Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, chiều 7/5, tham gia thảo luận tại tổ về Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) được xây dựng sửa đổi một cách căn bản, toàn diện với triết lý, tư duy cải cách, đổi mới thực sự, là căn cứ quan trọng để vận hành hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp cũng như toàn bộ nền công vụ của đất nước.

"Nhiệm vụ của cấp xã mới hiện nay rất nặng"

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sửa đổi, bổ sung Luật Chính quyền địa phương tập trung 4 vấn đề lớn. Đầu tiên là xác lập mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thay thế mô hình chính quyền địa phương 3 cấp hiện hữu. Đây là vấn đề cơ bản và cốt lõi nhất. Trong đó chính quyền địa phương 2 cấp sẽ gồm cấp tỉnh (gồm tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (gồm phường, xã và đặc khu (đối với các huyện đảo)).

Hiện nay, trong Hiến pháp vẫn quy định đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, do đó, tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), cơ quan soạn thảo vẫn đưa vào.

Để từ đó, đặt ra các tiêu chí, điều kiện cụ thể, rạch ròi đối với các đơn vị hành chính và kinh tế đặc biệt của đất nước trong tương lai; nhưng vẫn nằm trong tổng thể của chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo Bộ trưởng, việc xác lập mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vừa đảm bảo tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, nhưng quan trọng nhất vẫn là gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân tốt hơn, hướng tới thực hiện mục tiêu của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của dân, do dân và vì dân.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) cũng phân định cụ thể thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương theo hướng phân cấp và phân quyền triệt để hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp.

Trong đó, chuyển gần như tuyệt đối nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện hành về cấp xã mới, đồng thời, sẽ tiếp tục phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn từ cấp tỉnh xuống cấp xã.

“Có thể nói, nhiệm vụ của cấp xã mới hiện nay rất nặng khi có 90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện sẽ chuyển giao cho cấp xã, 9 nhiệm vụ, quyền hạn còn lại của cấp huyện sẽ được phân cấp cho cấp tỉnh”, bà Trà nói và khẳng định việc phân định này rất rạch ròi.

Mặt khác, trong từng loại hình: Đô thị, nông thôn, đặc khu sẽ tiếp tục được phân loại với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp năng lực của từng loại hình.

Trong đó, đặc khu ngoài chức năng, nhiệm vụ của cấp xã còn bổ sung thêm nhiệm vụ, quyền hạn mang tính đặc thù của đặc khu, cùng các cơ chế, chính sách của Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành riêng cho khu vực này. Từ đó, góp phần đảm bảo thực hiện mục tiêu xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời, cũng tạo điều kiện để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội ở đặc khu.

Sau 2 năm sẽ sửa đổi toàn bộ các luật có liên quan

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, hiện nay có tới 170 luật trong số 186 luật chuyên ngành đang quy định chức năng, nhiệm vụ của HĐND cấp huyện. Sau khi Quốc hội bấm nút thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Chính phủ sẽ đồng thời ban hành khoảng 25 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, hiện nay, trong quá trình chuyển giao chính quyền địa phương 3 cấp về chính quyền địa phương 2 cấp đang tồn tại rất nhiều vấn đề thuộc về các quy định tại các luật hiện hành, nhất là các luật chuyên ngành.

Việc Quốc hội uỷ quyền lập pháp cho Chính phủ ban hành các nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp sẽ giải quyết tất cả các điểm nghẽn, khó khăn mà hiện nay gặp phải khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Tuy nhiên, sau 2 năm sẽ phải sửa đổi toàn bộ các luật có liên quan để đảm bảo việc vận hành thuận lợi, đồng bộ.

Điều này thể hiện tư duy đột phá của Quốc hội, sự chỉ đạo rất quyết liệt của Bộ Chính trị và Chính phủ. Uỷ quyền lập pháp cũng là thông lệ quốc tế, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng để xử lý các vấn đề cấp bách, tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

“Ngày 9/5 tới đây, trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành, Bộ Nội vụ sẽ hoàn thiện báo cáo Bộ Chính trị việc triển khai thực hiện phân cấp, phân quyền đáp ứng nguyên tắc và phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm””, bà Trà cho biết thêm.

Đối với việc xây dựng tiêu chuẩn đơn vị hành chính, bà Trà cho biết, tới đây Bộ Nội vụ sẽ có tờ trình báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với phân loại đơn vị hành chính, theo hướng kế thừa, kết hợp đổi mới.

Các đơn vị hành chính cấp tỉnh (gồm có thành phố trực thuộc Trung ương), cấp phường hay đô thị sẽ phân loại theo hướng loại 1, 2, 3; nhằm tạo thuận lợi trong quản trị, thúc đẩy phát triển của địa phương, đồng thời tạo động lực cho các địa phương phát triển.

×