viettel đã bất ngờ đưa ra thông báo chia tay Nguyễn Đức Chiến. Theo đó, tiền vệ cao 1m84 này sẽ rời đội bóng áo lính khi mùa giải 2024/2025 khép lại. Điểm đến của anh nhiều khả năng sẽ là Phù Đổng Ninh Bình.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Công an vừa ký quyết định điều động Thiếu tướng Trương Sơn Lâm, Giám đốc Công an tỉnh Bến Tre giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Viễn thông MobiFone.
Chia sẻ
Dù PSG đang là ĐKVĐ Champions League và có lối chơi tấn công biến hóa, nhưng cuộc đọ sức giữa họ với Atletico Madrid ở lượt trận đầu tiên bảng B FIFA Club World Cup 2025™ chưa chắc xuất hiện “mưa bàn thắng”.
Chia sẻ
Hãng thông tấn Fars dẫn nguồn tin thân cận đưa tin Iran có thể nhắm mục tiêu vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở Trung Đông như một phần trong chiến dịch trả đũa sau khi bị Israel tấn công.
Chia sẻ
Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ nhất thời, huyện Kiến Xương (Thái Bình) đang triển khai một loạt giải pháp giảm nghèo bài bản, đồng bộ và bền vững. Từ sinh kế đến y tế, giáo dục và tín dụng chính sách, tất cả đang cùng nhau tạo nên những bước chuyển thực chất, giúp người dân vươn lên thoát nghèo bằng chính nội lực của mình.
Chia sẻ
Dự án trạm dừng nghỉ cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có tiến độ tổng thể là 14 tháng.
Chia sẻ
Sau đây là đề thi môn Toán vào lớp 10 năm 2025 của Kiên Giang có gợi ý đáp án, mời thí sinh theo dõi.
Chia sẻ
Bắc Bộ và Trung Bộ nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt trên 37 độ C. Tây Nguyên và Nam Bộ chiều tối và đêm có mưa giông kèm lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Chia sẻ
Nghệ sĩ saxophone Bảo Anh Taruki - con trai của Nghệ sĩ Nhân dân Thái Bảo và Nghệ sĩ Ưu tú Anh Tuấn đã mang âm nhạc đương đại Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Chia sẻ
Hơn nửa thế kỷ qua, hình bóng kỳ dị của một sinh vật có cánh với đôi mắt đỏ rực được cho là “Mothman” vẫn tiếp tục gieo rắc sự tò mò lẫn nỗi sợ khắp nước Mỹ. Liệu đây là một sinh vật chưa được biết đến, hay chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng và sự thêu dệt của truyền thông?
Chia sẻ
Ngày 13/6/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận 4 huyện về đích nông thôn mới, đó là huyện Cẩm Mỹ (Đồng Nai); huyện Đại Từ, Phú Lương (Thái Nguyên); huyện Hồng Ngự (Đồng Tháp).
Chia sẻ
Tuần qua (từ 9/6 - 15/6), Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an đã công bố và trao các quyết định về công tác cán bộ, điều động, bổ nhiệm nhiều lãnh đạo cấp Cục và Giám đốc Công an các tỉnh.
Chia sẻ
Chỉ hơn hai mươi năm kể từ khi thành lập năm 2004, huyện Đam Rông là địa phương có xuất phát điểm thấp nhất tỉnh Lâm Đồng, đã viết nên câu chuyện vươn mình mạnh mẽ trong xây dựng nông thôn mới. Đến năm 2025, toàn bộ 8/8 xã của huyện đã đạt chuẩn nông thôn mới, đánh dấu một bước chuyển mình lịch sử trên vùng đất từng đầy khó khăn.
Chia sẻ
Lịch công bố điểm thi vào lớp 10 năm 2025-2026 của Kon Tum dự kiến ra sao, thí sinh sinh có thể tham khảo dưới đây.
Chia sẻ
Theo nguồn tin từ tờ Sports News (Nigeria) và Cam Sport (Campuchia), nhiều khả năng tiền đạo người Nigeria Charles Atshimene sẽ rời CLB Quảng Nam FC vào cuối mùa để chuyển sang khoác áo một đội bóng thuộc giải VĐQG Campuchia.
Chia sẻ
Vợ chồng Tiến Minh cùng nhau quyên góp hỗ trợ trang thiết bị thể thao cho học sinh vùng sâu vùng xa, giúp các em có cơ hội tiếp cận và theo đuổi niềm đam mê cầu lông.
Chia sẻ
Nga và Ukraine trao đổi tù binh chiến tranh, nhưng Nga cho biết Moscow không nhận được bất kỳ tử sĩ nào.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Hoàng Lan 
