Vinh danh làng nghề – khơi nguồn giá trị truyền thống

Tại hội nghị, thành phố Hà Nội đã chính thức trao danh hiệu “Nghề truyền thống”, “Làng nghề truyền thống” và “Làng nghề Hà Nội” cho 14 làng nghề tiêu biểu trên địa bàn.

Những cái tên gắn liền với đời sống văn hóa – kinh tế Thủ đô như làng nghề mộc Vạn An (xã Sơn Đông, thị xã Sơn Tây), làng mộc Hát Môn (xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ) hay làng may Chung Chản (xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên) đã được vinh danh danh hiệu “Làng nghề Hà Nội”.

Cùng với đó, các làng nghề truyền thống như thêu Cổ Chất (xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín), giày da Giẽ Hạ – Giẽ Thượng (xã Phú Yên, huyện Phú Xuyên) và nghề ướp trà sen Quảng Bá (phường Quảng An, quận Tây Hồ) cũng được công nhận với sự trân trọng dành cho quá trình giữ nghề, truyền nghề qua nhiều thế hệ.

Phát biểu tại hội nghị, nghệ nhân Lưu Thị Hiền – Trưởng ban đại diện Hội làng nghề truyền thống ướp trà sen Quảng An – chia sẻ: “Làng Quảng An đã gìn giữ nghệ thuật ướp trà sen từ hàng trăm năm nay, với những kỹ thuật thủ công đặc biệt, đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và tình yêu nghề sâu sắc. Để tạo ra 1kg trà sen thành phẩm cần tới 1.500 bông sen Bách Diệp Hồ Tây – giống sen quý hiếm nổi tiếng bởi hương thơm thanh khiết. Mỗi mẻ trà phải trải qua 21 ngày với 7 lần vào hương và 7 lần sấy khô, hoàn toàn thủ công, không máy móc có thể thay thế. Với chúng tôi, mỗi chén trà sen không chỉ là một sản phẩm để kinh doanh mà là tinh hoa của Hà Nội, là một phần hồn cốt của vùng đất Hồ Tây”.

Bà Hiền cũng nhấn mạnh vai trò của việc công nhận nghề truyền thống trong việc nâng tầm sản phẩm: “Việc được công nhận là nghề truyền thống không chỉ là niềm vinh dự lớn đối với những người làm nghề tại địa phương, mà còn mở ra cơ hội kết nối với du lịch, giới thiệu văn hóa trà Việt đến bạn bè quốc tế".

Ở cấp độ nghề truyền thống, những sản phẩm đặc sắc mang đậm dấu ấn Hà Nội như cốm Hàng Than, đúc đồng Ngũ Xã (phường Trúc Bạch, quận Ba Đình), diều sáo Bá Dương Nội (xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng), kim hoàn làng Định Công (quận Hoàng Mai), cốm làng Vòng (quận Cầu Giấy) và trà sen Quảng An tiếp tục khẳng định bản sắc thủ công độc đáo trong bức tranh văn hóa nghề truyền thống Thủ đô.

Việc công nhận các danh hiệu không chỉ có ý nghĩa tôn vinh mà còn là bước đi chiến lược trong kế hoạch phát triển nghề truyền thống gắn với phát triển kinh tế du lịch bền vững. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa nhấn mạnh: “Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề, trong đó 337 làng nghề và làng nghề truyền thống đã được công nhận. Những làng nghề này không chỉ giữ vai trò lưu giữ văn hóa mà còn là động lực kinh tế, tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương”.

OCOP Hà Nội – vững bước trên hành trình hội nhập và nâng tầm thương hiệu

Tại hội nghị, UBND thành phố Hà Nội cũng đã trao quyết định công nhận cho 108 sản phẩm OCOP của 17 quận, huyện đạt chuẩn 4 sao, tiềm năng 5 sao. Đây là kết quả nổi bật trong năm 2024, phản ánh nỗ lực đổi mới, sáng tạo không ngừng của các chủ thể OCOP nhằm nâng cao chất lượng, đa dạng hóa mẫu mã và ứng dụng công nghệ trong sản xuất, kinh doanh.

Trong năm qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu thành phố tổ chức đánh giá, phân hạng 606 sản phẩm OCOP – đạt 166% so với kế hoạch, vượt xa chỉ tiêu 206 sản phẩm. Dù vậy, chỉ 108 sản phẩm được chứng nhận đạt 4 sao và tiềm năng 5 sao – cho thấy quá trình thẩm định ngày càng khắt khe và mang tính chọn lọc cao, nhằm đảm bảo sản phẩm OCOP thật sự đạt chuẩn chất lượng, có giá trị bền vững và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Nguyễn Đình Hoa cho biết: “Hà Nội hiện có 3.317 sản phẩm OCOP – chiếm hơn 21% tổng số sản phẩm OCOP toàn quốc – trong đó có 6 sản phẩm 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao, là địa phương dẫn đầu cả nước về số lượng và chất lượng sản phẩm OCOP”. Thành phố cũng đang triển khai thực hiện Đề án phát triển làng nghề giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến 2050 theo Quyết định số 282/QĐ-UBND, với định hướng hình thành hệ sinh thái OCOP chuyên nghiệp, hiệu quả và bền vững.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, ông Hoa cũng chỉ ra một số tồn tại cần khắc phục: Việc công nhận làng nghề ở một số địa phương chưa được chú trọng, chưa đáp ứng tiêu chí về môi trường. Nhiều sản phẩm OCOP vẫn thiếu minh chứng đầy đủ, bao bì đơn điệu, thiếu bản sắc và chưa kể được câu chuyện văn hóa – sản phẩm một cách sâu sắc, ảnh hưởng đến giá trị gia tăng và sức hút thị trường.

Để tiếp tục phát huy hiệu quả chương trình OCOP và phát triển làng nghề trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã đề xuất nhiều giải pháp đồng bộ:

Sở cũng kỳ vọng trong năm 2025, Hà Nội sẽ có thêm ít nhất 2 làng nghề trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu, từng bước đưa làng nghề Hà Nội hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị văn hóa – kinh tế toàn cầu.

Việc công nhận danh hiệu làng nghề và sản phẩm OCOP cấp thành phố năm 2024 là sự ghi nhận kịp thời đối với những nỗ lực không ngừng của cộng đồng làng nghề và các chủ thể kinh tế nông thôn. Đây cũng là bước đệm quan trọng để Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong phát triển sản phẩm OCOP toàn quốc, vừa gìn giữ giá trị truyền thống, vừa vươn mình mạnh mẽ trên bản đồ kinh tế sáng tạo trong nước và quốc tế.

×