"Gạc Ma ơi! 34 năm, 64 liệt sỹ

Ngã xuống rồi còn nắm chặt tay nhau

Vững lời thề hóa vòng tròn bất tử

Nơi các anh nằm nước biển mất màu xanh."

Bài thơ "Vòng tròn bất tử" vang lên tại buổi lễ tưởng niệm 64 anh hùng liệt sĩ hy sinh trong trận chiến bảo vệ Gạc Ma giữa tháng 3/2022.

34 năm Gạc Ma

Sáng 14/3/1988, khi bộ đội Việt Nam đang làm nhiệm vụ xây dựng chủ quyền trên cụm đảo chìm Gạc Ma - Len Đao - Cô Lin (Trường Sa) thì Trung Quốc ngang ngược đưa tàu chiến đến ngăn cản.

Tại Gạc Ma, lính Trung Quốc mang vũ khí xông lên bãi cướp cờ, xả súng làm 64 chiến sĩ hy sinh, bắn chìm tàu HQ-604. Tại Cô Lin, bị quân Trung Quốc tấn công, thuyền trưởng Vũ Huy Lễ cho tàu HQ-505 lao thẳng lên bãi, trở thành cột mốc sống bảo vệ chủ quyền. Tàu HQ-605 đang làm nhiệm vụ bảo vệ bãi đá Len Đao cũng bị tàu chiến Trung Quốc bắn cháy, chìm vào sáng 15/3/1988.

64 chiến sĩ hải quân Việt Nam hy sinh, 9 người bị Trung Quốc bắt. Việt Nam giữ được Cô Lin, Len Đao, Gạc Ma bị chiếm đóng trái phép.

34 năm trôi qua kể từ sự kiện Gạc Ma 1988, những ngày giữa tháng 3, người ta cứ nhắc nhớ nhau về ngày giỗ chung của 64 anh hùng liệt sĩ, để biết rằng, chủ quyền quốc gia là tối thượng, bất khả xâm phạm.

Trong nhiều lần gặp gỡ dịp kỷ niệm ngày hải chiến Gạc Ma, gia đình các liệt sĩ lại gặp nhau, họ kể nhau nghe về những cậu trai tuổi đôi mươi, những kỷ niệm về người thân đã nằm lại trong danh sách 64 liệt sĩ Gạc Ma – Trường Sa Việt Nam.

34 năm trôi qua, tay chân đã yếu, mắt đã mờ, người còn kẻ mất nhưng lần nào kể cũng rơm rớm nước mắt.

Chiếc mũ xanh đã sờn vải với dòng chữ "Tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma" theo chân ông Nguyễn Bá Hùng (trú Điện Thắng Trung, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam), anh trai liệt sĩ Nguyễn Bá Cường đến buổi lễ tưởng niệm tại Đà Nẵng. Bước vội đến trước tấm bia vàng, chỉnh trang trang phục, ông Hùng thắp nén nhang cho người em trai út trong nhà.

"Đã hơn 30 năm nhưng sự ra đi của út Cường vẫn luôn theo trong tâm trí của tôi và gia đình", ông Hùng mở lời.

Năm 1985, Nguyễn Bá Cường nhập ngũ thuộc Lữ đoàn Bộ binh 173 (Quân khu 5), một năm sau đi học ở Học viện Hải quân Nha Trang. Khi biết được nhận nhiệm vụ ở Trường Sa, Nguyễn Bá Cường hủy khóa học lớp hoa tiêu ở Nga đã đăng ký trước đó và xung phong ra đảo làm nhiệm vụ. Nguyễn Bá Cường hy sinh ngày 14/3/1988, khi Trung Quốc xâm chiếm đảo Gạc Ma, quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam.

Nguyễn Bá Cường cũng là liệt sĩ duy nhất ở Quảng Nam trong số 64 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh tại Gạc Ma.

 "Nhà có 3 anh em, đều phục vụ trong quân ngũ. Thằng Cường là con út, nó ngoan ngoãn lắm. Năm 1980 thi đậu Đại học Tổng hợp Đà Lạt ngành Vật lý. Học được một năm, nó về xung phong đi bộ đội. Gia đình khuyên, cứ học hết đã rồi tính nhưng nó cứ nằng nặc đòi đi, lén ba má qua xã đăng ký nhập ngũ. Nó nói, ba má đừng lo, con ra đảo công tác xong thì về đi học tiếp mà. Đó cũng là lần cuối cùng gia đình ăn cơm cùng", ông Hùng nhớ lại.

Câu chuyện về mẹ Trương Thị Ngò, mẹ liệt sĩ Nguyễn Bá Cường, về chiếc balo bạc màu, cuốn nhật ký viết vội… luôn là hình ảnh khiến nhiều phóng viên không thể nào quên. Căn nhà cấp bốn sau luỹ tre làng, hình ảnh người mẹ miệt mài kể về đứa con trai út mỗi khi có người nhắc đến không còn nữa. Mẹ Ngò đã mất, đến nay, đến lượt ông Hùng, anh trai liệt sĩ Cường tiếp tục kể những câu chuyện về đứa em trai đã hy sinh để bảo vệ Gạc Ma.

Rồi sau này, con cháu họ cũng như thế.

Họ không thể quên. Không bao giờ quên.

Bảo vệ từng tấc đất sải biển

Ngày 13/3, lễ tưởng niệm 64 liệt sĩ hy sinh 34 năm trước tại Gạc Ma được Ban liên lạc Bộ đội Trường Sa, Đà Nẵng tổ chức tại Đình Nại Nam (phường Hoà Cường Bắc, quận Hải Châu, Đà Nẵng).

Ông Nguyễn Văn Tấn, Trưởng ban Liên lạc Bộ đội Trường Sa tại Đà Nẵng chia sẻ với thân nhân gia đình các liệt sĩ.

Trong số 64 liệt sĩ hy sinh, Đà Nẵng có 9 liệt sĩ và 1 liệt sĩ tại Quảng Nam. Đến nay, TP.Đà Nẵng đã  có con đường mang tên Trường Sa, dọc theo bờ biển Mỹ Khê, đó là sự tri ân công lao của nhân dân Đà Nẵng dành cho các liệt sĩ hy sinh tại Gạc Ma, quần đảo Trường Sa, mặc khác khẳng định quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam trên bản đồ thế giới.

"Các chàng trai trẻ Đà Nẵng ngày ấy, không ngại gian khổ, xung phong gia nhập quân chủng Hải quân và đã hy sinh trước họng súng của kẻ thù. Các anh hy sinh khi tuổi đời còn quá trẻ để lại biết bao niềm thương nhớ của gia đình, bạn bè, đồng đội và xã hội. Các anh đã được lòng biển bao la ôm các anh vào lòng, ghi nhận tinh thần bất khuất dũng cảm hy sinh để bảo vệ vùng biển của đất nước", ông Tấn xúc động.

Giữa hương khói ngợp trời, bài ca "Giai điệu Tổ Quốc" được phát, đại tá Hoàng Duy Lập, nguyên trung đoàn trưởng Trung đoàn 83 nhớ lại ngày này cách đây hơn 30 năm, trên khu vực cụm đảo Gạc Ma, Cô Lin, Len Đao, Trung Quốc đã vô cớ gây chiến.

 "64 đồng chí đã hy sinh, 11 chiến sĩ bị thương và 9 người bị Trung Quốc bắt", đại tá Lập nhớ như in.

Người lính trực tiếp tham gia trận hải chiến Trường Sa năm 1988 trầm tư. Có gì đó trong đôi mắt khẽ dao động. "Chúng ta đã dựng nên vòng tròn bất tử, khẳng định chủ quyền thiêng liêng, Trường Sa là của Việt Nam, không ai có quyền xâm phạm. Phải nhớ ngày đến ngày hôm nay, ngày các liệt sĩ đã ngã xuống để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng. Chúng ta, người dân Việt Nam phải kiên định lập trường, xác định bảo vệ từng là tấc đất sải biển. Không chỉ ở thế hệ chúng tôi mà còn sau này, phải giáo dục cho tất cả các thế hệ sau hiểu được điều đó".

×