Ngày 4/1/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị công bố Nghị quyết 259/NQ-CP của Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Thông báo số 47-TB/TW ngày 15/11/2024 của Bộ Chính trị về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.

Theo kế hoạch, Chính phủ sẽ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết này tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV vào tháng 5/2025. Hiện, dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam đang được đăng tải nhận đóng góp từ người dân, chuyên gia kinh tế… và sẽ chỉ còn vài tháng để hoàn thiện văn bản rất quan trọng này.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, việc phát triển trung tâm tài chính và khu vực và quốc tế có 5 ý nghĩa, tác động tích cực.

Trong đó, giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, tạo thêm nguồn lực mới, thúc đẩy nguồn lực hiện hữu; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế để phát triển kinh tế-xã hội; thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, theo chuẩn mực quốc tế; tạo ra động lực mới, tạo sự đột phá về phát triển.

TS Andreas Baumgartner EMBS - Viện Metis chia sẻ, trung tâm tài chính là một câu chuyện thành công mà ông rất tâm đắc. Ông đã chứng kiến và trực tiếp trải nghiệm cách những trung tâm tài chính có thể thực sự thay đổi cuộc sống của con người và vận mệnh của các quốc gia.

"Các trung tâm tài chính quốc tế đã trở thành những động lực quan trọng của thương mại và giao thương toàn cầu, khu vực, cũng như địa phương, thu hút đầu tư, nhân tài và đổi mới sáng tạo" - TS từ Viện Metis nhấn mạnh.

Chuyên gia "hiến kế" đón "đại bàng đến làm tổ"

Góp ý cho Chính phủ về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, PGS - TS Trần Hoàng Ngân - Đại biểu Quốc hội TP.HCM cho rằng, cần xây dựng những cơ chế chính sách đặc thù, chi tiết để vận hành, phát triển trung tâm tài chính quốc tế nhanh và bền vững. Trong đó, cần xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, phù hợp chuẩn mực quốc tế với các chính sách ưu đãi hấp dẫn.

Gợi mở chính sách cho Việt Nam về xây dựng chính sách thu hút các nhà đầu tư toàn cầu vào trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng, TS Andreas Baumgartner EMBS (Viện Metis) nhấn mạnh cần có cơ chế ưu đãi. Ông ví dụ trung tâm tài chính Dubai có chính sách thuế rất hấp dẫn với mức 0% thuế thu nhập cho doanh nghiệp và nhân viên, không hạn chế ngoại hối hoặc hồi hương vốn/lợi nhuận, và không có thuế quan thương mại hay hạn ngạch. Đây là yếu tố quan trọng thu hút các doanh nghiệp muốn mở rộng hoạt động đầu tư.

TS Andreas Baumgartner cho rằng, để thành công với trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam cần có môi trường quản trị và pháp lý mạnh mẽ, minh bạch và đáng tin cậy. Đơn cử, ông đề cập đến Trung tâm Tài chính quốc tế Dubai và Thị trường Toàn cầu Abu Dhabi tại UAE là những ví dụ điển hình, với hệ thống pháp lý vững chắc dựa trên luật thông lệ Anh, các quy định rõ ràng và một cấu trúc quản lý minh bạch.

Tuy nhiên, vị chuyên gia nhấn mạnh rằng: "Các cơ chế ưu đãi, dù được thiết kế tốt đến đâu, sẽ chỉ phát huy hiệu quả tối đa khi được lồng ghép trong một môi trường thuận lợi tổng thể". Theo đó, chỉ nên coi cơ chế ưu đãi là "công cụ thu hút ban đầu", còn để trung tâm tài chính quốc tế phát triển thì Việt Nam cần cung cấp nền tảng gồm quản trị minh bạch, khuôn khổ pháp lý thuận lợi, hạ tầng tiên tiến và hệ sinh thái liền mạch, qua đó thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng.

Ngoài ra, mỗi trung tâm tài chính quốc tế cần xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên và mức độ ưu tiên đối với từng lĩnh vực. Điều này giúp xây dựng các cơ chế ưu đãi có trọng tâm trọng điểm, hỗ trợ trực tiếp quá trình răng trưởng và phát triển của các ngành.

Đầu tư phát triển hạ tầng là yếu tố "cấp thiết"

Theo ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM, TP.HCM đóng vai trò là đầu mối giao thông liên kết vùng và là cửa ngõ quốc tế của Việt Nam với hệ thống đường bộ, đường sắt, đường thủy, cảng biển và sân bay lớn.

Cùng với việc triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm kết nối như xây dựng và sớm đưa vào khai thác sân bay Long Thành-Đồng Nai, và một loạt các dự án hạ tầng khác như hoàn thiện hệ thống đường Vành đai 3 - 4; Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ… sẽ tạo thêm khả năng kết nối hiệu quả, mở ra không gian phát triển vùng Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía nam, cũng như quốc tế.

Trong khi đó, Đà Nẵng có vị trí địa chính trị, kinh tế quan trọng, là thành phố cảng biển chiến lược, một trong những cửa ngõ quan trọng ra biển của các Hành lang kinh tế Đông Tây, và được thí điểm thành lập khu thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam.

Đà Nẵng còn có điều kiện thuận lợi về kết nối giao thông quốc tế khi có Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng nằm ngay trong trung tâm thành phố, kết nối trực tiếp với 35 thành phố thuộc 11 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó có nhiều trung tâm kinh tế - tài chính toàn cầu của khu vực châu Á với tần suất khai thác trung bình trên 50 chuyến/ngày.

Đại biểu Quốc hội TP.HCM Trần Hoàng Ngân cho rằng, để phát triển trung tâm tài chính, cần đầu tư đồng bộ vào hạ tầng, bao gồm: cơ sở vật chất, hạ tầng số, hạ tầng cho trung tâm, hạ tầng kết nối, công nghệ tài chính, giao thông, sân bay và cảng biển… Dẫn ví dụ, ông Ngân đề cập đến Singapore là điển hình thành công của trung tâm tài chính nhờ phát triển mạnh hệ thống cảng trung chuyển, logistics và hàng không quốc tế.

"Nếu Việt Nam đầu tư hệ thống cảng biển quốc tế để cạnh tranh logistics với Singapore, cần kết hợp xây dựng hệ thống hạ tầng đồng bộ, có tính liên kết chặt chẽ các cảng nước sâu chiến lược như Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa Vũng Tàu - TP.HCM), Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ... Có như vậy, chúng ta mới tận dụng được lợi thế cảng nước sâu để thu hút được vận tải biển lớn của hệ thống hàng hải quốc tế Á - Âu qua eo biển Malacca..." - ông Ngân đề cập.

Cùng quan điểm, TS Lê Minh Nghĩa – Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam khẳng định, cơ chế, chính sách đặc thù cùng khung pháp lý minh bạch, hấp dẫn là điều kiện tiên quyết để thu hút đầu tư. Nhưng, hạ tầng hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng cao và khả năng đổi mới sáng tạo cũng là những yêu cầu cấp thiết.

Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng, trung tâm tài chính cũng cần đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyên gia trong và ngoài nước; tăng cường kết nối, đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các trung tâm tài chính lớn trên thế giới; và đẩy mạnh phát triển công nghệ tài chính (fintech) cùng các start-up trong lĩnh vực này.

×