Không phải ai vay tiền cũng vì thiếu thốn. Với nhiều người trẻ, đặc biệt thuộc thế hệ Gen Z thì việc vay vốn đôi khi bắt nguồn từ những khát vọng phát triển bản thân, như mở một cửa hàng nhỏ, đầu tư cho khoá học kỹ năng mới, chuẩn bị cho kỳ du học sắp tới hay đơn giản là muốn khởi nghiệp, trải nghiệm cuộc sống độc lập sớm hơn.

Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, thu nhập chưa ổn định ở giai đoạn đầu sự nghiệp, và áp lực “phải tự lo” ngày càng rõ nét, hình thức vay tiền online đang dần trở thành lựa chọn tài chính phổ biến. Ở thế hệ trẻ, sự độc lập không chỉ nằm ở việc có thu nhập riêng mà còn thể hiện ở cách họ xử lý tình huống thiếu hụt tài chính ngắn hạn. Họ thường tránh nhờ vả người thân để không ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân hay tạo cảm giác “mang ơn”.

Chỉ với một chiếc điện thoại và vài thao tác, người vay có thể tiếp cận khoản tiền cần thiết mà không phải trình bày hoàn cảnh hay đối mặt với sự phán xét. Vay online mang đến sự chủ động, giữ được quyền riêng tư, và quan trọng hơn: giúp người trẻ làm chủ quyết định tài chính của mình - một bước trưởng thành không thể thiếu trong hành trình xây dựng cuộc sống độc lập.

Nếu như trước đây, vay tiêu dùng gắn liền với việc điền đơn, mang hồ sơ đến chi nhánh và chờ xét duyệt vài ngày, thì hiện nay quy trình đã rút ngắn chỉ còn vài phút nhờ công nghệ định danh điện tử (eKYC) và trí tuệ nhân tạo (AI).

Một số nền tảng như Tima và các đối tác fintech lớn ứng dụng công nghệ AI để chấm điểm tín dụng tức thì, dựa trên lịch sử CIC, thông tin cá nhân, hành vi tương tác và cả dữ liệu phi truyền thống như:

- Giao dịch ví điện tử (MoMo, ZaloPay…)

- Lịch sử mua sắm online

- Vị trí thiết bị, tần suất mở ứng dụng

- Cách đọc điều khoản, thời gian điền form

Tất cả được tổng hợp thành một “hồ sơ hành vi tài chính”, giúp hệ thống đưa ra quyết định về hạn mức, lãi suất và kỳ hạn hoàn toàn tự động và cá nhân hóa.

Thay vì hỏi: “Nhờ ai vay được tiền?”, người trẻ ngày nay sẽ hỏi: “Ứng dụng nào uy tín?”, “Chấm điểm tín dụng thế nào?”, “Điều khoản có minh bạch không?”. Sự thay đổi này phản ánh xu hướng chủ động tài chính, trong đó mỗi cá nhân tự trang bị hiểu biết và ra quyết định dựa trên thông tin minh bạch, không bị chi phối bởi cảm xúc hay mối quan hệ xã hội.

Điều này đặc biệt quan trọng khi nhìn vào con số: Theo CIC, tính đến giữa năm 2023, đã có hơn 55,3 triệu hồ sơ tín dụng, chiếm khoảng 72% dân số trưởng thành cho thấy mức độ phổ cập của vay tiêu dùng tại Việt Nam.

Dù tiện lợi, vay online vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Một số nền tảng quảng cáo “0% lãi suất” nhưng lại ẩn phí phạt trả chậm, phí tất toán sớm hoặc phí dịch vụ cao. Theo ông Trần Nhật Nam - chuyên gia tài chính cá nhân, người dùng thường chủ quan không đọc kỹ điều khoản, dễ rơi vào tình trạng “vay ít - trả nhiều”.

Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp lừa đảo vay online đã xảy ra: Đối tượng mạo danh công ty tài chính uy tín, yêu cầu chuyển trước tiền xử lý hồ sơ, sau đó chiếm đoạt tiền và cắt liên lạc. Tệ hơn, thông tin cá nhân có thể bị sử dụng để vay hộ, mở tài khoản mạo danh, hoặc thực hiện hành vi lừa đảo bên thứ ba.

Để chủ động kiểm soát tài chính cá nhân mà không rơi vào bẫy tín dụng, người trẻ cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

Lựa chọn nền tảng uy tín

Ưu tiên các đơn vị được cấp phép hoạt động bởi Ngân hàng Nhà nước hoặc có công khai thông tin pháp lý rõ ràng.

Đọc kỹ hợp đồng vay

Hiểu đầy đủ các điều khoản: lãi suất, phí phạt, tổng chi phí khoản vay và điều kiện trả nợ trước hạn.

Tuyệt đối không chuyển tiền trước khi vay

Không tổ chức tài chính nào hợp pháp lại yêu cầu đóng phí trước khi giải ngân.

Xây dựng lịch sử tín dụng từ sớm

Bắt đầu từ các khoản vay nhỏ, trả đúng hạn để tạo điểm tín dụng tích cực sẽ giúp bạn được duyệt nhanh hơn, lãi suất thấp hơn sau này.

Vay online là công cụ tài chính hiệu quả, nếu người trẻ sử dụng đúng cách và có hiểu biết. Trong thời đại số hóa, quản lý tài chính không còn là chuyện của kế toán hay chuyên gia mà là kỹ năng sống cần thiết của bất kỳ ai có thu nhập và nhu cầu chi tiêu.

Với sự hỗ trợ của công nghệ, người trẻ hoàn toàn có thể làm chủ tài chính cá nhân, tự tin xử lý tình huống bất ngờ mà không phụ thuộc vào người khác một cách vừa kín đáo, vừa thông minh.

×