Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) đánh giá cao việc các doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam tham gia đăng ký làm đường sắt tốc độ cao.

“Tôi cho rằng nên cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào làm đường sắt tốc độ cao vì nguồn lực lớn. Nếu dồn hết cho Nhà nước thì cũng là một gánh nặng, trong khi chúng ta có nhiều doanh nghiệp có khả năng về kinh tế, và theo Nghị định 68, các doanh nghiệp tư nhân cũng nên chia sẻ với Nhà nước; đồng thời, Nhà nước cũng có thể hỗ trợ cho một số doanh nghiệp vừa và lớn để bản thân doanh nghiệp đủ sức vươn ra toàn cầu", Đại biểu Đoàn Bình Dương nói.

Tuy nhiên, đại biểu Huân lưu ý, để doanh nghiệp được tham gia dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, cần có các tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể. Các tiêu chí này phải do một Hội đồng cấp quốc gia xây dựng. Do đó, theo đại biểu, Chính phủ hoặc bộ, ngành được giao nhiệm vụ cần thành lập Hội đồng này.

“Theo thông lệ quốc tế, muốn chọn ai sẽ phải đưa ra một số tiêu chí trước khi đấu thầu TOR (Terms of Reference - các chi phí cần thiết để chuẩn bị hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu và các công việc liên quan, được thực hiện trước khi diễn ra đấu thầu chính thức. Từ đó, chủ đầu tư mới biết và chọn nhà thầu nào và nhắm đến mục đích như thế nào. Chẳng hạn doanh nghiệp giỏi về quản lý về dự án đầu tư hay chọn doanh nghiệp giỏi huy động vốn hay giỏi về quản lý dự án để kịp tiến độ hoặc chọn doanh nghiệp giỏi về biết quản lý, vận hành sau này hay chọn doanh nghiệp có đầy đủ tiêu chí”, đại biểu Huân nói.

Vì thế theo ông Huân, nếu dự án đường sắt tốc độ cao này được giao cho Chính phủ hoặc Quốc hội thì đơn vị được giao phải đồng ý với tiêu chí chọn đó. Sau khi tiêu chí được lựa chọn sẽ tiến hành công khai, nếu đơn vị, doanh nghiệp nào đủ tiêu chí thì sẽ được lựa chọn tham gia đấu thầu.

Về đề xuất của Công ty VinSpeed xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đại biểu Nguyễn Quang Huân khẳng định: Đây là một doanh nghiệp dám nghĩ, dám làm, chia sẻ trách nhiệm với quốc gia.

Tuy nhiên, theo ông Huân, Vingroup là doanh nghiệp mạnh về bất động sản, xe hơi, xe điện và nhiều thứ khác. Công ty này cũng chưa từng tham gia và có kinh nghiệm tham gia vào dự án lớn như đường sắt tốc độ cao Băc – Nam. Vì thế, dù Vingroup hay bất cứ một doanh nghiệp nào tham gia thì cần có sự đánh giá từ các tổ chức tư vấn độc lập am hiểu về ngành nghề đánh giá, chọn lựa.

"Nếu họ hay bất cứ doanh nghiệp nào đáp ứng được các tiêu chí thì có thể được lựa chọn tham gia và dự án này", ông Huân nói.

Ông nhấn mạnh rằng: "Để khả thi hơn thì cần thuê một đơn vị tư vấn toàn cầu, đánh giá các tiêu chí, các doanh nghiệp trong nước cũng cần liên kết với nước ngoài để thực hiện”.

Đại biểu Phạm Văn Hoà (Đoàn Đồng Tháp) đồng tình với việc các doanh nghiệp tư nhân trong nước được tham gia vào triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc- Nam.

“Tôi cho rằng chúng ta nên ưu tiên cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư chiến lược, có năng lực trong nước tham gia vào dự án này. Tuy nhiên, đường sắt tốc độ cao ở Việt Nam chúng ta chưa có tiền lệ xây dựng, chưa có kinh nghiệm làm. Vì thế, nếu giao cho doanh nghiệp trong nước tham gia thì nên có sự hợp tác với các doanh nghiệp quốc tế có kinh nghiệm”, đại biểu Hoà nói.

Đại biểu Phạm Văn Hoà cho biết, chúng ta nên ưu tiên nhà thầu là các doanh nghiệp Việt Nam, nhưng đó phải là những doanh nghiệp có tiềm lực. Phải xem xét, đánh giá doanh nghiệp có vốn sẵn có là bao nhiêu, vay bao nhiêu, rồi tiến độ thời gian thi công, tiềm lực chất lượng công trình có đảm bảo hay không. Đây là điều kiện hết sức cần thiết.

“Trong trường hợp một doanh nghiệp trong nước không đủ điều kiện, kinh nghiệm, khả năng làm thì nên có sự liên kết giữa nhà thầu Việt Nam và nhà thầu nước ngoài có kinh nghiệm để tổ chức xây dựng”, ông Hoà nói.

Tương tự, đại biểu Trần Văn Lâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) cho rằng, việc VinSpeed đề xuất đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là tín hiệu khởi sắc của kinh tế tư nhân, nhất là trong bối cảnh Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 68. Theo đại biểu, Nghị quyết 68 là luồng sinh khí mới, động viên các doanh nghiệp dân tộc vươn lên, khẳng định năng lực thực hiện những việc mà trước đây chúng ta còn e ngại.

Theo đại biểu Lâm, vấn đề tính khả thi, chất lượng và hiệu quả của dự án hiện chưa thể đánh giá đầy đủ. Tuy nhiên, nhìn sơ bộ, có thể thấy vẫn có những căn cứ nhất định. Trước hết, đây là những doanh nghiệp lớn, tiên phong trong nhiều lĩnh vực, đã thực hiện nhiều công trình, dự án quốc gia quan trọng, khẳng định được uy tín và hiệu quả.

Vị đại biểu này cho rằng, có những vấn đề doanh nghiệp đề xuất khả thi, nhưng có những vấn đề mạo hiểm. Nhưng mạo hiểm thì mới có thể đột phá, tạo ra giá trị gia tăng lớn.

"Đây là một dự án, nhưng có tầm ảnh hưởng lớn, ảnh hưởng đến vĩ mô, nền kinh tế đất nước cả trước mắt và lâu dài kể cả trong quá trình triển khai và sau khi đưa vào khai thác. Việc giám sát đối với các dự án là đòi hỏi tất yếu, đảm bảo đúng mục tiêu, không để những cái rào cản, vướng mắc về thể chế, về trách nhiệm", ông Lâm nhấn mạnh.

×