Vay nợ ngắn hạn lớn, Pijico chịu rủi ro thanh khoản, lãi suất rất lớn

Tổng công ty CP Bảo hiểm Petrolimex (PJICO – mã CK: PGI), trước đây là Công ty CP Bảo hiểm Petrolimex, lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ.

Trong 5 năm qua, PJICO cho thấy sự tăng trưởng rất ổn định dưới sự điều hành của những nhân sự chủ chốt như ông Phạm Thanh Hải, Chủ tịch HĐQT và bà Nguyễn Thị Hương Giang, Tổng giám đốc.

Đặc biệt, năm 2024 còn là lần đầu doanh thu “đại gia” bảo hiểm này vượt mốc 5.000 tỷ đồng. Cụ thể, tổng doanh thu của PJICO đạt 5.279 tỷ đồng, tăng 8,9% so với năm 2023. Lợi nhuận trước thuế đạt 291.2 tỷ đồng.

Theo báo cáo tài chính Quý 1/2025, doanh thu phí bảo hiểm của PJICO tiếp tục tăng trưởng, đạt 1.167 tỷ đồng, tăng 4,1% so với quý đầu tiên của năm trước. Trong kỳ, tổng chi bồi thường của Công ty là 425 tỷ đồng, tăng hơn 83 tỷ đồng, tương ứng tăng tới 24% so với cùng kỳ.

Doanh thu thuần hoạt động kinh doanh bảo hiểm của PJICO đạt 894 tỷ đồng, gần như đi ngang so với cùng kỳ năm trước với mức giảm 533 triệu đồng, tương ứng khoảng 0,05% nhưng tổng chi phí hoạt động kinh doanh bảo hiểm tăng 0,8%, lên thành 652 tỷ đồng. Trong khi đó, doanh thu hoạt động tài chính giảm 19%, còn 26 tỷ đồng.

Dù vậy, khoản thu nhập khác của Công ty tăng mạnh 144%, lên thành 17,5 tỷ đồng, cộng hưởng với chi phí quản lý doanh nghiệp giảm hơn 8,8 tỷ đồng (tương ứng giảm 4,5%) góp phần giúp PJICO mang về lãi ròng 71,2 tỷ đồng, tăng trưởng 5,2% so với cùng kỳ năm 2024.

Trước đó, PJICO xây dựng kế hoạch đạt 306 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế vào năm 2025, như vậy hết Quý 1, Công ty đạt 23,2% mục tiêu.

Tính đến hết tháng 3/2025, PJICO có 8.489 tỷ đồng tổng cộng tài sản, trong đó tài sản ngắn hạn đóng góp 84%. Lượng tiền mặt ở cùng thời điểm còn hơn 135,5 tỷ đồng, giảm 9,7% so với đầu năm. Về dòng tiền hoạt động kinh doanh là 63,95 tỷ đồng, phản ánh khả năng tạo tiền mặt ổn định từ hoạt động bảo hiểm, dù thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ 2024 (152,7 tỷ đồng). Dòng tiền từ hoạt động đầu tư - 60,9 tỷ đồng, chủ yếu do chi đầu tư tài sản cố định dài hạn. Dòng tiền từ hoạt động đầu tư tài chính là 46,2 tỷ đồng, trong đó vay mới là 397,85 tỷ đồng, trả nợ là -289,56 tỷ đồng, chi trả nợ thuê tài chính là -52,97 tỷ đồng. Điều đó cho thấy Công ty tiếp tục sử dụng đòn bẩy tài chính để hỗ trợ dòng tiền. Riêng về tiền và tương đương tiền cuối kỳ đạt 135,38 tỷ đồng, giảm so với đầu kỳ.

Nợ phải trả của PJICO tính đến hết Quý 1/2025 ở mức 6.573 tỷ đồng, chiếm 78% tổng nguồn vốn. Trong đó, vay ngắn hạn là 667,28 tỷ đồng, tăng từ 615,08 tỷ đồng đầu năm, vay dài hạn là 2,57 tỷ đồng. Trong số vay nợ, dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm chiếm phần lớn với 4.64 nghìn tỷ đồng, điều đó cho thấy cơ cấu vốn của PGI vẫn thiên về nợ dự phòng thay vì vay thương mại.

Mặc dù tổng nợ vay không lớn so với quy mô tổng tài sản (~8.445 tỷ đồng), nhưng tỷ trọng nợ vay ngắn hạn chiếm gần 100% tổng nợ vay, cho thấy rủi ro tập trung cao vào nghĩa vụ thanh toán ngắn hạn. Với gần 100% nợ vay là vay ngắn hạn, Pjico phải xoay vòng vốn và trả nợ thường xuyên, điều này tạo áp lực lớn lên dòng tiền hoạt động. Bên cạnh đó, trong quý I/2025, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chỉ đạt 64 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với mức vay ngắn hạn, cho thấy dòng tiền nội tại chưa đủ để tự trang trải nợ vay nếu cần thiết.

Điều đáng nói, với đặc thù của ngành bảo hiểm thì dòng tiền đầu tư bảo hiểm và chi phí bồi thường lại có tính chất trung và dài hạn, dễ dẫn đến mất thanh khoản dòng tiền. Nếu dòng tiền bồi thường tăng đột biến, Pjico có thể buộc phải vay thêm hoặc rút bớt đầu tư, làm giảm hiệu quả đầu tư và tăng chi phí vốn.

Trong năm 2024, PJICO trúng gần 600 gói thầu sử dụng ngân sách. Sang tới 5 tháng đầu năm 2025, Công ty cũng kịp mang về chiến thắng hơn 200 gói, đa phần từ bảo hiểm cháy nổ, bảo hiểm công trình. Dù vậy, doanh thu từ bảo hiểm xe cơ giới vẫn luôn là nghiệp vụ xương sống đối với PJICO.

Báo cáo doanh thu của PJICO cho thấy, trong 8 loại bảo hiểm phát sinh doanh thu trong kỳ, bảo hiểm xe cơ giới chiếm tỷ trọng 36,5% tổng doanh thu phí bảo hiểm, cao hơn nhiều so với bảo hiểm sức khỏe và tai nạn hay bảo hiểm cháy nổ.

Trong cơ cấu doanh thu bảo hiểm gốc năm 2024, bảo hiểm xe cơ giới đóng góp tới gần 1.640 tỉ đồng, chiếm tỷ trọng 37,3%. Những năm trước, mảng này cũng luôn đứng đầu tổng cơ cấu doanh thu của PJICO.

"Dựa dẫm" quá nhiều vào Petrolimex, Pjico sẽ ra sao nếu mất bầu sữa này?

Trong nhóm cổ đông chiến lược của PJICO, "ông lớn" Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) giữ tỷ trọng lớn nhất, với 40,95%, tức đây là tỷ lệ sở hữu cho phép Petrolimex xếp PJICO vào danh mục đầu tư liên kết.

Khoản đầu tư của Petrolimex tại PJICO được ghi nhận giá trị theo phương pháp vốn chủ sở hữu với giá trị đầu tư tại ngày 31/12/2024 là 781,07 tỷ đồng. Các giao dịch chính giữa Petrolimex và PJICO cũng rất đáng chú ý, trong đó Petrolimex chi trả số tiền lớn để mua dịch vụ bảo hiểm từ PJICO.

Theo đó, báo cáo tài chính năm 2024 của Petrolimex ghi nhận hơn 602,7 tỷ đồng cho dịch vụ từ PJICO. Trước đó vào năm 2023, con số này là 600 tỷ đồng.

Năm 2024, Petrolimex đồng thời nhận về cổ tức khoảng 54,5 tỷ đồng từ công ty bảo hiểm này. Phần lãi từ PJICO mang về cho Petrolimex là 95 tỷ đồng.

Nhìn vào mối quan hệ này có thể thấy rủi ro trong hoạt động kinh doanh của cả Petrolimex và Pjico. Do tỷ trọng lớn doanh thu đến từ Petrolimex, Pjico sẽ gặp khó khăn nếu Petrolimex giảm nhu cầu bảo hiểm hoặc điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Bên cạnh đó, những biến động trong ngành bảo hiểm như tăng tỷ lệ bồi thường, sự cạnh tranh về phí bảo hiểm từ các đối thủ có thể gây áp lực lớn đến lợi nhuận của Pjico và gián tiếp ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của Petrolimex.

Một điểm quan trọng khác là kế hoạch thoái vốn của Petrolimex tại PJICO. Ban Tổng Giám đốc Petrolimex đã đánh giá tác động của các quy định hiện hành đối với hoạt động đầu tư góp vốn vào lĩnh vực bảo hiểm, và đã lên kế hoạch thoái vốn tại PJICO theo các nghị định của Chính phủ.

Điều này cho thấy Petrolimex đang thực hiện chiến lược tái cơ cấu danh mục đầu tư, hướng tới việc tối ưu hóa nguồn vốn và tập trung vào lĩnh vực kinh doanh cốt lõi, đồng thời giảm rủi ro từ những khoản đầu tư không phải trọng tâm, điển hình là bảo hiểm. Kế hoạch thoái vốn mà Petrolimex đề ra có thể khiến Pjico mất đi lợi thế khách hàng nội bộ, giảm doanh thu từ bảo hiểm trong tương lai

Tuy nhiên, tiến độ thực hiện kế hoạch thoái vốn chưa được hoàn tất, cho thấy có thể còn tồn tại một số thách thức trong quá trình triển khai kế hoạch này. Ở chiều ngược lại, báo cáo thường niên của PJICO cũng chưa đề cập đến kế hoạch tương lai, khi cổ đông lớn nhất thoái vốn.

Như vậy, quan hệ giữa Petrolimex và PJICO thể hiện đặc điểm điển hình của các tập đoàn lớn, nơi các khoản đầu tư vào lĩnh vực liên quan vừa tạo ra cơ hội hợp tác, vừa đặt ra những bài toán về quản lý rủi ro và chiến lược phân bổ vốn.

Có thể nói, Pjico đã tận dụng tốt lợi thế từ việc liên kết với Petrolimex để phát triển doanh thu và lợi nhuận ổn định trong hoạt động bảo hiểm phi nhân thọ. Tuy nhiên, công ty cũng phải chú ý tới các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến sự phụ thuộc quá lớn vào tập đoàn mẹ và biến động của thị trường bảo hiểm.

×