Binh sĩ quân đội Ethiopia.

Cuộc thảm sát phản ánh tình hình phức tạp ở Ethiopia, khi quân đội chính phủ phát động chiến dịch quân sự nhằm quét sạch ảnh hưởng của lực lượng đối lập mang tên Mặt trận Giải phóng Tigray (TPLF).

TPLF là tổ chức chính trị có ảnh hưởng lớn nhất ở Ethiopia suốt 3 thế kỷ, cho đến khi Thủ tướng Abiy Ahmed lên nắm quyền vào năm 2018. Ông Ahmed đề ra đường lối trái ngược, dẫn đến mâu thuẫn sắc tộc sâu sắc.

Tháng 11.2020, quân đội Ethiopia (ENDF) được quốc gia láng giềng Eritrea hậu thuẫn, mở chiến dịch quân sự nhằm vào vùng Tigray.

Một trong những cuộc thảm sát kinh hoàng nhất xảy ra tại thành phố Axum vào ngày 28-29.11.2020, cùng ngày quân đội Ethiopia tuyên bố giành quyền kiểm soát thủ phủ Mekelle.

Theo Reuters, tổ chức Ân xá Quốc tế cáo buộc quân đội Eritrea sát hại khoảng 800 dân thường trong 24 giờ ở Axum. Phía Eritrea bác bỏ cáo buộc còn Ethiopia xác nhận có dân thường thiệt mạng, nhưng không đến mức như trong báo cáo.

Nhà thờ St. Mary ở Axum.

“Tổ chức Ân xá Quốc tế công bố báo cáo mà không hề thu thập bất cứ thông tin gì từ Eritrea”, Bộ trưởng thông tin Eritrea, Yemane Meskel nói.

Tổ chức Ân xá Quốc tế đã phỏng vấn 41 nhân chứng, mô tả lại cảnh tượng tàn sát ở Axum. Cuộc thảm sát xảy ra sau khi lực lượng vũ trang của TPLF rút khỏi thành phố.

Quân đội Eritrea lùng sục từng căn nhà, đem những thanh niên và đàn ông còn ở lại Axum ra ngoài xử bắn tại chỗ. Tình trạng cướp bóc diễn ra không thể kiểm soát, theo Reuters.

Phóng viên Reuters cũng phỏng vấn một người đàn ông sống ở Tigray. Người này nói anh ta tận mắt chứng kiến cảnh binh sĩ Eritrea bắn chết 6 thành viên trong gia đình mình vào ngày 28.11, bao gồm một thiếu niên 17 tuổi và một cụ già 78 tuổi.

“Tất cả những gì gia đình chúng tôi có đã biến mất, trở thành cảnh tang tóc”, người đàn ông trả lời phỏng vấn qua điện thoại.

Một nhân chứng nói binh sĩ Eritrea nổ súng nhằm vào bất cứ ai họ nhìn thấy. “Một người đàn ông giơ tay đầu hàng, bước ra từ một căn nhà, liền bị binh sĩ Eritrea cầm súng máy, ngồi trên xe bọc thép, bắn thẳng vào đầu”, nhân chứng nói.

Bản đồ thành phố Axum, vùng Tigray, Ethiopia.

Một người đàn ông nói anh ta nhìn qua cửa sổ, thấy binh sĩ Eritrea đưa 6 người đứng thành hàng dọc, dùng súng máy bắn từ phía sau, khiến nhiều người gục ngã một lúc.

Tổ chức Ân xá Quốc tế thu thập được tên của khoảng 240 người chết trong cuộc thảm sát. Con số người chết riêng ở Axum ước tính vào khoảng 800 người.

Đến ngày 30.11.2020, sau khi quân đội Eritrea rút khỏi Axum, người dân địa phương mới có thể thu thập và an táng người chết. Hàng trăm xác chết được chôn cất tại hai nhà thờ trong trong thành phố, bao gồm nhà thờ Arba’etu Ensessa và Axum Tsion St. Mary.

Thế giới không hề biết về cuộc thảm sát ở vùng Tigray, cho đến khi những người sống sót đến được nơi an toàn vào tháng 1.2021 và kể lại sự việc.

Hôm 26.2, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng yêu cầu quân đội Eritrea “rút khỏi vùng Tigray ngay lập tức”, viện dẫn những báo cáo về việc quân đội nước này thảm sát người vô tội.

Trong khi đó, Ethiopia khẳng định sẽ “tiếp tục điều tra liên quan đến những cáo buộc tội ác trong khu vực”.

×