Bình luận
0
Cánh chim tung trời về đất phương Nam/ Người xưa lưu dấu in hình thuở mang gươm/ Bao la tình đời. Màu lục bình trôi…
Di tích đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh (phường Hiệp Hòa, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai).
Đây là đoạn nhạc quen thuộc với nhiều người trong ca khúc Bài ca đất phương Nam do nhạc sĩ Lư Nhất Vũ viết lời và vợ ông là nhà thơ Lê Giang phổ nhạc. Nghe đến đoạn nhạc này giúp liên tưởng, nhớ đến công ơn của những bậc tiền nhân đi mở cõi phương Nam, trong đó có vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai.
1. Có lẽ trong chúng ta, hầu như ai cũng đã từng nghe nhiều đến sự kiện công chúa Huyền Trân vâng mệnh thượng hoàng Trần Nhân Tông làm dâu Chiêm Thành, đổi lại vua Chiêm dâng châu Ô, châu Lý (khu vực từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên - Huế đến phía bắc Quảng Trị ngày nay) làm sính lễ. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình Nam tiến của người Việt.
Không chỉ dừng lại đó, trong lịch sử nước Nam còn có những bậc “nữ nhân” thầm lặng đóng góp công sức to lớn cho quá trình “mở cõi” của người Việt về phía Nam, đặc biệt là trường hợp của 2 vị Công nữ Ngọc Vạn và Ngọc Khoa.
Có dịp đến tháp mộ tưởng niệm Công nữ Ngọc Vạn tại Tổ đình Quốc Ân Kim Cang (xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai), nhiều người không khỏi xúc động khi đọc được bài thơ Cảm vịnh hai bà Ngọc Vạn, Ngọc Khoa của thi sĩ Trần Tuấn Khải (1895-1983): Hồng Lạc ta đâu hiếm nữ tài/ Nghìn xưa Trưng - Triệu đã từng oai/ Noi gương Khoa - Vạn, hai công chúa/ Một sớm ra đi mở đất đai.
Mùa Xuân Quý Mão 2023 này, vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai tròn 325 năm. Đây là mùa Xuân đẹp nhất kể từ sau 3 năm đại dịch Covid-19 bùng phát.
Ngày Xuân, thắp nén hương thơm thành kính dâng lên tiên tổ ông bà, ngồi uống chén trà trong một không gian ấm cúng “ôn cố tri tân”, ngẫm lại chuyện xưa và nghe kể những câu chuyện của sử sách, càng thêm biết ơn công đức, thành quả của các bậc tiền nhân để lại cho hậu thế.
Và chúng ta, những thế hệ hôm nay, tiếp tục vững tin vào những mùa Xuân mới, những mùa Xuân đã luôn nở hoa, kết trái ngọt lành trên mảnh đất Biên Hòa - Đồng Nai.
2 Công nữ Ngọc Vạn, Công nữ Ngọc Khoa là con gái chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Cuốn sách Nguyễn Phúc tộc thế phả cho biết, Công nữ Ngọc Khoa được gả cho vua Chiêm Thành là Po Romê vào năm Tân Mùi (1631), còn Công nữ Ngọc Vạn được gả cho vua Chân Lạp là Chey Chetta II vào năm Canh Thân (1620).
Nhờ những cuộc hôn phối này mà tình giao hảo giữa xứ Đàng Trong với các nước láng giềng được tốt đẹp, để chúa Nguyễn có thể yên tâm dồn lực đối phó với chúa Trịnh ở Đàng Ngoài; đồng thời, cũng tạo thêm cơ hội cho người Việt mở rộng lãnh thổ về phía Nam.
Theo Phan Khoang trong Việt sử xứ Đàng Trong, đầu thế kỷ XVII, đã có nhiều người Việt đến 2 xứ Đồng Nai và Mô Xoài (vùng Bà Rịa ngày nay) để khai khẩn.
Vua Chân Lạp là Chey Chetta II khi đó muốn tìm đối lực để chống lại quân Xiêm nên xin cưới một Công nữ nhà Nguyễn làm hoàng hậu.
Cuộc hôn nhân này có ảnh hưởng lớn lao đến vận mệnh Chân Lạp, sau này hoàng hậu đem nhiều người Việt đến, có người giữ trọng trách trong triều, bà lại lập xưởng thợ và nhiều nhà buôn bán gần kinh đô.
Năm 1623, một sứ bộ của Chúa Nguyễn sang Chân Lạp, yêu cầu được mở cơ sở ở Prey Kor (Sài Gòn) đặt ở đấy một sở thuế và được chấp nhận.
Sau khi Chey Chetta II qua đời, triều đình Chân Lạp có nhiều hỗn loạn, tranh giành quyền lực, bà Ngọc Vạn về ở Sài Gòn. Do ảnh hưởng lớn của bà và can thiệp của Chúa Nguyễn, vương quốc Chân Lạp không bị rơi vào tay của nước Xiêm đang bành trướng về phía Đông; đồng thời, lưu dân Việt đến Gia Định, Mô Xoài, Đồng Nai ngày càng đông…
Có thể nói, đối với Nam bộ, đặc biệt là với vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai, Công nữ Ngọc Vạn đã có công to lớn trong việc hình thành và phát triển vùng đất này.
2. Năm 1679, sau khi “phản Thanh phục Minh” không thành công, Trần Thượng Xuyên quyết định đưa hơn 3 ngàn quân cùng gia quyến của mình lênh đênh trên biển xuôi về đất phương Nam trên 50 chiếc thuyền.
Đoàn thuyền đến xứ Đàng Trong của nước Đại Việt xin thuần phục và được Chúa Nguyễn Phúc Tần (1648-1687) chấp thuận, cho vào vùng Kâmpéâ Sreekatrey (Biên Hòa) khai khẩn, mở mang vùng đất Đồng Nai.
Tháp mộ tưởng niệm Công nữ Ngọc Vạn tại Tổ đình Quốc Ân Kim Cang (xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai). Công nư Ngọc Vạn là con gái của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên được gả cho vua Chân Lạp.
ThS Phan Đình Dũng, giảng viên Trường đại học Văn hóa TP.HCM cho hay, buổi đầu đến Biên Hòa, người Hoa đến cù lao Phố. Do có tầm nhìn chiến lược trong phát triển và vị trí thuận tiện của cù lao Phố cho việc buôn bán nên họ đã quyết định chọn nơi đây sinh sống.
Họ góp công tạo dựng nên những xóm làng với sự ra đời nhiều nghề thủ công, nhiều chợ hình thành để sản xuất hàng hóa và buôn bán. Từ đó, cù lao Phố phát triển, phồn thịnh. Một thời, thương cảng này được mô tả là có nhiều tàu buôn từ các nước đến trao đổi, mua bán, trở thành trung tâm thương mại, giao dịch với các quốc gia lân cận và vùng Gia Định, tức Nam bộ ngày nay.
Sự có mặt của cộng đồng người Hoa từ thế kỷ XVII-XVIII đã góp phần tạo nên những chuyển biến quan trọng về kinh tế - xã hội tại Nam bộ xưa.
Để tỏ lòng ngưỡng mộ và đền đáp công ơn người đã có công tổ chức khai phá, mở mang vùng đất Đồng Nai - Gia Định, nhân dân gọi Trần Thượng Xuyên là Đức Ông và lập đền thờ ông ở nhiều nơi. Trong số ấy có di tích đình Tân Lân ở P.Hòa Bình (TP.Biên Hòa) đã được xếp hạng Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1991.
3. Mùa Xuân năm Mậu Dần (1698), đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong công cuộc phát triển đất nước. Đó là năm Chưởng cơ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh vâng lệnh chúa Nguyễn Phúc Chu vào Nam kinh lược xứ Đàng Trong lấy đất Đồng Nai lập phủ Gia Định gồm huyện Phước Long dựng dinh Trấn Biên và huyện Tân Bình dựng dinh Phiên Trấn. Mỗi dinh đặt chức Lưu thủ, Cai bạ, Ký lục để quản trị; nha thuộc có 2 ty Xá, Lại để làm việc; quân binh thì có cơ, đội, thuyền, thủy bộ tinh binh và thuộc binh để hộ vệ.
Đình Tân Lân - nơi thờ Đức ông Trần Thượng Xuyên hàng năm đều diễn ra lễ hội Kỳ Yên
Việc làm của Nguyễn Hữu Cảnh có tác động lớn đến vùng đất mới. Về mặt pháp lý, với bộ máy hành chính cụ thể, người dân chịu sự cai quản của Nhà nước, sống theo trật tự xã hội và có điều kiện phát triển kinh tế.
Bên cạnh đó, Nguyễn Hữu Cảnh thực thi chính sách dân tộc độc đáo khai thác tiềm năng của cộng đồng người Hoa và ổn định về xã hội cho họ yên tâm cùng với lưu dân Việt phát triển vùng đất Đồng Nai bằng cách lập đơn vị hành chánh riêng. Cụ thể là lập xã Thanh Hà ở Trấn Biên (Biên Hòa), Minh Hương (Sài Gòn) ở Phiên Trấn.
Trên cơ sở khẳng định vùng lãnh thổ, chúa Nguyễn bắt đầu thực hiện những chính sách khẩn hoang và phát triển kinh tế trên đất Nam bộ nói chung và Đồng Nai nói riêng. Qua cuộc kinh lược của Nguyễn Hữu Cảnh vào năm 1698 đã biến vùng đất Đồng Nai - Gia Định thực sự thuộc chủ quyền và đặt dưới sự quản lý của chúa Nguyễn; giúp đẩy nhanh quá trình khai khẩn đất hoang và phát triển kinh tế ở vùng đất này. Những việc làm này đã đặt nền tảng xã hội cơ bản. Từ đây Đồng Nai - Gia Định trở thành lãnh thổ chính thức của nước Việt Nam.
Năm 1700, Nguyễn Hữu Cảnh mất, Trương Phúc Phan (tướng lĩnh tâm phúc, người đã kề vai sát cánh cùng Thống suất Nguyễn Hữu Cảnh) được chúa Nguyễn Phúc Chu giao giữ chức Trấn thủ dinh Trấn Biên. Dinh Trấn Biên và huyện Phước Long ở phía Đông sông Sài Gòn là một vùng rộng lớn bao gồm: Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu ngày nay.
Dinh Trấn Biên là cửa ngõ mở lối cho đoàn quân Nam tiến dọc theo dải ven biển nhanh chóng làm chủ toàn bộ đất Hà Tiên để tiến sâu vào trung tâm đồng bằng sông Cửu Long, đồng thời vươn ra chiếm lĩnh các đảo, quần đảo phía Nam biển Đông và vịnh Thái Lan.
Làm Trấn thủ dinh Trấn Biên, Trương Phúc Phan tiếp tục sự nghiệp của Nguyễn Hữu Cảnh chiêu tập dân vào Nam khai hoang mở đất, tổ chức các đơn vị hành chính, xây dựng bộ máy, xác lập chủ quyền lãnh thổ vùng đất Nam bộ.
Cùng với việc xác lập chủ quyền, ngay từ những ngày đầu lập đất, chính quyền của chúa Nguyễn ở Trấn Biên đã tiến hành cuộc đấu tranh bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ mà tiêu biểu là chiến công năm Quý Mùi (1703) đánh đuổi quân Anh ra khỏi đảo Côn Lôn (Côn Đảo) dưới sự chỉ huy của Trương Phúc Phan. Sự kiện này đã thêm một dấu son trong trang sử bảo vệ chủ quyền biển đảo của nước ta...
Trước những biến đổi của thời tiết, nhà vườn Lâm Ðồng đã tìm các biện pháp, có kinh nghiệm tốt để nâng cao chất lượng, mang đến cho người tiêu dùng những trái sầu riêng thơm ngon, đạt tiêu chuẩn.
Chia sẻ
Chiều 29-7, Hội đồng Khoa học và Công nghệ chuyên ngành tỉnh Khánh Hòa (mới) tổ chức đánh giá, nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất giống nhân tạo và nuôi thương phẩm cá tai bồ tại Khánh Hòa”.
Chia sẻ
Ở xã Thanh Hà, thành phố Hải Phòng (xã Thanh Hà được hợp nhất từ thị trấn Thanh Hà, xã Thanh Sơn, Thanh Tân, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương cũ) đang có gần 200 hộ trồng chanh với diện tích khoảng 23ha, trong đó nhiều hộ chuyên trồng chanh... lấy lá.
Chia sẻ
Hiện có đến 15-20% các cặp vợ chồng tại Mỹ rơi vào nhóm này.
Chia sẻ
Hồ Phủ Tiên được xếp vào hồ lớn thứ ba và là hồ sâu nhất tại Vân Nam. Với điểm sâu nhất lên tới 155m, đây cũng là hồ nước ngọt sâu thứ hai tại Trung Quốc. Theo người dân địa phương, vào một ngày đẹp trời, người ta có thể nhìn thấy hình ảnh mờ ảo của một thành phố dưới đáy hồ nếu quan sát từ một ngọn núi gần đó.
Chia sẻ
Những người sinh vào khung giờ Âm lịch này sống trầm lặng, kín đáo, không thích khoa trương, nhưng càng về sau lại càng thịnh vượng, đủ đầy.
Chia sẻ
Công an tỉnh Quảng Ninh vừa khởi tố 2 nữ giám đốc về tội “Sản xuất buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm”.
Chia sẻ
Tham mưu trưởng quân đội Israel, Trung tướng Eyal Zamir cảnh báo rằng chiến dịch quân sự tại Gaza sẽ không dừng lại nếu các cuộc đàm phán hiện tại không nhanh chóng đạt được thỏa thuận trả tự do cho các con tin còn bị Hamas giam giữ.
Chia sẻ
Vương quốc Đông Hồ – từ một cường quốc từng khiến nhiều địch thủ ở Trung Nguyên phải dè chừng – đã tự hủy hoại chính mình bởi lòng kiêu ngạo, chủ quan và sai lầm trong đánh giá thời cuộc, đặc biệt liên quan đến Hung Nô.
Chia sẻ
Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) vừa có văn bản đề nghị Giám đốc Sở Y tế Điện Biên và các tỉnh miền núi và Trung du Bắc Bộ triển khai các nội dung cụ thể, tiếp tục khẩn trương tập trung nhân lực, chuyên môn cứu chữa người bị nạn do sạt lở, lũ quét.
Chia sẻ
Anh Lê Hoàng Thiện (41 tuổi, ngụ xã Phước Lý, tỉnh Tây Ninh) nhận được số tiền hơn 248,5 triệu đồng chuyển nhầm vào tài khoản nên chủ động đến công an xã để trả lại.
Chia sẻ
Trong bối cảnh Trung Quốc không ngừng gia tăng sức mạnh hải quân và đẩy mạnh hiện diện tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Mỹ đang tiến hành một cuộc “hồi sinh hàng hải” quy mô lớn, rót hàng chục tỷ USD để phục hồi ngành đóng tàu và hiện đại hóa lực lượng hải quân cũng như tuần duyên đã suy yếu nhiều năm qua.
Chia sẻ
Cứ tưởng tiền vệ ngoại binh Geovane Magno sẽ gắn bó với Hồng Lĩnh Hà Tĩnh do vẫn còn 1 năm hợp đồng, nhưng mới đây bất ngờ khi anh này về đầu quân cho tân binh CLB Ninh Bình.
Chia sẻ
Đám cháy bùng phát dữ dội tại xưởng sản xuất nến tại xã Tân Hội, tỉnh Tây Ninh xảy ra vào lúc chập tối, ngọn lửa cùng khói bốc cao hàng chục mét. Lực lượng chữa cháy đang nỗ lực dập lửa.
Chia sẻ
Trong hành trình 50 năm hình thành và phát triển, một trong những yếu tố then chốt tạo nên thành công của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) chính là vai trò hạt nhân chính trị vững vàng của tổ chức Đảng, với quyết tâm xuyên suốt: “Một đội ngũ – Một mục tiêu”.
Chia sẻ
Ẩn sâu dưới lòng đất giữa Hoàng thành Thăng Long, căn hầm chỉ huy tác chiến từng là “bộ não” điều phối chiến trường miền Bắc trong những năm khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây từng tiếp nhận lệnh trực tiếp từ Chủ tịch Hồ Chí Minh, chống được cả bom nguyên tử và là trung tâm chiến lược tuyệt mật suốt nhiều năm trời.
Chia sẻ
Vừa qua, tại vườn dược liệu Hòn Sường thuộc Công ty TNHH SMC ORGANIC GARDEN xã Bình Minh (tỉnh Nghệ An), Viện nghiên cứu Y Dược cổ truyền Tuệ Tĩnh và Công ty TNHH SMC Organic Garden (Genecell) tổ chức lễ ký kết hợp tác toàn diện dựa trên chức năng, nhiệm vụ, khả năng và nhu cầu của mỗi bên.
Chia sẻ
Theo Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa, Nguyễn Văn Vi (còn gọi là Vi "ngộ") ngoài bị khởi tố về tội “Đưa hối lộ” còn bị khởi tố thêm tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.
Chia sẻ
Đỗ Hùng Dũng từ chối đề nghị 15 tỷ đồng; sáng tỏ tương lai của Mainoo; Chủ tịch FPF bênh vực Ronaldo; Newcastle sắp qua mặt M.U trong vụ Sesko; Brahim Diaz lọt vào tầm ngắm của Arsenal.
Chia sẻ
Rạng sáng 2/8, một loạt vụ nổ và cháy lớn xảy ra tại nhiều khu vực của Nga sau đợt tấn công bằng UAV dồn dập của Ukraine.
Chia sẻ
Khoảng 16h03’ ngày 2/8, Tổng đài 114 - Trung tâm Thông tin chỉ huy Công an thành phố Hà Nội tiếp nhận thông tin xảy ra cháy nhà dân tại số 16B, ngõ 220 phố Bắc Cầu, phường Bồ Đề, thành phố Hà Nội.
Chia sẻ
Chiếc đồng hồ Rolex Submariner đặc biệt cùng 5 món đồ xa xỉ khác của Keanu Reeves, từng bị trộm năm 2023, vừa được tìm thấy tại Chile và sắp được trao trả cho chủ nhân.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp kiểm tra công trường sân bay Long Thành, nơi hàng nghìn kỹ sư, công nhân đang chạy đua từng ngày để hoàn thành đại dự án mang tầm biểu tượng quốc gia vào giữa năm 2026.
Chia sẻ
Từ ngày 7/8 đến 10/8/2025, Giải đấu MB Pickleball D-Joy Tour 2025 | HCMC Leg 2 sẽ chính thức diễn ra tại Cụm sân Pickleball D-Joy Nam Sài Gòn, quy tụ hơn 600 vận động viên trong và ngoài nước, thu hút gần 1.000 lượt đăng ký, đánh dấu một cột mốc quan trọng trên hành trình chuyên nghiệp hóa bộ môn Pickleball tại Việt Nam.
Chia sẻ
Từng được biết đến như một “công xưởng gia công giá rẻ” với lợi thế lao động dồi dào và chi phí thấp, Việt Nam nay đang chuyển mình mạnh mẽ thành nơi các tập đoàn công nghệ làm tổ để cất cánh. Quan điểm của dòng vốn FDI đã thay đổi, họ chọn Việt Nam không phải là “tìm chỗ đặt chân” mà là “chọn nơi dẫn đầu”.
Chia sẻ
Chiều 2/8, các fan cứng của Arsenal hào hứng sắp hàng đông nghịt ở phố đi bộ Nguyễn Huệ, TP.HCM bất chấp nắng nóng để tận mắt nhìn ngắm huyền thoại bóng đá Gilberto Silva giao lưu cùng bạn trẻ và tâng bóng cùng KOLs Tiến Linh và Đỗ Kim Phúc.
Chia sẻ
Một người đàn ông có 2 tiền án bị tố nhiều lần gây rối, đe dọa hàng xóm và dùng búa đánh người ở phố Nguyễn Chính, phường Hoàng Mai, Hà Nội, khiến hơn 10 hộ dân phải gửi đơn cầu cứu cơ quan chức năng.
Chia sẻ
4 con giáp này rất giỏi mở ra những con đường mới giữa hỗn loạn, đánh đổi sự giàu có để lấy tầm nhìn rộng mở trong 6 tháng tới.
Chia sẻ
Định Nam vương Trịnh Căn (1633-1709) là gạch nối cơ bản giữa thời Trịnh - Nguyễn phân tranh và thời thịnh trị của Đàng Ngoài. Ở vai trò chỉ huy, Trịnh Căn có công chặn đứng thế Bắc tiến của chúa Nguyễn, giữ hòa bình cho Bắc Hà và đưa miền Bắc Đại Việt vào thời kỳ phát triển phồn thịnh trở lại sau nhiều năm binh lửa.
Chia sẻ
Mỹ phải chấm dứt xung đột ở Ukraine và ký kết một thỏa thuận với Nga để khai thác tài nguyên đất hiếm, theo bài viết của tờ National Interest .
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
My My 
