Bình luận
0
Bắc Ninh và Bắc Giang, hai tỉnh thuộc vùng Kinh Bắc xưa, đều nổi tiếng với truyền thống khoa bảng lâu đời và rực rỡ, đóng góp nhiều nhân tài cho đất nước.
Bắc Ninh được mệnh danh là một trong những trung tâm khoa bảng hàng đầu của cả nước với câu ca "Một giỏ Sinh đồ, một bồ Tiến sĩ, một bị Trạng nguyên, một thuyền Bảng nhỡn".
Số lượng đỗ đạt ấn tượng: Trong lịch sử khoa cử phong kiến, Bắc Ninh có số lượng người đỗ đại khoa (Tiến sĩ) cao nhất cả nước với khoảng 669 vị, cùng với đó là 17 Trạng nguyên và hàng nghìn Cử nhân, Tú tài.
Nhiều dòng họ ở Bắc Ninh nổi tiếng về truyền thống khoa bảng, có nhiều đời đỗ đạt cao như dòng họ Nguyễn ở Kim Đôi, dòng họ Lương ở Lương Xá.
Tinh thần hiếu học được đề cao và duy trì mạnh mẽ trong cộng đồng, thể hiện qua sự quan tâm của các gia đình, dòng họ và các tổ chức khuyến học. Nhiều làng xã nổi tiếng là "làng tiến sỹ".
Di sản văn hóa khoa bảng: Bắc Ninh lưu giữ nhiều di tích liên quan đến khoa bảng như văn miếu, văn từ, bia đá ghi danh các vị đỗ đạt, thể hiện truyền thống văn hóa sâu sắc.
Đỗ ở tuổi 50 - Nguyễn Xuân Chính trở thành Trạng nguyên lớn tuổi nhất trong lịch sử khoa bảng. Trạng nguyên Nguyễn Xuân Chính quê ở xã Phù Chuẩn, huyện Đông Ngàn, nay là xã Phù Chuẩn, TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Bắc Giang cũng là vùng đất có truyền thống hiếu học và khoa bảng lâu đời, sản sinh ra nhiều nhân tài đỗ đạt cao.
Các nhà khoa bảng Bắc Giang có nhiều đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực chính trị, văn hóa, giáo dục và ngoại giao.
Tỉnh có khoảng 60 vị đỗ đại khoa trong lịch sử khoa cử phong kiến, trong đó có 19 vị được ghi danh trên Bia Tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Nhiều danh nhân khoa bảng nổi tiếng xuất thân từ Bắc Giang như Nguyễn Viết Chất (khai khoa), Thân Nhân Trung ("Hiền tài là nguyên khí quốc gia"), Trạng nguyên Giáp Hải.
Sách “Lịch triều hiến chương loại chí” của sử gia Phan Huy Chú (1782-1840) chép tỉ mỉ về các kỳ thi dưới triều đại phong kiến Việt Nam, từ khoa thi đầu tiên 1075 đời Lý Nhân Tông đến khoa thi Đinh Mùi (1787) đời Lê Chiêu Thống.
Theo sách này, cả nước có 47 người được lấy đậu Trạng nguyên, trong đó, tỉnh Bắc Ninh tính theo phạm vi hành chính ngày nay có 12 người.
Ngoài ra, trong lịch sử khoa cử phong kiến, đa số các khoa thi không lấy đỗ Trạng nguyên mà chỉ cho đỗ đầu.
Tùy từng khoa, từng thời mà gọi là đỗ đầu, đình nguyên Hoàng giáp, đình nguyên Thám hoa, hoặc đình nguyên đồng Tiến sỹ.
Trong số đó, Bắc Ninh có 18 người: Lê Văn Thịnh đỗ đầu khoa thi Minh kinh bác học năm 1075; Lý Đạo Tái (Huyền Quang) đỗ đầu khoa thi Đại tỉ thủ sĩ năm 1272; Lương Thúc Kiệm đỗ đầu năm 1400; Phạm Quang Tiến đỗ đình nguyên Thám hoa năm 1562; Nguyễn Đăng (Trạng Tỏi) đỗ đình nguyên Hoàng giáp năm 1602; Phạm Công Thiện đỗ đình nguyên Hoàng giáp năm 1680; Phạm Khiêm Ích đỗ đình nguyên Thám hoa 1710...
Tỉnh Bắc Giang có 4 người thi đỗ Trạng nguyên. Trong lịch sử khoa cử ở nước ta, những người đi thi mà đỗ đầu khoa thi do vua trực tiếp chấm tuyển được gọi là Trạng nguyên.
Sau Trạng nguyên là bảng nhãn, sau bảng nhãn là thám hoa, còn lại có các tiến sĩ. Ở Bắc Giang trong thời phong kiến từ thời Lý (thế kỷ XI) đến cuối thời Nguyễn (8/1945) có 58 vị tiến sĩ. Trong số đó có 4 vị trạng nguyên là: Đào Sư Tích, Đoàn Xuân Lôi, Giáp Hải và Nguyễn Đình Tuân.
Như vậy, sau sáp nhập tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang, tỉnh hợp nhất mang tên mới Bắc sẽ có tổng cộng 16 vị Trạng nguyên.
Theo sử sách nước ta, từ thế kỷ XI đến thế kỷ XXI (1075-1919), các triều đình phong kiến đã tổ chức 183 khoa thi, lấy đỗ 3415 người hiện chỉ còn giữ được danh sách 2898 vị.
Trạng nguyên Lương Thế Vinh, tự là Cảnh Nghị, hiệu là Thụy Hiên, ông sinh ngày 1 tháng 8 năm Tân Dậu (1441) trong một gia đình nông dân có học ở làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, nay là thôn Cao Phương, xã Liên Bảo, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Ảnh minh họa: NXB Kim Đồng.
Trong số đó, tỉnh Nam Định có 88 vị đỗ đại khoa với 5 vị Trạng Nguyên. Đó là trạng nguyên: Nguyễn Hiền, Đào Sư Tích, Lương Thế Vinh, Vũ Tuấn Chiêu, Trần Văn Bảo.
Các kỳ thi dưới triều đại phong kiến Việt Nam, từ khoa thi đầu tiên 1075 đời Lý Nhân Tông đến khoa thi Đinh Mùi (1787) đời Lê Chiêu Thống, tỉnh Hà Nam không có ai đỗ Trạng nguyên.
Hiện tại, theo các tài liệu lịch sử và danh sách các Trạng nguyên Việt Nam, không thấy ghi nhận về vị Trạng nguyên nào có quê quán ở Ninh Bình.
Tuy nhiên, Ninh Bình là một vùng đất giàu truyền thống văn hiến và hiếu học, đã có nhiều người đỗ đạt cao trong các kỳ thi khoa cử thời phong kiến, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.
Như vậy, sau sáp nhập tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định, tỉnh Ninh Bình sẽ có 5 vị Trạng nguyên, bằng với số vị Trạng nguyên của tỉnh Nam Định trước thời điểm hợp nhất, sáp nhập.
Với tổng mức đầu tư hơn 4.900 tỷ đồng, tuyến đường từ thành phố Thái Bình (tỉnh Thái Bình cũ) kết nối với trung tâm tỉnh Hưng Yên (mới) là dự án giao thông trọng điểm của tỉnh. Con đường kết nối thành phố Thái Bình cũ với Trung tâm tỉnh Hưng Yên mới, góp phần hoàn thiện hạ tầng, thúc đẩy liên kết vùng, tạo hành lang kinh tế mới kết nối các khu công nghiệp, đô thị trong và ngoài tỉnh.
Cơ quan công an khởi tố ông Nguyễn Quang Vinh Bình- nguyên Chi cục trưởng và ông Võ Giang- Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP.Huế.
Chia sẻ
Chiều 4/8, nhạc sĩ, ca sĩ, đại úy Hoàng Hồng Ngọc tổ chức họp báo giới thiệu về liveshow “Bông hoa ánh thép” kỷ niệm 15 năm trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật.
Chia sẻ
Trả lời PV Dân Việt, cựu trưởng ban trọng tài Dương Văn Hiền cho biết: "Tôi khá bất ngờ về trường hợp của trọng tài Trần Đình Thịnh, cách đây khoảng vài tháng anh Thịnh thường mất ngủ vào ban đêm, đó có thể là nguyên nhân".
Chia sẻ
Vụ tai nạn thương tâm xảy ra tại địa bàn xã Định Hóa, tỉnh Ninh Bình khiến một người đàn ông tử vong tại chỗ.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa cho biết, Đặc phái viên của ông – Steve Witkoff – dự kiến sẽ tới Nga vào cuối tuần này để thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn cho cuộc chiến Ukraine. Đây được cho là "cơ hội cuối cùng" của Nga.
Chia sẻ
Bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế đã xuyên đêm vào TP.Hồ Chí Minh lấy quả tim của người hiến đưa về Huế ghép thành công cho bệnh nhân 56 tuổi.
Chia sẻ
VIC gây sốc với giao dịch thỏa thuận hơn 9.800 tỷ đồng, góp hơn 6 điểm cho VN-Index. Cổ phiếu bất động sản đồng loạt bật tăng, nhóm ngành dẫn sóng với 6 mã kịch trần.
Chia sẻ
Trương Lỗ là cháu đời thứ 10 của Trương Lương thời Tây Hán, vào cuối thời Đông Hán, ông đã tấn công và giết chết Thái Thú của Hán Trung, một bộ phận khác của Tư Mã Trương Tú sau khi ly khai Hán Trung gần 30 năm, tại sao cuối cùng ông ta lại đầu hàng Tào Tháo?
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại Hà Nội, Cục Thể dục Thể thao Việt Nam, Báo Tiền Phong và Hiệp hội Golf Việt Nam (VGA) đã phối hợp tổ chức họp báo công bố Giải vô địch Golf Quốc gia 2025 Cúp VinFast - Gia Lai.
Chia sẻ
Tình trạng ô tô hàng 2, hàng 3 chiếm dụng lòng đường Nguyễn Xiển (đoạn trước khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ, phường Định Công, Hà Nội) không chỉ tái diễn mà còn ngày một nghiêm trọng. Bất chấp nhiều lần báo chí phản ánh, những hàng xe ô tô vẫn "dàn trận" chiếm dụng nhiều làn đường, thách thức sự kiên nhẫn của người dân và hiệu quả quản lý của cơ quan chức năng.
Chia sẻ
Vadim Nguyễn là tân binh Việt kiều của CLB SHB Đà Nẵng ở mùa giải 2025/2026. Cầu thủ sinh năm 2005 đến từ Nga, mang 2 quốc tịch và cùng công ty quản lý với thủ môn Đặng Văn Lâm.
Chia sẻ
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh Fox News, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller, một trong những trợ lý thân cận nhất của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ cáo buộc Ấn Độ đang gián tiếp tài trợ cho cuộc chiến của Nga tại Ukraine thông qua việc mua dầu từ Moscow.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định tài xế ô tô con có hành vi giật chìa khóa trên đường Vành đai 3 là ông B.T.S. (SN 1977, quê Thanh Hóa).
Chia sẻ
20 doanh nghiệp bất động sản tư nhân đã nộp hơn 63.200 tỷ đồng vào ngân sách năm 2024, tăng 60% so với năm trước. Vinhomes, BIM Group, Nam Long… tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu.
Chia sẻ
4 con giáp có mọi thứ thuận lợi trong nửa đầu tháng 6 nhuận Âm lịch, họ được bạn bè giúp đỡ, sự nghiệp vững mạnh, không lo thiếu tiền tiêu
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại phường Phan Thiết, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức công bố các quyết định của Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng về việc thanh tra đối với các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn động kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Vệ Thanh được xem là một trong các đại danh tướng trong lịch sử phong kiến Trung Quốc cùng với Bạch Khởi, Hàn Tín, Lý Tĩnh, Nhạc Phi và Từ Đạt, do có công đánh quân rợ phía bắc mở rộng bờ cõi cho nhà Hán và là tấm gương sáng cho các tướng lĩnh đời sau.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình trực tiếp đến Đồng Nai kiểm tra thực tế 2 dự án lớn, mở đầu cho quá trình tháo gỡ khó khăn các dự án tồn đọng đang kéo dài và làm nghẽn dòng chảy phát triển của địa phương.
Chia sẻ
Ban Bí thư đã bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Điều lệ của Ban Tổ chức Trung ương giữ chức Phó trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
Chia sẻ
Những ngày gần đây, nền nhiệt tại Hà Nội khoảng 50 độ C, nắng nóng gay gắt, oi bức khiến nhiều người dân Thủ đô đổ về các bãi tắm tự phát trên sông Hồng, hồ Tây để giải nhiệt.
Chia sẻ
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh, Tổng thống Nga Putin liên tục không loại trừ khả năng tổ chức một cuộc gặp như vậy. Ông cũng nhấn mạnh "không có người chiến thắng trong chiến tranh hạt nhân"
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng bắt đối tượng truy nã nguy hiểm Lý Văn Sang khi đối tượng lẩn trốn lên bãi vàng, thông tin vừa được Công an TP Đà Nẵng cung cấp.
Chia sẻ
Vườn quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo, thuộc TP Hồ Chí Minh (trước sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TPHCM, Côn Đảo là huyện đảo của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũ), từ lâu đã được biết đến là một trong những địa điểm sinh sản quan trọng bậc nhất của rùa biển tại Việt Nam, chiếm tới 90% số lượng rùa về đẻ trứng trên cả nước.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định chia tay 2 ngoại binh; Franco Baresi phẫu thuật thành công; Ronaldo không mang điện thoại vào phòng ngủ; diễn viên người Mỹ bị nhiều ngôi sao Premier League gạ gẫm; Betis muốn tiếp tục mượn Antony.
Chia sẻ
Theo Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo, dự kiến bảng lương giáo viên tiểu học 2026 tăng cao.
Chia sẻ
Nam diễn viên Hàn Quốc Jung Il Woo - người góp mặt trong bộ phim "Mang mẹ đi bỏ" sinh ra trong một gia đình có nền tảng kinh tế vững chắc.
Chia sẻ
Nuôi cá rô phi giống Thái Lan dày đặc, cá trắm, cá chép, cá ba sa, cá diêu hồng,...HTX Nuôi trồng thuỷ sản Liên Chung, xã Kim Thành, TP Hải Phòng (trước sáp nhập là xã Tam Kỳ, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương cũ) giúp các thành viên khá giả, làm giàu.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Lê Trọng Yên yêu cầu các sở ngành liên quan tập trung, đẩy nhanh tiến độ để tiến hành xây dựng các trường nội trú tại các xã biên giới của tỉnh.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đưa “thời gian biểu” đền bù, giải phóng mặt bằng cho dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, trong đó nhấn mạnh, giao đất đai, nhà cửa nơi ở mới phải tốt hoặc bằng nơi cũ.
Chia sẻ
Sổ đỏ sẽ được in trên giấy chống giả, ghi rõ quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản theo từng người, từng phần, kèm mã hóa cơ quan cấp. Hàng loạt thay đổi liên quan đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được áp dụng theo quy định mới nhất, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Phương Đông (T/H) 
