Sáng sớm ngày 4/7/1976, gần 200 lính đặc nhiệm của Israel bất ngờ tập kích vào sân bay Entebbe (Uganda), vô hiệu hóa không tặc, giải cứu toàn bộ con tin.

Chiến dịch này đã thực hiện thành công một kế hoạch mạo hiểm, gây tiếng vang lớn trên trường quốc tế.

Lúc hơn 8 giờ ngày 27/6/1976, chiếc Airbus chuyến bay số 139 của hãng hàng không Pháp chở 245 hành khách cất cánh từ sân bay Almza (Hy Lạp) bị hai tên không tặc, 1 nam 1 nữ đe dọa bay về hướng Nam Phi, máy bay hạ cánh tiếp dầu tại sân bay Benghazi (Lybia). Sau đó nó tiếp tục cất cánh, và địa điểm phía trước của chiếc Airbus là: Sân bay Entebbe, Uganda.

Trong lúc đó, ở dinh thủ tướng Israel, thủ tướng Yitzhak Rabin vừa bước vào văn phòng, Bộ trưởng Bộ Vận tải Jacobi đưa tận tay Thủ tướng Rabin một bức điện khẩn.

Bức điện viết: “Lúc 8 giờ 50 phút sáng hôm nay, một chiếc Airbus của hãng hàng không Pháp chuyến bay số 139 bị bắt cóc khi bay từ sân bay Almaza (Hy Lạp) đến Paris, hiện chưa có thông tin cụ thể”.

3 giờ ngày 28/6/1976, chiếc máy bay chuyến 139 hạ cánh trong màn đêm xuống sân bay Entebbe tại thủ đô Kampala của Uganda, miền Trung Châu Phi.

Vào lúc hơn 7 giờ sang cùng ngày, Bộ trưởng Bộ quốc phòng Israel Simon Peres vừa từ sân bay quay về văn phòng nhận được tin tình báo chiếc máy bay bị bắt cóc đã hạ cánh xuống sân bay Entebbe tại Kampala của Uganda.

Trong văn phòng rực sáng ánh đèn của bộ quốc phòng, bản đồ và các tấm ảnh chụp được trải rộng trước mặt tổng tham mưa trưởng Gor và các phụ tá, họ đang nghiên cứu kế hoạch sử dụng lính đặc nhiệm tấn công giải cứu con tin.

Hàng loạt vấn đề hóc búa cần tìm lời giải, đường bay ngắn nhất cũng là 3.652km, nếu không có điểm đỗ máy bay chiến đấu không thể quay về, đường bay của máy bay phải qua đều là những nước thù địch, nhóm khủng bố lại được chính quyền sở tại hậu thuẫn,…

Trong quá trình này, các kênh thông tin của Israel được phát huy tối đa, gồm kênh ngoại giao lẫn tình báo. Qua các kênh này, người Israel biết rằng sẽ không thể nào đàm phán với lực lượng khủng bố thả con tin, vì lập trường của họ là không nhân nhượng và những tên khủng bố cũng vậy. Dù vậy, Israel quyết định đàm phán để kéo dài thời gian, chuẩn bị cho một cuộc giải cứu có 1 không 2.

Các sĩ quan Israel tính toán, nếu sử dụng lực lượng không quân, các máy bay chiến đấu bắt buộc phải vòng tránh các nước Arab và các nước châu Phi, tránh tầm kiểm soát của hệ thống radar cảnh giới của Somali do Liên Xô chế tạo.

Ngoài ra còn cần tính đến cự ly bay của máy bay chiến đấu, bắt buộc phải có căn cứ tiếp dầu. Phương án dự phòng là sử dụng trực thăng đổ bộ ban đêm hoặc cho lính dù đổ bộ đường không, nhưng phương án này bị loại trừ do tốc độ tác chiến chậm, thiếu tính bất ngờ.

Cuối cùng giải pháp sử dụng máy bay vận tải C-130 bất ngờ hạ cánh tập kích đã được chọn.

Để nâng cao khả năng thành công của chiến dịch, sau khi thu thập đầy đủ các thông tin về sân bay Entebbe như tình trạng đường băng, radar cảnh giới, pháo phòng không, lực lượng bố phòng của quân Uganda tại sân bay, sơ đồ nơi giam giữ con tin…, đặc nhiệm Israel đã tiến hành diễn tập đổ bộ.

Sau khi cân nhắc kĩ lưỡng, dự kiến thời gian tập kích kéo dài trong 55 phút, dự kiến trong tình huống xấu nhất số người thương vong, gồm cả con tin và lính đặc nhiệm khoảng 30-35 người.

Thời gian tiến hành tập kích cần chọn đúng thời điểm không có máy bay chở khách nào cất hạ cánh tại Entebbe.

Thông tin cho biết từ 12 giờ ngày thứ bảy đến 2h30 ngày hôm sau sẽ không có máy bay hạ cánh, và quyết định được đưa ra là lực lượng tham chiến sẽ rút khỏi sân bay trước 2h30.

Tổng chỉ huy là tư lệnh không quân Pered đi trên chiếc Boeing-707 bay đến khu vực hồ Victoria gần ngoại ô thủ đô Kampala, từ vị trí này ông điều hành toàn bộ chiến dịch.

Chuẩn tướng Danfi Melon đi trên chiếc C-130 số 1, chỉ huy lực lượng tập kích, trung tá Jonathan Nentayahu (anh trai thủ tướng Israel Benjamin Nentayahu) chỉ huy giải cứu con tin.

Bốn chiếc C-130 đã nằm chờ lệnh trên đường băng. Các khí tài trang bị như xe jeep gắn súng máy, xe thiết giáp, tên lửa chống tăng……Tất cả đều được đưa lên máy bay.

Tấm bản đồ sân bay Entebbe được trải rộng trước mắt các thành viên lực lượng đặc nhiệm, trung tá J. Nentayahu lấy tòa nhà của phòng đợi cũ của sân bay làm trung tâm trình bày kĩ về tình trạng sân bay.

Tiếp đó lực lượng đặc nhiệm được cung cấp các bức ảnh chụp bọn khủng bố. Ông Nentayahu nhấn mạnh: “Thành công hay không sẽ được quyết định trong vài giây, phải cố gắng hết sức, khi tiếp cận vị trí con tin bị giam giữ, tiêu diệt bọn khủng bố, không để chúng có cơ hội bắn lại dù chỉ một phát súng”.

Ông không biết rằng, trận đánh này sẽ là trận đánh vinh quang nhất cuộc đời ông, và cũng là trận đánh cuối cùng của người anh trai thủ tướng Israel sau này.

Tổng cộng 4 chiếc C-130 tham chiến, 1 chiếc C-130 dự bị, 1 chiếc C-130 làm nhiệm vụ chuyển tiếp liên lạc giữa lực lượng tập kích và Tel Aviv, 1 máy bay tiếp dầu, 8 chiến đấu cơ F-4E bảo vệ, 2 chiếc Boeing-707 chỉ huy và cứu thương. Và các nhân vật chính, 280 lính đặc nhiệm chủ yếu lấy từ lữ đoàn Golan.

Lúc 3h30 phút chiều ngày 3 tháng 7 năm 1976, những chiếc máy bay C-130 này đã cất cánh, nhằm thẳng hướng thủ đô Kampala, Uganda.

Lúc 15h10 ngày 3/7/1976, trước thời gian nội các Israel biểu quyết khoảng 20 phút lực lượng tập kích đã xuất phát trên đường bay sang Uganda. Họ nhận được mệnh lệnh là nếu các thành viên nội các không nhất trí với kế hoạch sử dụng vũ lực thì tất cả sẽ quay về.

Cuộc họp nội các kết thúc với mệnh lệnh “xuất kích” đã được ban ra, lúc này thì những chiếc C-130 đã vượt qua phía Nam bán đảo Sinai.

Cả 4 chiếc C-130 đều mang biểu tượng của máy bay dân dụng, bay theo đường bay dành cho máy bay dân dụng. Ra khỏi không phận Israel bay sang vùng trời biển Đỏ, biên đội hạ thấp độ cao, để tránh bị các tàu trinh sát Arab phát hiện, biên đội khi thì bay sát mặt biển, khi thì bay thẳng vào các dòng khí lưu.

Chiếc Boeing-707 số 1, trên đó có Tư lệnh không quân Pered, đã được tiếp dầu và cất cánh từ Nairobi (Kenya) và đã có mặt trên vùng trời hồ Victoria phía Nam của Entebbe. Chiếc máy bay này sử dụng radar bám sát di chuyển của lực lượng tập kích, duy trì liên lạc với Bộ Tổng tham mưu tại Tel Aviv.

Sau 7 giờ bay liên tục, lực lượng tập kích theo đúng kế hoạch lúc 22h40 đã đến vùng trời trên hồ Victoria, trước mặt họ là sân bay Entebbe. Chỉ một lát sau, 4 chiếc máy bay chia làm 2 nhóm bắt đầu hạ cánh, chiếc số 1 và số 2 hạ cánh xuống đường băng cũ, chiếc số 3 và 4 hạ cánh xuống đường băng mới.

Máy bay cố gắng giảm bớt tiếng ồn của động cơ và bắt đầu lướt trên đường băng. Sau chiếc máy bay số 1, chiếc số 2 cũng tiếp đất sau đó nó dừng lại ở vị tri sẵn sàng cất cánh. Chiếc số 1 dừng lại trước bãi đỗ đối diện phòng chờ cũ của sân bay. Sân bay vẫn lặng như tờ, lính gác vẫn chưa biết chuyện gì đang xảy ra.

Cầu thang đuôi máy bay được hạ xuống, một chiếc Mercedes màu đen lăn bánh ra khỏi máy bay. Chiếc Mercedes này được sử dụng để làm binh lính Uganda tưởng đây là chiếc xe của Tổng thống Uganda cùng đoàn tùy tùng. Nhưng họ đã lầm, tổng thống Amin đã đổi chiếc Mercedes màu trắng mới thay cho chiếc màu đen, còn những binh sĩ Uganda thì tinh ý hơn, lính cảnh vệ Uganda ra hiệu cho chiếc xe dừng lại, sự mẫn cán này đã hại họ, một loạt đạn giảm thanh đã giết chết tại chỗ 1 lính Uganda, người lính còn lại kịp phát hiện ra sự việc thì loạt đạn súng trường của Israel đã hạ gục anh ta. Những loạt đạn này cũng đã báo động cả sân bay, trận chiến bắt đầu.

Đặc nhiệm Israel phát lệnh tấn công, đài chỉ huy sân bay cũng phát hiện những kẻ lạ mặt, liền tắt điện sân bay, cả sân bay chìm trong bóng tối.

Chiếc C-130 cuối cùng thực hiện đúng yêu cầu khi tập luyện, trong bóng tối đã hạ cánh xuống đường băng mới. Tên khủng bố người Đức đứng canh ngoài phòng chờ cũ của sân bay, chưa kịp định thần thì lính đặc nhiệm đã ập vào, hắn định nâng súng lên thì nhận một loạt đạn gục xuống.

Lính đặc nhiệm vừa hét to bằng tiếng Hebrew và tiếng Anh : “Nằm xuống! Nằm xuống! Chúng tôi là Quân đội Israel” vừa xông vào tòa nhà sân bay. Trong phòng lớn 2 tên khủng bố bắn trả điên cuồng nhưng rồi cũng bị hạ gục bởi cơn mưa đạn của lính Israel.

Đáng tiếc, 1 phụ nữ 56 tuổi người Israel và 1 thanh niên 19 tuổi thiệt mạng vì đạn lạc. Trận đọ súng trong phòng lớn sân bay diễn ra vỏn vẹn 1 phút 54 giây. Trung tá Nentayahu và binh sĩ leo lên tầng 2 tiêu diệt thêm 2 tên khủng bố nữa, ngoài ra 1 tên trốn ở phía Bắc phòng lớn cũng bị phát hiện và bắn hạ. Như vậy số tên khủng bố bị tiêu diệt là 7 tên trong 10 tên dự đoán. Có nguồn tin nói rằng 3 tên còn lại đã trốn thoát hoặc bị bắt về Israel.

Lúc này, binh sĩ Uganda bảo vệ sân bay cũng bắt đầu phản kích, lính Israel sử dụng tên lửa chống tăng và súng máy hạng nặng bắn trả, đội đặc nhiệm trang bị xe thiết giáp và xe gắn súng cối, chặn tại cửa sân bay đánh chặn lực lượng Uganda từ Kampala kéo tới, trung tá Nentayahu bị trúng đạn hy sinh.

Một đơn vị đặc nhiệm khác, trong lúc đó đã đặt thuốc nổ phá hủy đài radar và các máy bay chiến đấu Mig-21 đề phòng Không quân Uganda truy kích.

Sau khi trận chiến bắt đầu được 53 phút, chiếc máy bay số 2 chở con tin bắt đầu cất cánh, sau đó là các chiếc số 3, số 4. Chiếc máy bay số 1 cất cánh sau cùng. Tất cả diễn biến được thực hiện gần như đúng kế hoạch, con tin được giải thoát trong vòng 53 phút, sớm hơn 2 phút so với dự định.

Cả 4 chiếc C-130 đều còn nguyên vẹn trở về, trong số 10 con tin có 3 người chết, 1 người mất tích, lực lượng giải cứu chỉ có 1 người hy sinh, chính là trung tá Jonathan Nentayahu.

Chiếc dịch giải cứu con tin tại sân bay Entebbe đã kết thúc thành công, lính đặc nhiệm Israel, theo như lời khen ngợi của chính Tổng thống Uganda, quả thật là những chiến binh ưu tú trong một cuộc tấn công hoàn hảo.

Chính phủ Israel để tưởng nhớ chiến công của trung tá Nentayahu, đã đặt tên cho chiến dịch này là “Chiến dịch Jonathan”.

×