Những thứ không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Vào ngày Tết Đoan Ngọ hay Tết diệt sâu bọ, người dân thường chuẩn bị mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ để dâng lên tổ tiên. Đoan có nghĩa là mở đầu, Ngọ là khoảng thời gian từ 11h tới 13h. Do đó lễ cúng Tết Đoan Ngọ nên được tiến hành vào giờ chính Ngọ (12h trưa) ngày 5/5 Âm lịch. 

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 Âm lịch sẽ có sự khác nhau tùy vào từng vùng miền, địa phương. Tuy nhiên, nhìn chung ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam thì mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ sẽ bao gồm những lễ vật như sau:

- Hương, hoa, vàng mã, nước, rượu, nếp cẩm

- Các loại hoa quả như mận, vải, dưa hấu, xoài... 

- Xôi, chè

- Bánh tro

Ngoài ra ở miền Trung hay miền Nam, mâm cỗ cúng mùng 5 tháng 5 còn có thêm món thịt vịt. Lý do là bởi thịt vịt có vị ngọt, tính mát, có tác dụng cân bằng phong huyết, âm dương, giải nhiệt cơ thể nên thường được chọn sử dụng vào ngày này. 

Bên cạnh đó, vào dịp 5/5, thịt vịt thường sẽ béo hơn, có vị ngon hơn và không còn mùi hôi khó chịu nên rất được các gia đình ưa chuộng.

Vì sao phải có bánh tro trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Bánh tro trong "ngày giết sâu bọ" là một trong số món ăn truyền thống thường có trong ngày Tết Đoan Ngọ của người dân Việt (ở cả hai miền Bắc, Nam).

Theo lý giải truyền thống làm và thưởng thức món bánh tro vào ngày Tết Đoan Ngọ của người dân Việt dần hình thành cũng là vì thời điểm này trùng vào lúc nhân dân vừa thu hoạch xong vụ lúa chiêm, đang sẵn các nguyên liệu làm bánh như lá gạo nếp, lá dong, cây dền gai… 

Bánh tro làm bằng hạt gạo nếp mới, tro đốt từ rơm nếp khiến món bánh này càng thêm hấp dẫn. Ngoài ra, bánh tro dễ ăn, hương vị mát và có tác dụng thanh nhiệt rất hợp để thưởng thức trong thời tiết oi bức đầu hạ. 

Miếng bánh tro dịu mát được ăn kèm với mật mía dẻo thơm, ngọt nhẹ. Sở dĩ có tên gọi là bánh tro vì nước dùng để ngâm gạo làm bánh và luộc,bánh được lấy phần nước trong lắng từ nước tro (gio) và của nhiều loại cây khác nhau. 

Hương vị và mùi thơm đặc trưng của bánh chủ yếu do việc chế nước tro của mỗi nhà. Có nhà đốt vỏ bưởi khô lấy tro, có nhà dùng hạt dền gai, vỏ quả thầu dầu, cây vừng hay cũng có nhà dùng rơm nếp… tạo nên sự khác nhau trong hương vị của bánh.

Theo lý giải truyền thống làm và thưởng thức món bánh tro vào ngày Tết Đoan Ngọ của người dân Việt dần hình thành cũng là vì thời điểm này trùng vào lúc nhân dân vừa thu hoạch xong vụ lúa chiêm, đang sẵn các nguyên liệu làm bánh như gạo nếp, lá dong, cây dền gai… 

Bánh tro làm bằng hạt gạo nếp mới, tro đốt kèm rơm nếp khiến món bánh này càng thêm hấp dẫn.

Ngoài ra, bánh tro dễ ăn, hương vị mát và có tác dụng thanh nhiệt rất hợp để thưởng thức trong thời tiết oi bức đầu hạ. Miếng bánh tro dịu mát được ăn kèm với mật mía dẻo thơm, ngọt nhẹ. Đó cũng được xem như một thức ăn để cân bằng với các loại bánh cao lương mỹ vị nhiều đường mỡ trong dịp lễ Tết.

*Thông tin và hình ảnh trong bài được tổng hợp.

×