Đây là một trong những hoạt động văn hoá truyền thống đặc sắc của Lễ hội mùa xuân Côn Sơn – Kiếp Bạc và được duy trì trong nhiều năm qua.

Theo thông tin từ Ban tổ chức, tham gia hội thi có 12 đội, với hơn 100 nghệ nhân sinh sống ở 12 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Hội thi có 2 phần thi, đó là phần thi gói bánh chưng có 12 đội dự thi gói bánh chương, còn phần thi giã bánh giầy có 6 đội tham gia.

Đáng chú ý, trong hơn 100 nghệ nhân có nhiều người là nông dân sinh sống tại nhiều làng quê của 12 địa phương trong tỉnh "hoá thân" thành. Họ đem tài năng, sự khéo léo của mình để về trảy hội và giao lưu xem ai gói bánh chưng, giã bánh giầy nhanh hơn, đẹp hơn, ngon hơn.

Không khí hội thi náo nhiệt, bởi đông đảo người dân trong tỉnh và du khách thập phương về cổ vũ.

Theo quy định của Ban Tổ chức, đối với phần thi gói bánh chưng, mỗi đội sẽ cử 5 người tham gia thi. Các thành viên đội tuyển dự thi mặc trang phục truyền thống lễ hội.

Nguyên liệu gói bánh gồm gạo nếp được chọn không lẫn với gạo tẻ, hạt to, tròn, đều, không có hạt gẫy, đầu đen; gạo được ngâm kỹ. Trọng lượng theo quy định sau kỹ ngâm xong để ráo nước là 6,8 kg. Đỗ xanh 1,5 kg đã bóc vỏ, đồ chín. Thịt lợn 0,8 kg, thái thành miếng sẵn. Ngoài ra, còn có hạt tiêu, hành, muối, gia vị; lá dong gói bánh, lạt giang chẻ mỏng, to bản. Các đội dự thi gói bằng tay, không dùng khuôn để gói bánh chưng.

Sau phần khai mạc, các đội tiến ra vị trí đã bố trí sẵn nguyên, vật liệu để bước vào phần thi. Các đội tập kết nguyên liệu, dụng cụ cần thiết tại vị trí đã bốc thăm. Sau khi chuẩn bị xong, các thành viên dự thi đứng thẳng hàng, cách vị trí tập kết nguyên vật liệu 2 m. Khi trọng tài phát tín hiệu và bắt đầu bấm giờ, các đội nhanh chóng bước vào thực hiện phần thi.

Theo ghi nhận của phóng viên Dân Việt, thành viên 12 đội tuyển đều là những người khéo tay, nhanh nhẹn và có kinh nghiệm gói bánh nhiều năm nên việc triển khai các bước để gói bánh chưng diễn ra thuần thục, nhanh chóng.

Quy định của Ban tổ chức, mỗi đội sẽ gói 10 chiếc bánh chưng, trong đó có 5 bánh chưng mặn nhân đỗ xanh và thịt lợn, 5 bánh chưng chay nhân đỗ xanh. Thời gian thi không quá 15 phút, quá thời gian này sẽ phạm quy và không được chấm điểm.

Ông Nguyễn Văn Việt, 61 tuổi, nghệ nhân thuộc đội tuyển huyện Ninh Giang cho biết: "Tôi đến từ quê hương bánh gai đặc sản Ninh Giang. Nhiều năm nay, tôi đều tham gia đội tuyển huyện Ninh Giang về hội xuân Côn Sơn Kiếp Bạc thi gói bánh chưng. Đây là dịp để chúng tôi được giao lưu với những nghệ nhân đến từ các địa phương trong tỉnh".

Theo quan sát của phóng viên Dân Việt, mỗi đội phân công từng người gói bánh chưng mặn riêng và người gói bánh chưng chay riêng và có ký hiệu để Ban Tổ chức biết nên bánh chưng được các đội gói rất nhanh. Đội tuyển TP. Hải Dương với kinh nghiệm của các nghệ nhân nên 10 chiếc bánh chưng đã nhanh chóng hoàn thành bê về ban của Ban Tổ chức và đánh cồng thông báo đã hoàn thành phần thi. Các đội khác cũng khẩn trưởng gói và lần lượt hoàn thành phần thi. Các đội hoàn thành phần thi xong trước thời gian quy định của Ban Tổ chức.

Buổi chiều, 6 đội tuyển tham gia phần thi giã bánh giầy gồm: TP. Hải Dương, TP. Chí Linh, thị xã Kinh Môn, huyện Cẩm Giàng, huyện Tứ Kỳ, huyện Nam Sách. Mỗi đội tuyển cử 6 người tham gia phần thi.

Đối với vật liệu cho phần thi giã bánh giầy, mỗi đội sẽ thực hiện giã bánh giầy với trọng lượng 6,8 kg gạo nếp; đồng thời phải chuẩn bị 1 bếp kiềng, 1 nồi đồ xôi, 1 bộ chày giã bánh.

Quy định phần thi này mỗi đội phải thực hiện đồ xôi, sau khi đồ xôi xong sẽ mang ra vị trí để giã nhuyễn rồi nặn thành 5 chiếc bánh. Trên bánh có dán chữ "Phúc" hoặc "Lộc", hoặc "Thọ" màu đỏ bằng chữ Hán Nôm. Yêu cầu bánh có mùi thơm đặc trưng, bánh ngon, không sống gạo. Tổng thời gian thực hiện phần thi giã bánh giầy, mỗi đội thực hiện 50 phút.

Bằng kinh nghiệm nhiều năm, những nghệ nhân đến từ vùng sản xuất bánh giầy nổi tiếng phường An Lạc đã đại diện cho TP. Chí Linh đã nhanh chóng hoàn thành phần thi với thời gian 12 phút. Các đội khác sau đó cũng nhanh chóng hoàn thành phần thi, thời gian xong trước thời gian quy định của Ban Tổ chức.

Ông Cao Văn Thái, Chủ tịch Hội Nông dân phường An Lạc, phụ trách đội tuyển giã bánh giầy TP. Chí Linh cho biết: "Năm ngoái, chúng tôi giành giải nhất cả 2 nội dung gói bánh chưng, giã bánh giầy. Năm nay, Chí Linh phấn đấu bảo vệ thành tích giành giải nhất cả 2 nội dung của năm ngoái".

Sau khi các đội hoàn thành phần thi, ngày mai 12/2, các sản phẩm bánh chưng, bánh giầy sẽ được chấm điểm, trao giải  và bày thành mâm lễ dâng lên chùa và các đền trong khu di tích Côn Sơn Kiếp Bạc để cúng Phật và các đức thánh, danh nhân được thờ tại các di tích.

Dưới đây là những hình ảnh Hội thi gói bánh chưng, giã bánh giầy, phóng viên Dân Việt thực hiện:

×