Bình luận
0
Thậm chí, trong lá gan của nhà khoa bảng ấy còn có khí tiết anh hùng hiếm thấy.
Lê Tuấn Mậu, người làng Nhội, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh (nay là làng Thụy Lôi, xã Thụy Lâm, Đông Anh, Hà Nội). Năm 24 tuổi, ông thi đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) khoa Canh Tuất niên hiệu Hồng Đức 21 (1490) đời vua Lê Thánh Tông.
Sách "Đại Việt sử ký toàn thư" khi nhắc về khoa thi này, cho biết: "Vua thân ra đầu đề văn sách. Sai Thượng thư Binh bộ Định Công bá Trịnh Công Đán và Thượng thư Hình bộ Lễ Năng Nhượng làm đề điệu; Phó đô Ngự sử đài Quách Hữu Nghiêm làm giám thi; Đông các đại học sĩ Thân Nhân Trung và Thượng thư Lại bộ Nguyễn Bá Ký làm độc quyển.
Vua xem quyển thi, xếp thứ bậc cao thấp, cho bọn Vũ Duệ, Ngô Hoán, Lưu Thư Ngạn 3 người đỗ Tiến sĩ cập đệ, bọn Lê Tuấn Mậu 19 người đỗ Tiến sĩ xuất thân, bọn Lê Đình Quát 32 người đỗ đồng Tiến sĩ xuất thân".
Sau khi thi đỗ, Hoàng giáp Lê Tuấn Mậu được bổ chức quan, từ chức trách trông coi ruộng đất, tài chính, hộ khẩu, tô thuế, lương bổng, ông còn trải qua các chức: Ngự sử đài, Đô ngự sử, Thư điện tiền đô chỉ huy sứ, Lễ bộ Thượng thư. Ông nổi tiếng thanh bạch, cẩn trọng, cứng rắn và thẳng thắn, rất được người đời mến trọng.
Lê Tuấn Mậu từng làm Phó sứ sang nhà Minh năm 1498 cùng với Nguyễn Quan Hiền và Phạm Thịnh. Thời điểm Mạc Đăng Dung chuyên quyền, ông sớm nhận ra chân tướng họ Mạc. Giai thoại khiến Lê Tuấn Mậu được nhớ đến nhiều nhất chính là keo vật cùng với Mạc Đăng Dung.
Chuyện kể rằng, vào một năm nọ dưới thời vua Lê Uy Mục, triều đình tổ chức hội thi tuyển tráng sĩ và người trở thành Võ Trạng nguyên của năm đó. Sau đó, họ Mạc được sung vào đội Túc vệ, giữ việc cầm dù theo xe vua. Sách "Đại Việt thông sử" cho biết, khoảng thời Đoan Khánh, Mạc Đăng Dung được thăng bổ chức Đô chỉ huy sứ vệ Thiên vũ.
Nhận thấy việc thăng tiến quá nhanh của Mạc Đăng Dung có thể gây hậu họa cho đất nước về sau, Lê Tuấn Mậu cảm thấy không phục và cũng không ít lần cảnh báo nhà vua. Vốn không ưa vị Tiến sĩ họ Lê, họ Mạc lập tức xin vua để được tỉ thí cùng Lê Tuấn Mậu. Dù là tiếng văn quan, nho sĩ "trói gà không chặt", song Lê Tuấn Mậu vốn là một đô vật nên không ngần ngại mà nhận lời thách đấu.
Đến ngày tỉ thí võ nghệ, Lê Tuấn Mậu bôi mỡ vào mình, cài thêm kim vào tóc và khố, dùng mẹo để đánh thắng tuyệt đối con người lực lưỡng tài ba như Mạc Đăng Dung đến mức suýt chết. Keo vật được ghi danh trong sử sách, không chỉ hạ bệ cái tôi của Mạc Đăng Dung, mà còn nâng sự thông minh của Lê Tuấn Mậu. Đó cũng là lý do mà sau này, ông được người dân làng Nhội tôn làm ông tổ môn đấu vật cổ truyền.
Đúng như dự đoán của Lê Tuấn Mậu, quyền thế của Mạc Đăng Dung ngày càng lớn, tiến tới kiểm soát toàn bộ triều đình, gây dựng phe cánh gồm thông gia Phạm Gia Mô làm Thượng thư bộ Lễ, em rể là Quỳnh khê hầu Vũ Hộ làm Hữu đô đốc trấn thủ Sơn Tây; ngoài ra còn có các Thượng thư Trình Chí Sâm và Nguyễn Thì Ung ngả theo. Mạc Đăng Dung lại tiến vua một mỹ nhân, giả danh là con gái, vào làm cung tần để dò la tin tức, lại sai em là Mạc Quyết giữ đạo binh Túc vệ, con trai Đăng Doanh giữ điện Kim Quang.
Khi quyền lực đã khuynh loát cả triều đình, Mạc Đăng Dung lộ rõ mưu đồ, đi bộ thì lọng phượng dát vàng, đi thủy thì thuyền rồng dây kéo, ra vào cung cấm không kiêng sợ gì ai. Thậm chí còn ra tay giết thị vệ vốn là những người trung thành với vua Lê Chiêu Tông. Trước sự lớn mạnh của thế lực Mạc Đăng Dung, vua và các cựu thần nhà Lê không bằng lòng, nhưng cũng đành bất lực.
Ngày 27/7/1522, vua Lê Chiêu Tông rời kinh thành chạy sang Sơn Tây hiệu triệu bốn phương hỏi tội Mạc Đăng Dung. Đăng Dung lập em vua là Xuân lên ngôi. Một nước có hai vua, vua Lê Chiêu Tông ở Thanh Hóa đại diện cho lực lượng cựu thần nhà Lê do Trịnh Tuy cầm đầu. Lê Cung Hoàng ngự tại dinh Bồ Đề, mọi việc do Mạc Đăng Dung sắp xếp và đối phó.
Năm 1523, Mạc Đăng Dung sai em là Mạc Quyết mang quân đánh Lê Chiêu Tông và Trịnh Tuy ở Thanh Hóa. Cùng lúc, lại nhân danh vua mới Lê Cung Hoàng tuyên bố phế truất Chiêu Tông làm Đà Dương vương. Năm 1525, Mạc Đăng Dung tiến đánh Trịnh Tuy ở đầu nguồn Thanh Hóa. Trịnh Tuy thất thế rồi qua đời, Chiêu Tông bị bắt giải về kinh đô, sai đồ đảng là Phạm Kim Bảng bí mật giết Chiêu Tông ở chỗ bị giam lỏng.
Sau đó, Mạc Đăng Dung tiếp tục đánh dẹp các lực lượng trung thành với Lê Chiêu Tông, tiêu diệt các tướng chống đối. Sau khi đàn áp một số lực lượng nổi dậy, thế lực Mạc Đăng Dung vô cùng mạnh mẽ, kiểm soát và làm chủ vùng Kinh Bắc, quan lại và quân dân đến quy phục ngày một đông.
Tháng 4 năm 1527, Lê Cung Hoàng sai đình thần cầm cờ tiết đem kim sách, áo mão thêu rồng đen, đai dát ngọc, kiệu tía, quạt vẽ, lọng tía đến Cổ Trai, tấn phong Mạc Đăng Dung làm An Hưng vương, gia thêm cửu tích. Tháng 6 năm 1527, Mạc Đăng Dung từ Cổ Trai trở lại kinh đô ép Lê Cung Hoàng nhường ngôi.
Trong tình thế không thể cứu vãn, nhiều đại thần nhà Lê đã tử tiết tỏ lòng trung. Đàm Thận Huy gửi thư cho gia đình rằng: "Con người ta sinh ra trong khoảng trời đất, lấy trung, hiếu làm vinh, chăm lo đến tước trời thì tước người sẽ đến. Các con nên theo lời dạy của thánh hiền: Phải biết thế nào là trung, thế nào là hiếu. Sau khi ta chết, hãy thận trọng, chớ có theo Ngụy triều, nhận chức tước của Ngụy triều, được thế thì ý nguyện của ta cũng thỏa vậy".
Đàm Thận Huy cùng với những người ứng nghĩa, nhìn về Lam Sơn xa xăm, vừa lạy vừa khóc, rồi uống thuốc độc tự vẫn. Phu nhân ông là Nghiêm Thị Hiệu (em gái bạn đồng khoa là Hoàng giáp Nghiêm Ích Khiêm, người làng Quan Độ, ngay cạnh làng Me) và hai người con gái út của ông cũng tuẫn tiết ở vùng Yên Thế Thượng, Bắc Giang.
Sử gia Lê Quý Đôn chép: "Lúc này thần dân phần nhiều xu hướng về Đăng Dung, đều ra đón về kinh đô". Sau thời khắc chiếm ngôi ngày 15/6/1527, Mạc Đăng Dung biết giành được ngai vàng đã khó, thu phục được nhân tâm còn khó hơn nên ra sức trưng dụng, vỗ về, thậm chí mua chuộc, ép buộc rất nhiều quan lại của nhà Lê tiếp tục làm việc.
Lúc này Nguyễn Thái Bạt trở về quê Bình Lãng (Hải Dương), rồi lại đến trang Phan Xá dạy học. Lê Tuấn Mậu cũng rời triều chính về quê, ông đã truyền dạy cho bà con trong làng bộ môn vật để rèn luyện ý chí, sức khỏe. Mạc Đăng Dung cho hạ thần dò tìm Nguyễn Thái Bạt, Lê Tuấn Mậu, ép vời vào cung để bổ dụng chức tước. Biết không thể từ chối được mãi, Lê Thái Bạt giả vờ thong manh (mắt kém) để từ chối làm quan, Lê Tuấn Mậu âm thầm giấu đá vào tay áo tiến vào trong cung.
Mạc Đăng Dung cho thảo tờ chiếu giả, cướp ngôi nhà Lê, các quan đến chúc mừng. Thầy dạy của Nguyễn Thái Bạt là võ sĩ Nguyễn Văn Vận vốn giữ chức Đô ngự sử từ ngoài tiến đến trước ngai vàng, cầm cái hốt đánh thẳng vào mặt nhưng Mạc Đăng Dung tránh được. Túc vệ phía sau điện vội xông ra bắt Nguyễn Văn Vận lôi tuột đi.
Lễ bộ Thượng thư Lê Tuấn Mậu tiến vào, khi tới gần Mạc Đăng Dung đã ném hòn đá giấu sẵn trong tay áo, nhưng viên đá sượt qua mặt Đăng Dung và chỉ làm xây xước nhẹ. Túc vệ vội chạy ra lôi Lê Tuấn Mậu đi. Tuy nhiên, có một số tài liệu khác viết rằng, Lê Tuấn Mậu ném chiếc nghiên đá vào Mạc Đăng Dung rồi đâm đầu vào cột đá tự vẫn.
Mạc Đăng Dung lên ngôi, tức là vua Mạc Thái Tổ, chính thức lập ra nhà Mạc. Nhà Lê truyền được 100 năm đến đây kết thúc, nhưng công đức vua Lê Thái Tổ và vua Lê Thánh Tông làm cho nhiều người không quên nhà Lê, cho nên dù Mạc Đăng Dung có cướp được ngôi cũng không được lâu bền. Chẳng bao lâu, khắp nơi nổi lên những đội quân "phù Lê diệt Mạc".
Câu chuyện một lòng phụng sự, trung thành với nhà Lê, tận trung với nước, công đức của Tiến sĩ Lê Tuấn Mậu vẫn còn lưu danh sử sách, được người dân truyền miệng qua nhiều thế hệ cho đến ngày nay. Đến khi nhà Lê bước vào trung hưng, ông được truy phong Thượng đẳng phúc thần. Phan Huy Chú trong "Lịch triều hiến chương loại chí" có viết một mục về ông tại phần "Nhân vật chí" và xếp ông vào hàng "Bề tôi tiết nghĩa".
Vua Tự Đức từng có thơ cảm khái về Lê Tuấn Mậu: "Phản tướng tiên tri thục dữ mưu/Hà kham điến diện sự gian du/Tụ trung hoài thạch tuy hư trịch/Thượng hữu tâm trung thạch khả đầu" (Tướng phản xem qua biết đã lâu/Thẹn thùng nhìn mặt kẻ gian thâu/ Trong mình giấu đá quăng không trúng/Đá giấu trong lòng chửa hết đâu).
Sau khi Lê Tuấn Mậu qua đời, người dân xã Thụy Lâm và nhiều vùng quê xứ Kinh Bắc xưa đã dựng đền thờ, hàng năm tổ chức hội vật để tưởng nhớ đến vị văn quan giỏi võ, danh thần khí tiết. Có tài liệu khác cho rằng, sau khi Mạc Đăng Dung thiêu sống ông, tro than thân thể ông bay tụ vào khu vực cánh đồng Kênh ở bờ hữu sông Cà Lồ. Nhân dân thương tiếc ông nên đã lập đền thờ ngay tại đó, chính là ngôi đền thờ hiện nay.
Ngôi đền được lập từ thời Lê trung hưng và đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, dáng vẻ hiện nay mang phong cách kiến trúc thời Nguyễn. Năm 2009, đền lại được tôn tạo với phần cổng tam quan xây gạch và bức bình phong trên dãy tường bằng đá có chạm khắc cảnh tứ quý.
Đền nằm trên gò đất cây cối um tùm ở bãi sông dưới chân đê, mặt quay về phía Tây Nam nhìn qua sân và cổng ra một hồ nước nhỏ hình chữ nhật. Bên hữu sân là nhà giải vũ. Tòa tiền tế gồm ba gian xây "đầu hồi bít đốc tay ngai", gian giữa được kết nối với hai gian hậu cung thành hình "chữ Đinh". Các bộ vì làm theo kiểu "thượng rường, hạ kẻ", bào trơn đóng bén. Mái lợp ngói ri, bờ nóc có đắp hình rồng trang trí.
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đã ban hành cáo trạng truy tố Bạch Tấn Cường, Phó giám đốc Công ty Tân Phong Vận, Võ Thanh Tuấn và tám người khác. Trong vụ án này, có 5 cựu cán bộ hải quan bị cáo buộc về tội nhận hối lộ.
Chia sẻ
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Izvestia rằng thiệt hại của EU do chấm dứt hợp tác với Nga trong lĩnh vực năng lượng và việc hạn chế thương mại đã vượt quá một nghìn tỷ euro.
Chia sẻ
Nhiều nhà thầu tại Đà Nẵng đồng loạt đề nghị chấm dứt hợp đồng thi công các dự án đầu tư công giữa chừng. Tình trạng trượt giá vật liệu xây dựng, khan hiếm nguồn cung và áp lực thi công kéo dài được cho là nguyên nhân khiến họ buộc phải “rút lui”.
Chia sẻ
Một pho tượng đồng kỳ lạ vừa được phát hiện trong một am gạch ở miền Trung, mang dung mạo lạ chưa từng thấy: đầu đội mũ cánh chuồn kiểu Tây Nguyên, thân mặc áo quan Đại Việt thời Lê. Dòng chữ khắc sau lưng càng làm dấy lên nghi vấn: Đây có thật là Đức Thánh Trần? Và ai là người đã tạo ra pho tượng kỳ bí này giữa vùng đất xa lạ?
Chia sẻ
Cùng bị đau đầu, buồn nôn kéo dài, 3 người hàng xóm rủ nhau đi khám. Chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh khiến mọi người choáng váng.
Chia sẻ
Nam diễn viên Chu Long Quảng, người để lại dấu ấn sâu đậm với vai Phật Tổ Như Lai trong bộ phim truyền hình “Tây du ký” năm 1986, đã qua đời ở tuổi 86.
Chia sẻ
Sáng 4/8, tại Cung Thể thao Tiên Sơn, CLB SHB Đà Nẵng đã chính thức làm lễ xuất quân, khởi động chiến dịch chinh phục V.League và Cúp Quốc gia mùa giải 2025/2026.
Chia sẻ
Một nhóm đối tượng tổ chức khai thác vàng trái phép vừa bị lực lượng chức năng tỉnh Tuyên Quang bắt quả tang và xử lý theo quy định của pháp luật.
Chia sẻ
Ở lượt chạy cuối cùng, khi còn cách đích 300 m, trọng tài Trần Đình Thịnh bất ngờ ngã xuống. Các đồng nghiệp ngay bên cạnh đã đỡ anh và trọng tài Trần Đình Thịnh nói yếu ớt được câu: “Để tôi chạy nốt về đích đã".
Chia sẻ
Mới đây, trong series "Ký ức VTV", Nghệ sĩ Nhân dân Khải Hưng, người được coi là “cha đẻ” của Táo Quân - Gặp nhau cuối năm đã chia sẻ về lý do chương trình ra đời.
Chia sẻ
Dương và An tuyển nhiều đàn em là những đối tượng “có số má” về nuôi ăn ở, trang bị công cụ để đi trộm chó. Chỉ trong một thời gian ngắn, nhóm cẩu tặc đã trộm và tiêu thụ hơn 2 tấn chó trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Chia sẻ
Rong như thứ vưu vật của tạo hóa vậy! Rong khoan thai. Rong lững lờ. Rong đuôi chó lơ đãng trải tít tắp từ bến đò xuất phát men tận những hang cùng hiểm hóc suốt một dọc sông suối Tràng An, tỉnh Ninh Bình.
Chia sẻ
Chia sẻ về cuộc đấu tranh với tội phạm kinh tế, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói lại câu chuyện về việc xử lý các hành vi thao túng thị trường chứng khoán.
Chia sẻ
Theo UBND TP. Huế, việc người dân tiếp cận gói tín dụng nhà ở xã hội 145.000 tỷ đồng còn khó khăn do lãi vay còn cao, thủ tục phức tạp...
Chia sẻ
Nhưng điều khiến tôi ám ảnh lại không nằm ở buổi tiệc, mà ở đêm tân hôn.
Chia sẻ
Vào tháng 7, EU đã áp dụng một gói trừng phạt "nghiêm khắc nhất" khác đối với Nga nhằm một lần nữa hạn chế các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt và làm giảm thu nhập của Moscow. Kết quả thật bất ngờ: giá dầu Nga giảm xuống mức thấp nhất.
Chia sẻ
Bạn Nguyễn Hồng Vân đến từ đội LionKing_1 (THPT Xuân Mai, Hà Nội) cho biết, bản thân đã học hỏi được rất nhiều thông qua cuộc thi về AI và Robotics này.
Chia sẻ
Sáng 4/8, Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức Lễ công bố Quyết định công nhận Giám đốc Đại học cho PGS.TS Bùi Huy Nhượng.
Chia sẻ
Sau khi các tỉnh sáp nhập vào TP. HCM, thị trường bất động sản khu vực lân cận như Đồng Nai đang bắt đầu tăng nhiệt. Một số chủ đầu tư đã khởi động, giới thiệu dự án căn hộ ra thị trường khiến nguồn cung được cải thiện.
Chia sẻ
Tại vùng núi Mẫu Sơn hùng vỹ của tỉnh Lạng Sơn, đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Dao, Kinh đang nuôi giống gà bản địa quý hiếm-gà 6 ngón Mẫu Sơn. Mô hình nuôi giống gà quý hiếm này đang giúp giảm nghèo bền vững, không ít hộ khá giàu.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết vừa có các chỉ đạo liên quan đến việc triển khai thực hiện Phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và Phong trào "Bình dân học vụ số".
Chia sẻ
Ngày 4/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ra Quyết định số 3015/QĐ-BNNMT ban hành Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm đối với quả sầu riêng tươi xuất khẩu. Quyết định số 3015/QĐ-BNNMT có hiệu lực từ ngày 4/8/2025.
Chia sẻ
Miền Bắc đang trải qua những ngày nắng nóng rát rạt, rất oi bức, khó chịu; dự báo còn vượt ngưỡng 39 độ trong ngày 4/8. Từ đêm cùng ngày, đợt mưa dông lớn bắt đầu đổ bộ khiến nền nhiệt khu vực giảm dần.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang điều tra 6 vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả với số lượng hàng bán ra thị trường có giá trị lên tới gần 10.000 tỷ đồng.
Chia sẻ
Đồng đất Mễ Trì (Hà Nội) đã trải qua những thăng trầm của lịch sử, qua tất thảy những đau thương, mất mát nơi đây vẫn phảng phất hương cốm thơm lan tỏa trong các ngõ xóm đường làng...
Chia sẻ
Hai anh em song sinh ở miền đông nam Trung Quốc đã thu hút sự chú ý trên mạng xã hội sau khi cùng đạt 666 điểm trong kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia – kỳ thi được xem là “cửa ải sinh tử” với học sinh nước này, và cùng đỗ vào một ngành học tại cùng một trường đại học.
Chia sẻ
Tháng tám vừa khởi đầu, nhiều bậc cha mẹ đã lên tiếng cảnh báo về vấn đề học phí trường công tại TP.HCM, nhất là với năm học mới đang cận kề, năm học đầu tiên chủ trương miễn học phí được người dân trông ngóng.
Chia sẻ
Sở hữu chất giọng ấm áp, Quán quân Sao Mai 2003 – NSƯT Hoàng Tùng đã kể tới người yêu nhạc một câu chuyện tình yêu hết sức nhẹ nhàng, dung dị qua ca khúc “Ngọt ngào khi yêu” – sáng tác mới của nhạc sĩ Nguyễn Thành Trung.
Chia sẻ
Chốn hậu cung luôn là nơi có nhiều thị phi nhất trong thời đại ngày xưa. Và Lãnh cung là một trong những nơi được xem là "địa ngục" đối với các phi tần.
Chia sẻ
Nhân dịp kỷ niệm 61 năm Chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam, Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã tổ chức trao hàng trăm lá thư tay của các cháu học sinh Trường Tiểu học Vạn Bảo (TP.Hà Nội) gửi tới cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Đặc khu Trường Sa.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Siêu (Theo Giáo Dục và Thời Đại) 
