Bình luận
0
Người dân làng Tam Sơn, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, Kinh Bắc (nay thuộc xã Tam Sơn, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) tự hào là làng có đủ “tam khôi”, bao gồm trạng nguyên, bảng nhãn và thám hoa. Nơi đây còn tự hào xuất sinh hai Trạng nguyên kiệt xuất vào hai thời kỳ lịch sử khác nhau của Đại Việt. Đó là trạng nguyên Nguyễn Quán Quang và trạng nguyên Ngô Miễn Thiệu. Trong đó, Ngô Miễn Thiệu được khen là “lập thi thoái lộ”, nghĩa là đứng làm thơ mà đẩy lui được uy hiếp của quân Minh.
(Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa, Báo Bình Phước Online)
Một trong những người con xuất sắc của làng Tam Sơn là Ngô Thầm đỗ bảng nhãn khoa thi năm 1493. Ông là một trong nhị thập bát tú của hội thơ văn Tao Đàn nổi tiếng thời vua Lê Thánh Tông, làm quan đến Thượng thư, Thái Bảo.
Năm 1499, Ngô Thầm sinh được con trai đặt tên là Ngô Miễn Thiệu. Miễn Thiệu là người thông minh, kế thừa truyền thống hiếu học của họ Ngô.
Năm 1518 khi 20 tuổi, Ngô Miễn Thiệu thi đỗ Trạng nguyên dưới thời vua Lê Chiêu Tông. Ông làm quan cho nhà Lê 9 năm, giữ chức Ngự sử – Lễ bộ Thượng thư – Đông các Đại học sĩ, tước Trình Khê bá.
Năm 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê. Ngô Miễn Thiệu vì trung thành với nhà Lê nên không chịu làm quan cho nhà Mạc, ông về quê làng Tam Sơn dạy học. Trong 8 năm dạy học ở quê nhà, dưới bàn tay dạy dỗ của ông, rất nhiều người thi đỗ tiến sĩ và trở thành trí thức phục vụ cho đất nước.
Từ khi nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê, nhà Minh cho sứ sang hỏi tội nhiều lần, Mạc Đăng Dung phải nhiền lần dùng vàng bạc nhờ các quan ở Vân Nam tâu lên Triều đình nhà Minh giúp.
Tuy nhiên vua Minh vẫn có ý đánh nhà Mạc. Nhà Minh cử các tướng dẫn quân uy hiếp, xem động thái nhà Mạc thế nào. Tướng Trương Nhạc ép Mạc Đăng Dung phải đích thân đến cửa Nam Quan bỏ Đế hiệu, và chịu tiến cống theo lịch trình.
Mạc Đăng Dung cùng các cận thần đến Nam Quan, rồi tự trói mình gặp sứ nhà Minh, chấp nhận theo đúng các yêu cầu, thần phục mà không xưng Đế.
Nhà Minh yêu cầu trả lại mấy động mà Nùng Trí Cao đã chiếm từ thời nhà Lý và cống nạp theo lệ, Mạc Đăng Dung đều chấp nhận. Nhờ đó mà quân Minh không tiến sang nước ta.
Sau này nhà Mạc mấy năm liền tiến công đều thiếu, vua Minh sai Hán Ninh Hầu Cừu Loan làm Tổng đốc quân vụ, Binh bộ Thượng thư Mao Bá Ôn làm Tham tán quân vụ thống lĩnh một đội quân khoảng 5 vạn sang hỏi tội nhà Mạc. Đội quân này đóng ngay nơi biên giới hai nước.
Mao Bá Ôn làm bài thơ “Vịnh bèo” nhằm miệt thị nhà Mạc và cũng là để thăm dò nhân tài nước Nam, bài thơ như sau:
Tùy điền trục thủy mạo ương châm
Đáo xứ khan lai thực bất thâm
Không hữu căn miêu không hữu diệp
Cảm sinh chi tiết cảm sinh tâm
Thiên trùng lãng đả thành nan phá
Đãn thức phù thì ná thức trầm
Đại để trung thiên phong khí ác
Tảo qui hồ hải cánh nan tầm
Bản dịch của Thạch Can:
Tràn lan ruộng nước nổi bồng bềnh
Khắp chốn xem ra gốc bám nông
Riêng có rễ mầm, riêng có lá
Dám sinh cành cội dám sinh lòng
Tụ rồi lúc tán hay chăng tá
Nổi đó khi chìm có biết không?
Đến lúc chiều trời dông bão nổi
Quét ra hồ biển sạch bong bong
Bài thơ của Mao Bá Ôn có đại ý là: Bèo mọc trong ruộng nước nhỏ như cái kim, rễ bám vào đâu thì không ai biết, không ăn sâu. Bèo đã không gốc rễ, không có lá, không có cả cành. Tuy rằng hợp lại đấy nhưng tan rã cũng rất mau, chỉ một trận gió là tan tác, nếu gặp phải khí trời xấu, bão gió thì quét một trận là ra hồ ra bể, không ai còn thấy vết tích nữa
Sở dĩ Mao Bá Ôn chọn “vịnh bèo” là bởi ông nội của Mạc Đăng Dung là Mạc Bình, mà “bình” là “bèo”. Bài thơ có ngụ ý châm biếm nhà Mạc rất rõ.
Nhà Mạc nhận được bài thơ nhưng không ai họa lại được. Cuối cùng có người tâu lên rằng Trạng nguyên Ngô Miễn Thiệu có khả năng họa lại được bài thơ này. Vua bèn cho triệu mời Ngô Miễn Thiệu vào cung.
Ngô Miễn Thiệu xem xong bài thơ rồi nói: “Nếu không có lời lẽ thống thiết thì làm sao lui được quân Minh, nhà Vua muốn thì có khó gì!”
Rồi ông đứng lên đi đi lại lại trong phòng đọc bài thơ “điệp văn” cho viên quan bộ Lễ chép lại, ký tên là Đầu Mục Mặc Đăng Dung, bài thơ như sau:
Cẩm lân mật mật bất dung châm
Đái diệp liên căn khởi kế thâm
Thường dữ bạch vân tranh thủy diện
Khẳng giao hồng nhật chiếu ba tâm
Thiên trùng lãng đả thành nan phá
Vạn trận phong xuy vĩnh bất trầm
Đa thiểu ngư long tàng giá lí
Thái công vô kế hạ can tầm
Bản dịch của Trí Thủ:
Chen nhau vảy gấm khó luồn kim
Cành rễ liền nhau chẳng kể thân
Tranh với bóng mây trên mặt nước
Hé dung ánh nhật lọt dòng tâm
Nghìn trùng sóng đánh thường không vỡ
Muôn trận phong ba cũng chẳng chìm
Nào cá nào rồng trong ấy ẩn
Cần câu Lữ Vọng khó mà tìm.
Bài thơ của Ngô Miễn Thiệu có đại ý là: Bèo kết lại với nhau đầy đặc như vảy gấm, dù cái kim chui qua cũng không lọt, cành rễ liền nhau mọc chằng chịt ăn rất sâu. Thường cùng đám mây trắng tranh vẻ đẹp trên mặt nước, ôm cả vầng mặt trời vào lòng sóng, ngàn trùng sóng đánh cũng e khó có thể phá, vạn trận gió cồn cũng chẳng thể nào chìm. Bèo còn có cá rồng ẩn mình bên dưới, và khi Thái Công hết kế thì cũng buông câu xuống dưới đám bèo mà tìm.
Mao Bá Ôn đọc xong bài thơ “điệp văn” thì biết nước nam vẫn còn nhân tài, không có khả năng uy hiếp được, liền thu quân trở về.
Mao Bá Ôn tâu lên Triều đình nhà Minh, nhắc lại chuyện ngày xưa khi nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần, nhà Minh cũng đem quân sang đánh với lý do khôi phục nhà Trần. Sau cùng dù có đánh thắng nhà Hồ nhưng quân Minh lại thảm bại bởi nghĩa quân Lam Sơn.
Người thời đó có câu khen trạng Ngô Miễn Thiệu là “lập thi thoái lộ” nghĩa là đứng làm thơ mà đẩy lui được giặc.
La Quán Trung có thể nói là một fan cứng của Gia Cát Lượng, nhưng nếu Gia Cát Lượng không xuất sắc, không nổi bật, La Quán Trung có thể là một fan hâm mộ của Gia Cát Lượng?
Khi chậm đóng, trốn đóng BHXH, doanh nghiệp sẽ bị xử lý và xử phạt dựa trên số tiền chậm đóng, đồng thời không được tặng các hình thức thi đua khen thưởng.
Chia sẻ
Tái định vị vai trò và trách nhiệm của báo chí, của Hội Nhà báo Việt Nam trong kỷ nguyên mới theo đúng định hướng, quan điểm chủ trương của Đảng là “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”.
Chia sẻ
UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vừa ban hành kế hoạch cao điểm giải quyết hiệu quả, hiệu lực công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) theo khuyến nghị cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Chia sẻ
Sau khi đánh bại Atletico Madrid ở lượt trận ra quân, PSG đang hướng tới một chiến thắng nữa khi gặp Botafogo tại lượt đấu thứ hai bảng B FIFA Club World Cup 2025™.
Chia sẻ
Theo Cổng Thông tin điện tử tỉnh Gia Lai, UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành công văn số 1745/UBND-KTTH về việc tăng cường chấp hành quy định pháp luật về giá trên địa bàn tỉnh Gia Lai, khi thời điểm vận hành tỉnh mới Gia Lai trên cơ sở sáp nhập hai tỉnh Bình Định - Gia Lai đang đến rất gần.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Quân uỷ Trung ương thực hiện cải cách hành chính, chuyển đổi số trong công tác quản lý hành chính quân sự, phải làm sao để mỗi cán bộ, chiến sĩ là một “chiến sĩ số”.
Chia sẻ
Một vụ rửa tiền xuyên biên giới quy mô lớn bị phát hiện từ căn nhà cấp bốn ở Trung Quốc, khi cảnh sát tìm thấy hơn 100 triệu NDT giấu trong gác xép.
Chia sẻ
Là một trong những trang trại chồn hương lớn nhất cả nước, mỗi năm trang trại chồn hương Đức Thắng của anh Nguyễn Đức Thắng, nông dân thôn Anh Hùng, xã Thượng Lộc, (huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) xuất bán từ 2.000 - 3.000 con chồn giống, đem lại nguồn thu hơn 10 tỷ đồng.
Chia sẻ
Chuyển đổi số là cơ hội để bứt phá nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ đào sâu bất bình đẳng nếu người nghèo không có điều kiện tiếp cận hạ tầng, kỹ năng và tri thức số.
Chia sẻ
Tôi không ngốc, cũng không yếu đuối như mọi người nghĩ. Chỉ là tôi đang chờ một thời cơ.
Chia sẻ
Gia Cát Lượng, Tào Tháo, ai tài hơn ai là đề tài tranh luận sôi nổi của giới học giả, người yêu truyện Tam quốc từ hàng trăm năm qua mà cho đến nay, vẫn chưa có lời kết.
Chia sẻ
Ngày 18/6, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành hai Quyết định số 1281/QĐ-UBND và 1282/QĐ-UBND, chính thức công nhận xã Đạ Nhim (huyện Lạc Dương) và xã Phi Liêng (huyện Đam Rông) đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024. Đây có thể là 2 xã cuối cùng của tỉnh Lâm Đồng được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trước giờ sáp nhập 2 tỉnh Đắk Nông, Bình Thuận
Chia sẻ
“Có thể coi 'Nông dân' của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Sĩ Đại như một bài báo bằng thơ khi tác phẩm này mang tính chưng cất, tập trung vào cảm xúc và có tính khái quát cao”, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên chia sẻ với PV Dân Việt khi nói đến những tác phẩm nổi bật về đề tài tam nông trong 40 năm Đổi mới.
Chia sẻ
Brooklyn Beckham đã chính thức mua biệt thự trị giá 14 triệu USD tại Mỹ, trong khi mối quan hệ với bố mẹ là David và Victoria Beckham vẫn còn nhiều căng thẳng chưa được hàn gắn.
Chia sẻ
Sau khi thất bại nặng nề ở trận ra quân, Atletico Madrid sẽ phải tìm cách sửa sai khi chạm trán đối thủ yếu Seattle Sounders ở lượt trận thứ hai bảng B FIFA Club World Cup 2025™.
Chia sẻ
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, huyện Nam Giang (tỉnh Quảng Nam) đã đạt được nhiều kết quả tích cực và nổi bật với tỷ lệ hộ nghèo từ 50,4% năm 2021 giảm còn 25,76% năm 2024. Nhiều hộ nghèo đã có điều kiện để chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, tăng thu nhập, vươn lên thoát nghèo, xây dựng cuộc sống kinh tế gia đình ổn định....
Chia sẻ
Bảo tàng Louvre tại Pháp buộc phải tạm dừng hoạt động do nhân viên đồng loạt đình công vì điều kiện làm việc quá tải, hệ thống vận hành không đáp ứng nổi lượng khách ngày càng tăng.
Chia sẻ
Hơn 1 tháng ra quân xử lý tình trạng hàng giả trong lĩnh vực dược, mỹ phẩm, Bộ Y tế đã xử phạt nhiều đơn vị vi phạm hành chính, ra quyết định tiêu hủy nhiều sản phẩm.
Chia sẻ
TAND TP.Huế phạt tù đối tượng Nguyễn Hữu Quyết về tội “Mua bán bộ phận cơ thể người” theo khoản 2, Điều 154 Bộ luật Hình sự.
Chia sẻ
Dẫn mục tiêu tăng trưởng cao từ 8% năm 2025 và hai con số những năm tiếp theo, đồng thời đáp ứng luồng vốn khổng lồ cho hàng loạt siêu dự án đường bộ, cảng biển, đường sắt, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết phải chủ động từ bây giờ.
Chia sẻ
Trong buổi tập huấn cho hơn 15.000 cán bộ, công chức vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh "không thể lấy hào quang ngày hôm qua áp vào đơn vị mới hôm nay".
Chia sẻ
Sáng nay (19/6), tại Hà Nội, Hội Báo toàn quốc 2025 đã khai mạc với chủ đề: “Báo chí Việt Nam - trung thành, sáng tạo, bản lĩnh, đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Chia sẻ
Xảy ra mâu thuẫn, 4 người đàn ông ở huyện Trần Văn Thời, Cà Mau mang theo súng đi tìm đối thủ, rồi bắn nhiều phát vào nhà một hộ dân vì nghi ngờ đối phương lẩn trốn bên trong.
Chia sẻ
Đại tá Nguyễn Hữu Phước - Giám đốc Công an tỉnh Khánh Hòa vừa được thăng lên cấp hàm thiếu tướng
Chia sẻ
Tại Tuần lễ Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM có rất nhiều gian hàng bán thực phẩm, đồ gia dụng. Các quầy bán bán cá khô, chả, lạp xưởng... thu hút nhiều người mua.
Chia sẻ
Siêu sao Lionel Messi và Inter Miami sẽ gặp thách thức rất lớn khi chạm trán Porto tại lượt trận thứ hai bảng A FIFA Club World Cup 2025™.
Chia sẻ
Từ giữa tháng 5 đến giữa tháng 6/2025, lực lượng Hải quan đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm về buôn lậu, vận chuyển trái phép, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc trên toàn tuyến miền Trung.
Chia sẻ
Tối 18/6, tại Quảng trường Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức khai mạc Tuần văn hóa, du lịch "Gốm và Làng nghề truyền thống Bắc Ninh năm 2025" quy tụ hơn 100 gian hàng từ các làng nghề nổi tiếng ở Bắc Ninh và các địa phương khu vực đồng bằng sông Hồng và phụ cận.
Chia sẻ
Sáng 19/6, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương chủ trì Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ 14.
Chia sẻ
Tỉnh Bình Dương đang tích cực hoàn thiện hồ sơ, cân đối nguồn vốn và khẳng định cam kết thực hiện tuyến đường sắt đô thị số 1 nối thành phố mới Bình Dương với Suối Tiên, TP.HCM, trong bối cảnh tái cấu trúc vùng và sáp nhập hành chính.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Hưng 
