Đặc sản Bình Định đi ra từ cái lò hấp 70 độ C, nghề mưu sinh cay mắt bên cảng cá Quy Nhơn

Để cá giữ được độ ngọt, đậm đà và không bị nát, người làm nghề phải có kinh nghiệm căn chỉnh lượng nước, thời gian hấp và nhiệt độ lửa, tất cả đều "cân đong" bằng mắt và bằng cảm giác sau nhiều năm gắn bó.

Khi trời còn chưa kịp sáng, phố biển Quy Nhơn đã bắt đầu một ngày mới đầy vội vã. Gần khu vực cảng cá, từng đoàn người rôm rả bước chân, tiếng gọi nhau í ới vang cả một góc trời. Giữa khung cảnh nhộn nhịp ấy, lặng lẽ mà bền bỉ, là những người làm nghề hấp cá – một công việc đã ăn sâu vào nếp sống của biết bao hộ dân nơi đây.

Bao đời nay, nghề hấp cá vẫn là nguồn sống chính của hàng chục gia đình ở khu vực cảng Quy Nhơn. Dù không nổi bật như nghề đi biển hay buôn bán hải sản, nhưng những người thợ hấp cá lại chính là mắt xích quan trọng giữ cho chuỗi giá trị thủy sản nơi này vận hành trơn tru.

Trong những gian nhà nhỏ nép mình bên mép cảng, hơi nóng và mùi tanh đặc trưng bốc lên nghi ngút. Người người làm không nghỉ tay. Phụ nữ tất bật chuẩn bị từng rổ cá, cắt, rửa, sắp xếp ngay ngắn từng con cá cơm, cá nục, cá ngừ… vào rổ tre, chờ đưa vào lò hấp. 

Còn đàn ông – những “thợ lò” đích thực – phải chịu cảnh đứng cạnh bếp than đỏ rực, liên tục cho cá vào lò, rồi lại vớt ra, kiểm tra từng mẻ một.

Nắng tháng Sáu như đổ lửa, bên trong lò hấp lại càng oi bức hơn. Hơi nước từ những xửng cá bốc lên đặc quánh, quấn lấy từng người thợ. Mồ hôi đổ như tắm, lưng áo ướt đẫm, mắt luôn trong trạng thái cay xè. Thế nhưng, không ai dừng tay.

Mồ hôi, nước mắt và hơi cá, những thân phận mưu sinh trong lò hấp cá ngày đêm đỏ lửa

Ông Nguyễn Văn Tuấn (50 tuổi) – một người đã hơn 30 năm gắn bó với nghề – vừa cẩn thận kiểm tra mẻ cá vừa chia sẻ: “Nghề này không dễ. Nóng lắm, cực lắm, có hôm làm tới sáng mới xong. Nhưng vì miếng cơm manh áo, phải cố. Cá mà để lâu là ươn, mất cả lò”.

Dù công việc vất vả, thu nhập từ nghề hấp cá mỗi ngày cũng chỉ khoảng 200.000 - 400.000 đồng, nhưng với nhiều người, chừng đó là đủ để trang trải cuộc sống, nuôi con cái ăn học.

Theo kinh nghiệm của nhiều người làm nghề hấp cá, sản phẩm muốn ngon và đạt chất lượng thì mực chỉ hấp chừng 10 phút, cá thì vài ba phút (tùy theo kích thước) và người hấp phải biết cách để canh cho chúng vừa đến độ chín. Thực tế, đường vận chuyển xa nếu hải sản không chín sẽ bị hư, còn nếu chín quá thì độ tươi ngon rất dễ mất đi.

Tại một lò hấp, gian nhà chỉ chừng 30-40m2 chứa chật ních nào là cá cơm, cá nục, cá ngừ sọc dưa, mực… Những nồi hấp to đùng được đặt trên những bếp lửa đang cháy ngùn ngụt. Giữa không gian chật chội mà ngoài nắng, trong nóng, lại nồng nặc mùi tanh nhưng người thợ cả nam lẫn nữ vẫn vui vẻ lao động.

Hấp cá nghe thì có vẻ đơn giản nhưng nghề này không kém phần vất vả. Người làm nghề phải mình trần trong lò nhiệt độ cao và thức dậy lúc 2-3 giờ sáng, chờ những tàu cá cập bến đưa hải sản lên. Cá về đến lò là các lao động lao vào làm việc, nhằm bảo đảm độ tươi ngon của cá sau khi thành phẩm.

Họ - những con người lao động âm thầm, đã giữ nghề qua năm tháng. Ngọn lửa dưới lò không chỉ làm chín mẻ cá, mà còn là biểu tượng cho sự bền bỉ, kiên cường của những phận người lam lũ nơi phố biển Quy Nhơn.

×